Wszystko o zwolnieniach lekarskich

ZUS upoważnia powyższe osoby do wystawiana zaświadczeń lekarskich po złożeniu przez nie pisemnego oświadczenia, że zobowiązuje się do przestrzegania zasad orzekania o czasowej niezdolności do pracy i wykonywania obowiązków wynikających z przepisów ustawy.

Lekarz, lekarz dentysta, starszy felczer lub felczer jest zobowiązany wystawić zaświadczenie lekarskie, na formularzu zaświadczenia lekarskiego o czasowej niezdolności do pracy, według wzoru stanowiącego załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich, wzoru zaświadczenia lekarskiego i zaświadczenia lekarskiego wydanego w wyniku kontroli lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. nr 65, poz. 741; 2006 nr 1, poz. 3), wypełniając odpowiednio wszystkie pola.

Zaświadczenie lekarskie zawiera:

a) informacje identyfikujące ubezpieczonego, któremu zostało ono wystawione i jego płatnika składek,

b) informacje identyfikujące lekarza, lekarza dentystę, felczera lub starszego felczera, który zaświadczenie wystawił, i jego miejsce wykonywania zawodu,

c) okres orzeczonej czasowej niezdolności do pracy, w tym okres pobytu w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej, numer statystyczny choroby ustalony według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych, odpowiednie kody literowe oraz wskazania lekarskie,

d) okres zwolnienia od wykonywania pracy z powodu konieczności sprawowania osobistej opieki nad chorym członkiem rodziny, datę urodzenia członka rodziny i jego stosunek pokrewieństwa z ubezpieczonym.

Zaświadczenie lekarskie wystawia się na okres od dnia, w którym przeprowadzono badanie, lub od dnia bezpośrednio następującego po dniu badania. W tym drugim wypadku zaświadczenie można wystawić nie później jednak niż czwartego dnia po dniu badania, jeżeli:

1) bezpośrednio po dniu badania przypadają dni wolne od pracy,

2) badanie jest przeprowadzane w okresie wcześniej orzeczonej niezdolności do pracy.

Zaświadczenie lekarskie może być wystawione na okres nie dłuższy niż 3 dni poprzedzające dzień, w którym przeprowadzono badanie, jeżeli jego wyniki wykazują, że ubezpieczony w tym okresie niewątpliwie był niezdolny do pracy.

Zaświadczenie lekarskie stwierdzające okres pobytu ubezpieczonego w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej, wystawia się nie później niż w dniu wypisania ubezpieczonego z tego zakładu. W razie dłuższego niż 14 dni pobytu ubezpieczonego w zakładzie zaświadczenie lekarskie wystawia się co 14 dni, w celu umożliwienia wypłaty zasiłku chorobowego lub wynagrodzenia za czas choroby przy czym może ono być wystawione, na wniosek ubezpieczonego, z dniem późniejszym.

Po 30 dniach niezdolności do pracy prowadzący leczenie, przed wystawieniem ubezpieczonemu zaświadczenia lekarskiego o dalszej niezdolności do pracy, ocenia jednocześnie, czy stan zdrowia ubezpieczonego uzasadnia potrzebę przeprowadzenia rehabilitacji leczniczej, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby - wypełnia wniosek o rehabilitację leczniczą.


Nie później niż na 60 dni przez zakończeniem okresu zasiłkowego lekarz, przeprowadza badanie i ocenia, czy stan zdrowia ubezpieczonego uzasadnia:


1) zgłoszenie wniosku o ustalenie prawa do świadczenia rehabilitacyjnego,


2) zgłoszenie wniosku o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.


Zaświadczenie lekarskie wystawia się z dwiema kopiami przy czym oryginał zaświadczenia lekarskiego wystawiający zaświadczenie przesyła, w ciągu 7 dni od dnia jego wystawienia, bezpośrednio do terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Pierwszą kopię zaświadczenia lekarskiego otrzymuje ubezpieczony - drugą kopię wystawiający zaświadczenie przechowuje przez okres 3 lat.

W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości wystawiania zaświadczeń lekarskich, a w szczególności gdy zaświadczenie lekarskie zostało wystawione:

1) bez przeprowadzenia bezpośredniego badania ubezpieczonego,

2) bez udokumentowania rozpoznania stanowiącego podstawę orzeczonej czasowej niezdolności do pracy

Zakład Ubezpieczeń Społecznych może cofnąć upoważnienie do wystawiania zaświadczeń lekarskich na okres nieprzekraczający 12 miesięcy od daty uprawomocnienia się decyzji. W przypadku innych powtarzających się naruszeń przewidzianych prawem zasad, Zakład Ubezpieczeń Społecznych może cofnąć upoważnienie do wystawiania zaświadczeń lekarskich na okres nieprzekraczający 3 miesięcy od daty uprawomocnienia się decyzji.

Prawidłowość orzekania o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich podlega kontroli, którą wykonują lekarze orzecznicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Z wnioskiem o przeprowadzeniem kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy oprócz lekarza orzecznika może wystąpić pracodawca oraz odpowiednie jednostki odpowiedzialne za wypłatę świadczeń. Podczas kontroli lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może:

1. przeprowadzić badanie ubezpieczonego w wyznaczonym miejscu lub w miejscu jego pobytu,

2. skierować ubezpieczonego na badanie specjalistyczne przez lekarza konsultanta Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,

3. zażądać od lekarza, lekarza dentysty, felczera lub starszego felczera, który wystawił zaświadczenie lekarskie, udostępnienia dokumentacji medycznej dotyczącej ubezpieczonego, stanowiącej podstawę wydania zaświadczenia lekarskiego lub udzielenia wyjaśnień i informacji w sprawie,

4. zlecić wykonanie badań pomocniczych w wyznaczonym terminie.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wysyła do ubezpieczonego, za zwrotnym potwierdzeniem odbioru, wezwanie, w którym określa termin badania przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub lekarza konsultanta albo dostarczenia wyników badań pomocniczych.

Ubezpieczony ma obowiązek udostępnienia posiadanej dokumentacji medycznej lekarzowi orzecznikowi lub lekarzowi konsultantowi ZUS przeprowadzającemu badanie.

W razie uniemożliwienia przez ubezpieczonego przeprowadzenia badania lub niedostarczenia wyników badań w określonym terminie - zaświadczenie lekarskie traci ważność od dnia następującego po tym terminie.

Jeżeli po analizie dokumentacji medycznej i przeprowadzeniu badania ubezpieczonego lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych określił wcześniejszą datę ustania niezdolności do pracy niż orzeczona za okres od tej daty zaświadczenie lekarskie traci ważność a Zakład wydaje decyzję o braku prawa do zasiłku chorobowego. W powyższym przypadku, lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wystawia stosowne zaświadczenie, które jest traktowane na równi z zaświadczeniem stwierdzającym brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.

Podstawa prawna


1. Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, (Dz.U. 2005.31.267 ze zm.),

2. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich, wzoru zaświadczenia lekarskiego i zaświadczenia lekarskiego wydanego w wyniku kontroli lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, (Dz.U. 1999.65.741 ze zm.).