Transakcje wewnątrzwspólnotowe w VAT

Zbój sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie sprzedaje komputery podmiotowi nie posiadającemu siedziby na terenie RP i wysyła towar poza granice kraju.

1. Nabywcą jest spółka rosyjska, przedmiot sprzedaży "opuszcza" terytorium Wspólnoty Europejskiej - mamy do czynienia z eksportem towarów.
2. Nabywcą jest spółka angielska, przedmiot sprzedaży wysyłany jest na terytorium UE - występuje tu wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Zbój sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie kupuje i przywozi komputery spoza terytorium RP

1. od spółki rosyjskiej - mamy tu zatem do czynienia z importem towarów
2. od spółki angielskiej - występuje tutaj wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów

Uwaga!

Wewnątrzwspólnotową dostawę (wewnątrzwspólnotowe nabycie) stanowi również przemieszczenie towarów przez podatnika VAT UE z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego.

Chodzi tu o sytuację, gdy do przemieszczenia towarów dochodzi nie w celu dostarczenia towarów innemu podatnikowi, lecz w związku z własnymi potrzebami dokonującego dostawy podatnika (np. w związku z zamiarem magazynowania towarów w innym państwie członkowskim niż państwo wytworzenia).

W jakich przypadkach przemieszczenie przez podatnika VAT UE towarów nie stanowi wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów)?

Nie uznaje się jednak za transakcje wewnątrzwspólnotowe przemieszczenia towarów między państwami członkowskimi w sytuacji, gdy przemieszczenie to następuje:

1. z związku z instalacją lub montażem towarów,
2. w ramach sprzedaży wysyłkowej,
3. w związku z dostawą towarów na pokładach statków, samolotów lub pociągów w trakcie transportu pasażerskiego na terytorium Wspólnoty,
4. w związku z eksportem tych towarów,
5. w związku z transakcjami wewnątrzwspólnotowymi w innych państwach członkowskich,
6. w związku z usługami, które mają być wykonane na tych towarach,
7. w celu czasowego używania tych towarów w związku ze świadczeniem usług przez podatnika,
8. w celu czasowego używania tych towarów, jeśli import tych towarów byłby zwolniony od cła.

Czy przywóz towarów do Polski (wywóz z Polski) przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej stanowi transakcję wewnątrzwspólnotową?

Co do zasady nie. Transakcje wewnątrzwspólnotowe stanowią tylko czynności, których stronami są unijni podatnicy VAT (zarejestrowani w swoich państwach jako podatnicy VAT UE) lub przemieszczenie towaru dokonywane jest przez podatnika VAT UE. W przypadku, gdy czynności odpowiadające wskazanym czynnościom wykonywane są przez niepodatników (lub przez podatników niebędących podatnikami VAT UE) nie stanowią one transakcji wewnątrzwspólnotowych.

Jakie są skutki podatkowe transakcji wewnątrzwspólnotowych?

Należy przede wszystkim podkreślić, że transakcje wewnątrzwspólnotowe zawsze występują parami - wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów w jednym państwie zawsze odpowiada wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów w drugim państwie.

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów opodatkowana jest zawsze stawką 0% (w niektórych państwach zamiast stawki 0% stosowane jest zwolnienie od podatku z prawem do odliczenia), a więc w rzeczywistości nie jest opodatkowana w państwie dostawcy. Z kolei wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów jest zawsze opodatkowane stawką krajową obowiązującą w państwie nabywcy (np. w Polsce 22%). W konsekwencji powyższego następuje faktyczne przeniesienie opodatkowania dostawy towarów w ramach transakcji wewnątrzwspólnotowej z państwa członkowskiego dostawcy do państwa członkowskiego nabywcy.

Kto może zarejestrować się jako podatnik VAT UE?

Zarejestrować się jako podatnik VAT UE może właściwie każdy podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Warunkiem jest wyłącznie zamiar wykonywania wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów lub wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów.

Możliwa jest również rejestracja jako podatników VAT UE podatników VAT zwolnionych (a więc przede wszystkim podatników zwolnionych podmiotowo lub wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku). W tym przypadku jednak rejestracja może dotyczyć wyłącznie dokonywanych przez tych podatników wewnątrzwspólnotowych nabyć (podatnicy ci nie mogą dokonywać wewnątrzwspólnotowych dostaw) oraz musi się łączyć z wyborem opodatkowania tych czynności - podatnicy ci bowiem co do zasady, do momentu przekroczenia równowartości 10.000 euro (w 2004 r. kwota ta ustalona proporcjonalnie do okresu maj-grudzień wynosi 30.500 zł, w 2005 r. - 43 800 zł, a w 2006 r. - 39 200 zł), korzystają z wyłączenia dokonywanych przez nich nabyć spod wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.

Warto przy tym pamiętać, że potwierdzenie zarejestrowania podatnika od towarów i usług jako podatnika VAT czynnego lub podatnika VAT zwolnionego, dokonane przez naczelnika urzędu skarbowego na podstawie art. 96 ust. 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (VAT-5), implikuje obowiązek zapłaty opłaty skarbowej.

Uwaga!

Warunkiem rejestracji jako podatnika VAT UE nigdy nie jest złożenie kaucji gwarancyjnej. Co prawda przepisy przewidują w przypadku niektórych podatników konieczność złożenia kaucji gwarancyjnej, lecz złożenie w takim przypadku kaucji nie jest konieczne dla rejestracji jako podatnika VAT UE, lecz do otrzymywania zwrotu podatku w terminie 60 dni (niezłożenie kaucji przez podatników obowiązanych do jej złożenia powoduje, że zwrot ten nastąpi w terminie 180 dni).

Podstawa prawna:

• Art. 9-13 oraz 97 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, ze zm.)