Obowiązki płatnika w odniesieniu do wspólników pozostających w Spółce w sytuacji umorzenia dobrowolnego (...)

UZASADNIENIE

W dniu 12 marca 2012 r. został złożony ww. wniosek ? uzupełniony w dniu 5 czerwca 2012 r. o dodatkową opłatę ? o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie obowiązków płatnika w odniesieniu do wspólników pozostających w spółce w sytuacji umorzenia dobrowolnego udziałów za wynagrodzeniem.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Celem restrukturyzacji Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (?Spółka?) zamierza nabyć od Wspólnika udziały celem ich dobrowolnego umorzenia. Umorzenie zostanie przeprowadzone zgodnie z przepisami art. 199 § 2 Kodeksu spółek handlowych. Umorzenie udziałów nastąpić ma za wynagrodzeniem równym wartości nominalnej umarzanych udziałów. Na chwilę obecną nie zostało jeszcze ustalone, czy umorzenie udziałów zostanie sfinansowane z obniżenia kapitału zakładowego, czy z czystego zysku Spółki.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

Czy dobrowolne umorzenie przez Spółkę własnych udziałów za wynagrodzeniem w wysokości odpowiadającej wartości nominalnej umarzanych udziałów, dokonane z obniżeniem kapitału zakładowego bądź z czystego zysku, będzie skutkować powstaniem przychodu po stronie Wspólników pozostających w Spółce i w konsekwencji podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku umorzenia udziałów i podatkowych skutków tej czynności dla wspólników pozostających w Spółce wskazać należy, iż ?w momencie umorzenia udziałów należących do wspólnika będącego osobą fizyczną, po stronie wspólników pozostających w Spółce nie powstanie dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Spółka zatem nie będzie zobowiązana do poboru podatku dochodowego od osób prawnych lub fizycznych. Zarówno na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jak i na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zasadą jest, iż opodatkowaniu podlega jedynie faktycznie uzyskany dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. W wyniku nieodpłatnego umorzenia udziałów (albo umorzenia za wynagrodzeniem równym nominalnej wartości umarzanych akcji) jednego ze wspólników nie dochodzi do powstania faktycznego dochodu po stronie pozostałych wspólników Spółki. Dochód ten powstanie dopiero w momencie otrzymania dywidendy albo w związku ze sprzedażą posiadanych udziałów. Do powstania dochodu z tytułu udziału w zyskach osób prawnych nie dochodzi natomiast w momencie umorzenia udziałów należących do jednego ze wspólników. [...] umorzenie udziałów należących do wspólnika będącego osobą fizyczną nie spowoduje powstania przychodu po stronie wspólników pozostających w Spółce, niezależnie od tego, czy umorzenie udziałów zostanie przeprowadzone z obniżeniem kapitału zakładowego albo bez obniżania kapitału zakładowego. Powyższe wyjaśnienia tym bardziej znajdują zastosowanie w sytuacji, gdy umorzenie nastąpi odpłatnie za wypłatą wynagrodzenia? ? Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 5 marca 2010 r. sygn. ITPB3/423-817a/09/AM.

Podobne stanowisko przedstawił również Minister Finansów w piśmie z dnia 7 marca 2002 r. uznając, że umorzenie udziałów bez obniżenia kapitału zakładowego nie powoduje powstania przychodu po stronie wspólników pozostających w Spółce. W piśmie tym czytamy: ?Wobec braku wyraźnych zapisów w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i odpowiednio w art. 24 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a także specjalnych regulacji odnoszących się do poboru podatku od dochodu z tego rodzaju przysporzenia (art. 26 ust. 1 i 2 u.p.d.o.p. i art. 41 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.f.) nie można było tego przysporzenia ? powstałego w związku ze skupem przez spółkę akcyjną jej własnych akcji w celu ich umorzenia lub przez spółkę z o.o. jej własnych udziałów, u akcjonariuszy bądź odpowiednio u udziałowców pozostających w spółce ? uznać za dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych podlegający opodatkowaniu. W przypadku ?buy-backu? nie może być mowy o faktycznie uzyskanym dochodzie przez akcjonariuszy (udziałowców), których akcje (udziały) nie zostały umorzone. (...) Oceniając zaś skutki dla udziałowców, którzy pozostali w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością stwierdzić należy, że po ich stronie nie powstaje dochód do opodatkowania z tytułu umorzenia udziałów w tym celu skupionych ? zarówno w przypadku, gdy umorzenie tych udziałów jest dokonane w ciężar kapitału zakładowego, jak i bez obniżania kapitału zakładowego?.

Zdaniem Spółki, dobrowolne umorzenie udziałów za wynagrodzeniem dokonane czy to z obniżeniem kapitału zakładowego, czy to z czystego zysku nie stanowi przychodu dla pozostających w Spółce Wspólników, a zatem nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych ani od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów. Tryb umarzania udziałów reguluje art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.).

Zgodnie z art. 199 § 1 tej ustawy, udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki.

Umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Wynagrodzenie to, w przypadku umorzenia przymusowego, nie może być niższe od wartości przypadających na udział aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między wspólników. W przypadku umorzenia przymusowego uchwała powinna zawierać również uzasadnienie (art. 199 § 2 ww. ustawy).

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż celem restrukturyzacji Spółka zamierza nabyć od Wspólnika udziały celem ich dobrowolnego umorzenia. Umorzenie zostanie przeprowadzone zgodnie z przepisami art. 199 § 2 Kodeksu spółek handlowych. Umorzenie udziałów nastąpić ma za wynagrodzeniem równym wartości nominalnej umarzanych udziałów. Na chwilę obecną nie zostało jeszcze ustalone, czy umorzenie udziałów zostanie sfinansowane z obniżenia kapitału zakładowego, czy z czystego zysku Spółki.

W świetle art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.) w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4a i 4b, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału (akcji), w tym także:

1. dochód z umorzenia udziałów (akcji);
2. (uchylony);
3. wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej;
4. dochód przeznaczony na podwyższenie kapitału zakładowego, a w spółdzielniach - dochód przeznaczony na podwyższenie funduszu udziałowego oraz dochód stanowiący równowartość kwot przekazanych na ten kapitał (fundusz) z innych kapitałów (funduszy) osoby prawnej;
5. w przypadku połączenia lub podziału spółek - dopłaty w gotówce otrzymane przez udziałowców (akcjonariuszy) spółki przejmowanej, spółek łączonych lub dzielonych;
6. w przypadku podziału spółek, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa - ustalona na dzień podziału nadwyżka nominalnej wartości udziałów (akcji) przydzielonych w spółce przejmującej lub nowo zawiązanej nad kosztami nabycia lub objęcia udziałów (akcji) w spółce dzielonej, obliczonymi zgodnie z art. 15 ust. 1k albo art. 16 ust. 1 pkt 8; jeżeli podział spółki następuje przez wydzielenie, kosztem uzyskania przychodów jest wartość lub kwota wydatków poniesionych przez udziałowca (akcjonariusza) na objęcie lub nabycie udziałów (akcji) w spółce dzielonej, ustalona w takiej proporcji, w jakiej pozostaje u tego udziałowca wartość nominalna unicestwianych udziałów (akcji) w spółce dzielonej do wartości nominalnej udziałów (akcji) przed podziałem;
7. zapłata, o której mowa w art. 12 ust. 4d;
8. wartość niepodzielonych zysków w spółkach kapitałowych w przypadku przekształcenia tych spółek w spółki osobowe; przychód określa się na dzień przekształcenia.
   
   

Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, że w przypadku Wspólników pozostających w Spółce, nie powstanie żadna z sytuacji wymienionych w powyższym przepisie.

Reasumując, w związku z planowanym dobrowolnym umorzeniem udziałów za wynagrodzeniem w wysokości odpowiadającej wartości nominalnej umarzanych udziałów, dokonanym z obniżeniem kapitału zakładowego, bądź z czystego zysku, Spółka nie będzie zobowiązana, jako płatnik, do pobrania podatku dochodowego od Wspólników pozostających w Spółce.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w części dotyczącej zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie obowiązków płatnika w odniesieniu do wspólników pozostających w spółce w sytuacji umorzenia dobrowolnego udziałów za wynagrodzeniem. Natomiast wniosek w części dotyczącej zdarzeń przyszłych w podatku dochodowym od osób fizycznych został rozstrzygnięty odrębnymi pismami.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.