Co kupisz bez GMO?

19.7.2019

Celem nowej ustawy jest wprowadzenie przepisów umożliwiających dobrowolne oznakowanie przez producentów żywności i paszy, wytworzonych bez wykorzystania organizmów genetycznie zmodyfikowanych, zwanych dalej „GMO”, jako produktów wolnych od GMO. Ustawa dąży do tego, aby dać konsumentom informację oraz prawo wyboru, przy zakupie produktów żywnościowych, czy w danym produkcie występuje modyfikacja genetyczna i czy w procesie wytwarzania produktów były wykorzystywane GMO.

Co przewiduje ustawa z dnia 13 czerwca 2019 r. o oznakowaniu produktów wytworzonych bez wykorzystania organizmów genetycznie zmodyfikowanych jako wolnych od tych organizmów?

Przedmiotowa ustawa określa:

zasady oznakowania żywności i pasz jako wolnych od organizmów genetycznie zmodyfikowanych (w tym rodzaje żywności i pasz, które mogą być oznakowane jako wolne od GMO oraz warunki i sposób ich oznakowania);
obowiązki podmiotów wprowadzających na rynek żywność lub pasze oznakowane jako wolne od GMO;
zasady przeprowadzania kontroli;
zasady odpowiedzialności za naruszenie przepisów.

Ustawa pozwala na informowanie w ten sposób konsumentów, że dany produkt wytworzono bez wykorzystania organizmów genetycznie zmodyfikowanych. Reguluje ona zasady znakowania żywności i pasz jako wytworzonych bez GMO. Takie oznakowanie będzie mogło być używane dla produktów pochodzenia roślinnego, które są tradycyjnymi odpowiednikami produktów GMO dopuszczonych do stosowania na terytorium Unii Europejskiej i wpisanych do rejestru genetycznie zmodyfikowanej żywności i pasz, produktów pochodzenia zwierzęcego, jeśli w okresie chowu zwierząt nie były stosowane pasze GMO. Udział w systemie będzie dobrowolny.

Znakowanie produktów roślinnych jako „wolne od GMO” w świetle przepisów prawa regulującego zasady przekazywania konsumentom informacji o żywności, jest możliwe i zasadne tylko dla tych produktów, które mają odpowiedniki modyfikowane genetycznie, dopuszczone do obrotu na rynku Unii Europejskiej (modyfikowane genetycznie i dopuszczone do obrotu na terytorium UE są następujące rośliny: kukurydza, rzepak, soja, burak cukrowy). Obowiązek znakowania produktów GMO wynika przy tym z odrębnych przepisów Unii Europejskiej.

Ustawa wprowadza na grunt polskiego prawa dobrowolny system oznakowania produktów GMO. Produkty, które zgodnie z przedłożoną ustawą zostaną objęte nowym systemem znakowania, to jedno i wieloskładnikowe produkty (żywność i pasze) pochodzenia roślinnego, które mają odpowiedniki modyfikowane genetycznie dopuszczone do obrotu na rynku Unii Europejskiej. Kolejną grupą produktów, które będą mogły korzystać z oznaczenia określonego w ustawie, będą produkty pochodzenia zwierzęcego (np. mięso, mleko, jaja, sery) pochodzące od zwierząt lub ze zwierząt karmionych paszami bez GMO.

Oprócz produktów jednoskładnikowych, ustawa reguluje również kwestię możliwości znakowania produktów żywnościowych wieloskładnikowych. W tej grupie produktów, jako wolne od GMO oznakowane będą mogły zostać produkty, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące warunki:

wszystkie składniki będące produktami pochodzenia zwierzęcego oraz roślinnego, będą spełniały warunki określone w ustawie do oznaczenia ich jako wolne od GMO;
składniki wymienione w pkt 1 będą stanowiły więcej niż 50% łącznej masy wszystkich składników w chwili ich użycia do wyprodukowania tej żywności;
ozostałe składniki inne niż wymienione w pkt 1 nie będą zawierały, składały się oraz nie będą wyprodukowane z GMO.

Oznakowanie żywności i pasz jako wolnych od GMO polegać będzie na umieszczeniu znaku graficznego na opakowaniu oraz w dokumentacji towarzyszącej określenia:

a) „bez GMO” – w przypadku żywności pochodzenia roślinnego i żywności składającej się więcej niż z jednego składnika, w skład której nie wchodzi produkt pochodzenia zwierzęcego, oraz w przypadku pasz,

b) „wyprodukowane bez stosowania GMO” – w przypadku produktów pochodzenia zwierzęcego i żywności składającej się więcej niż z jednego składnika, w skład której wchodzi produkt pochodzenia zwierzęcego.

Ustawa wprowadza także kary za fałszowanie informacji o żywności. Przewiduje, że przedsiębiorca wprowadzający na rynek produkt ze sfałszowaną informacją dotyczącą braku GMO będzie podlegać karze pieniężnej w wysokości do 10-krotności wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub do uzyskania przez wprowadzenie na rynek takiego produktu, lecz nie niższej niż 2 tys. zł. Kary będą groziły ponadto za nieposiadanie dokumentów bądź nieprzeprowadzanie badań laboratoryjnych wbrew obowiązkowi.

Dzięki nowym przepisom wzmocniona zostanie konkurencyjność polskich artykułów rolno-spożywczych, w tym produktów pochodzenia zwierzęcego, które są wytwarzane bez udziału GMO, a konsumenci będą dokonywać bardziej świadomego wyboru podczas zakupów.

Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?

Ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2020 r.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Co przewiduje ustawa z dnia 13 czerwca 2019 r. o oznakowaniu produktów wytworzonych bez wykorzystania organizmów genetycznie zmodyfikowanych jako wolnych od tych organizmów?

Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?

Komentarze