Walka z rakiem ma być skuteczniejsza

Po przyjęciu przez Sejm, do Senatu trafił rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego "Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych". Dotyczy on racjonalnego wykorzystywania środków finansowych przeznaczonych na realizację "Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych" w ramach którego realizowane są zadania z zakresu profilaktyki i promocji zdrowia, prewencji pierwotna nowotworów, wczesnego wykrywania raka szyjki macicy, programu wczesnego wykrywania raka piersi, programu badań przesiewowych dla wczesnego wykrywania jelita raka grubego oraz program opieki nad rodzinami wysokiego, dziedzicznie uwarunkowanego ryzyka zachorowania na nowotwory złośliwe.

Czego dotyczy „Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych”?

Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych jest programem interwencyjnym - obejmuje najważniejsze działania mające doprowadzić do poprawy sytuacji w polskiej onkologii. Realizacja działań profilaktycznych jest jednym z priorytetów Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych.

W ramach programu realizowane są następujące zadania z zakresu profilaktyki i pro­mocji zdrowia:

• Prewencja pierwotna nowotworów.

• Populacyjny program profilaktyki i wczesnego wykrywania raka szyjki macicy.

• Populacyjny program wczesnego wykrywania raka piersi.

• Program badań przesiewowych dla wczesnego wykrywania raka jelita grubego.

• Program opieki nad rodzinami wysokiego, dziedzicznie uwarunkowanego ryzyka zachorowania na nowotwory złośliwe, w tym:

1. Moduł 1 - Wczesne wykrywanie nowotworów złośliwych w rodzinach wysokiego, dziedzicznie uwarunkowanego ryzyka zachorowania na raka piersi i raka jajnika,

2. Moduł 2 - Wczesne wykrywanie i prewencja nowotworów złośliwych w rodzinach wysokiego, dziedzicznie uwarunkowanego ryzyka zachorowania na raka jelita grubego i błony śluzowej trzonu macicy.

Czemu ma służyć przygotowywana nowelizacja?

Nowelizacja art. 7 ustawy z dnia 1 lipca 2005 r.

o ustanowieniu programu wieloletniego „Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych” ma na celu zapewnienie racjonalnego wykorzystywania środków finansowych przeznaczonych na realizację „Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych”. Projektowana regulacja umożliwi optymalne dostosowanie środków finansowych do rzeczywistych potrzeb poszczególnych zadań realizowanych w ramach programu.

Jak rządowy projekt ma się przyczynić do poprawy skuteczności profilaktyki chorób nowotworowych?

Dotychczas obowiązujące przepisy stanowiły, że środki przewidywane w budżecie państwa na realizację „Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych” kształtują się w danym roku na określonym poziomie. Zmuszało to do wykorzystania pieniędzy w ustawowej wysokości i we wskazanym czasie. Jeżeli odpowiednie instytucje nie zdołały tego dokonać, środki przepadały. Stąd rząd postanowił uelastycznić przepisy.

Przygotowana nowelizacja ma zapobiec marnotrawstwu zagwarantowanych na ten cel środków, zwłaszcza że profilaktyka onkologiczna w Polsce jest mniej skuteczna niż w innych państwach, zaś właściwa realizacja Narodowego programu może doprowadzić do zmniejszenia zachorowalności na raka o ok. 10% i do osiągnięcia europejskiej średniej skuteczności leczenia (40% u mężczyzn i 50% u kobiet).

Sejm uchwalił ustawę w brzmieniu zaproponowanym przez rząd. Obowiązujące dotychczas przepisy przewidywały m.in., że na profilaktykę, obejmującą tzw. prewencję pierwotną, np. wczesne wykrywanie raka szyjki macicy i piersi, w pierwszym i drugim roku realizacji wieloletniego „Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych” przeznacza się 20% ogólnych nakładów, w trzecim i czwartym roku - 25%, przez następne dwa lata - 30%, a w kolejnych - 35%. Z wyliczeń Ministerstwa Zdrowia wynika, że w bieżącym roku powinno to być ok. 62,5 mln zł. Według szacunków resortu kwota ta jest zbyt duża, gdyż koszty badań są pokrywane także z innych źródeł, w tym bezpośrednio z kasy NFZ. W tej sytuacji niewykorzystane pieniądze, zgodnie z regułami dyscypliny budżetowej, przepadają. Nie można ich skierować na inne ważne cele, np. na szkolenie lekarzy rodzinnych, którzy w swojej pracy także stykają się z chorobami onkologicznymi.

Zdaniem projektodawców, nakłady na profilaktykę przewyższają zapotrzebowanie, gdyż od początku realizacji „Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych” świadczenia w zakresie programów populacyjnych dla wczesnego wykrywania raka piersi (mammografia) i raka szyjki macicy (cytologia) finansuje też Narodowy Fundusz Zdrowia. Natomiast ze środków „Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych” finansowana jest koordynacja realizacji programów populacyjnych w skali kraju i poszczególnych województw, szkolenia realizatorów, kontrola jakości wykonywanych badań profilaktycznych oraz działania mające na celu zwiększenie zgłaszalności kobiet, a także monitorowanie realizacji i efektywności obu tych zadań.

Wszystkie realizowane zadania, obejmujące szeroki zakres profilaktyki oraz promocji, dzięki wsparciu Narodowego Funduszu Zdrowia nie wymagają - zdaniem projektodawców - na chwilę obecną zaangażowania tak znacznych środków finansowych, jak określone w ustawie. Dotychczasowa realizacja programu pokazała, iż przy obecnej świadomości społecznej profilaktyka pochłania mniej nakładów niż medycyna naprawcza. Od 2006 roku świad­czenia finansowane przez NFZ w ramach programu profilaktyki raka piersi i raka szyjki macicy nie są limitowane.

Sejm przychylił się do propozycji rządu i zdecydował, że planowane nakłady na realizację działań z zakresu wczesnego wykrywania raka mają stanowić rocznie nie mniej niż 10% środków przewidzianych na wykonanie programu.

Kiedy nowelizacja ma wejść w życie?

Nowelizacja ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego „Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych” ma wejść w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Podstawa prawna:

• Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego "Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych" (sejmowy druk nr 80);

• Ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego „Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych” (Dz. U. 2005 r., Nr 143, poz. 1200)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl