Podatek u źródła (WHT)

Czym jest WHT oraz jakich przychodów dotyczy?

Podatek u źródła (WHT) - czyli co?

Podatek u źródła to podatek dochodowy (od osób prawnych i od osób fizycznych) pobierany przez płatników od niektórych dochodów (m.in. dywidendy, odsetki, należności licencyjne). Skrót WHT pochodzi z angielskiego określenia Withholding Tax (podatek u źródła).

Pojęciem „podatek u źródła” określa się zryczałtowane podatki dochodowe (od osób fizycznych i prawnych), pobierane przez płatników, którzy mają miejsce zamieszkania, siedzibę lub tzw. zagraniczny zakład w państwie, gdzie powstaje dochód. Polski podatek u źródła pobierany jest przez płatników, którzy mają miejsce zamieszkania, siedzibę lub zagraniczny zakład w Polsce.

Typowo o podatku u źródła mówi się w kontekście podatku pobieranego od niektórych dochodów uzyskiwanych w Polsce przez nierezydentów, będących osobami fizycznymi lub innymi podmiotami. W niektórych przypadkach jest on pobierany także od rezydentów (np. przy wypłacie dywidendy do podmiotu krajowego).

Dotyczy to m.in. następujących przychodów:

1. w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (dalej: CIT):
   1. przychody uzyskiwane przez nierezydentów w szczególności z tytułu: odsetek, praw autorskich i praw pokrewnych, opłat za świadczone usługi w zakresie działalności widowiskowej, rozrywkowej, sportowej, doradczej, księgowej, a także z tytułu niektórych opłat za wywóz ładunków i pasażerów przyjętych do przewozu w portach polskich przez zagraniczne przedsiębiorstwa morskiej żeglugi handlowej.
   2. uzyskiwane zarówno przez rezydentów, jak i nierezydentów, przychody z tytułu dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, które mają siedzibę lub zarząd w Polsce.
2. w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (dalej: PIT), uzyskiwane przez nierezydentów dochody z żeglugi morskiej, żeglugi śródlądowej i transportu lotniczego, dywidendy i inne dochody z udziału w zyskach osób prawnych, odsetki, należności licencyjne, dochód z wykonywania wolnych zawodów, wynagrodzenie dyrektorów, dochód z działalności artystycznej lub sportowej, dochód z emerytury lub renty i innych podobnych świadczeń.

Pobór i zwrot podatku u źródła

Zmiany w przepisach

Zmiany w przepisach wprowadzone ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 2193) sprawiły, iż konstrukcyjne elementy podatku u źródła pozostały bez zmian. Nie zmieniły się źródła, których dotyczy obowiązek poboru przez płatnika, ani stawki podatku.

Główną zmianą jest zaś częściowe odejście od tzw. „ulgi u źródła” (ang. relief at source). Wprowadzono obowiązek pobrania podatku według stawki podstawowej w razie przekroczenia w danym roku (w podatku dochodowym od osób fizycznych jest to rok kalendarzowy, natomiast w podatku dochodowym od osób prawnych jest to rok podatkowy płatnika) kwoty ponad 2 mln zł wypłat na rzecz jednego podatnika (w przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych, nowe zasady dotyczą także wszelkich świadczeń dokonanych danemu podatnikowi oraz postawionych do jego dyspozycji pieniędzy lub wartości pieniężnych. Ponadto, wprowadzone zmiany w podatku u źródła znajdują zastosowanie (zarówno na gruncie CIT, jak i PIT) do dochodów powstałych bez dokonywania wypłaty na rzecz podatnika, jeżeli w związku z daną czynnością płatnik jest zobowiązany do rozliczenia podatku (np. podwyższenie kapitału zakładowego). W dalszej części niniejszego dokumentu wszystkie ww. przypadki będą opisane zbiorczo jako dokonanie wypłaty). Nie ma tu znaczenia, że ustawa lub umowa międzynarodowa przewiduje prawo do niepobrania podatku, zastosowania zwolnienia bądź obniżonej stawki podatku. Oznacza to, że jeśli suma wypłat danego podmiotu (płatnika) na rzecz innego podmiotu (podatnika) nie przekracza w danym roku 2 mln zł, wówczas w dalszym ciągu płatnik może (już w momencie dokonania wypłaty) nie pobierać podatku, zastosować zwolnienie bądź obniżoną stawkę podatku.

Jednak w takim przypadku płatnik, przy zachowaniu należytej staranności, weryfikuje warunki niepobrania podatku, zastosowania zwolnienia albo stawki podatku innej niż stawka „podstawowa”, która wynika z ustawy.

Jednocześnie, nawet po przekroczeniu ww. kwoty (2 mln zł w roku podatkowym w stosunku do jednego podatnika), może nadal stosować zwolnienia bądź stawkę z umowy międzynarodowej.  Warunkiem jest złożenie oświadczenia WH-OSC (w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych) lub WH-OSP (w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych).

W oświadczeniu tym płatnik informuje, że:

• posiada dokumenty wymagane przez przepisy prawa podatkowego dla zastosowania stawki podatku albo zwolnienia lub niepobrania podatku, wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania;
• po przeprowadzeniu weryfikacji – z zachowaniem należytej staranności – nie posiada wiedzy uzasadniającej przypuszczenie, że istnieją okoliczności, które wykluczają możliwość zastosowania stawki podatku albo zwolnienia lub niepobrania podatku, wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Oświadczenie to składa się najpóźniej w dniu wypłaty należności. W razie kolejnych wypłat jest ono skuteczne do końca drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożono to oświadczenie. Dodatkowo płatnik, w terminie do 7. dnia po tym okresie, składa oświadczenie potwierdzające spełnienie ww. przesłanek. Jeżeli go nie złoży, wpłaca podatek z odsetkami za zwłokę.

Oświadczenie może podpisać wyłącznie kierownik jednostki w rozumieniu ustawy o rachunkowości. Jeżeli kilka osób spełnia kryterium kierownika jednostki, wówczas wszystkie te osoby składają oświadczenia. Nie może tego zrobić pełnomocnik.

Z obowiązku pobrania podatku od dyskonta i odsetek od niektórych obligacji zwalnia także oświadczenie złożone przez emitenta tych obligacji, że dochował należytej staranności w poinformowaniu podmiotów z nim powiązanych, o warunkach zwolnienia w stosunku do tych podmiotów powiązanych.

Złożenie oświadczenia jest jednym z warunków niezbędnych do zastosowania zwolnień, o których mowa w ustawach podatkowych (art. 17 ust. 1 pkt 50c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 21 ust. 1 pkt 130c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Emitent składa je wyłącznie elektronicznie wg ustalonego wzoru, dostępnego na stronie BIP MF.

Wyłączenia stosowania nowych przepisów

Minister Finansów 31 grudnia 2018 r. wydał 2 rozporządzenia (w sprawie wyłączenia lub ograniczenia stosowania odpowiednio art. 26 ust. 2e ustawy o CIT oraz art. 41 ust. 12 ustawy o PIT), które zawierają szereg przypadków, gdy obowiązek pobrania podatku zgodnie z nowymi zasadami zostaje wyłączony lub ograniczony, m.in. gdy istnieje podstawa prawna do wymiany informacji podatkowych z państwem miejsca zamieszkania albo siedziby (zarządu) tych podatników. Jednak część tych wyłączeń ma charakter czasowy, np. ww. wyłączenie stosowane będzie do 30 czerwca 2019 r.

Wnioski o zwrot podatku

W przypadku gdy płatnik pobierze podatek od kwoty przekraczającej 2 mln zł, podatnik może odzyskać różnicę między kwotą pobraną a kwotą należną, z uwzględnieniem obowiązujących preferencji (prawa do zwolnienia bądź obniżonej stawki podatku). W tym celu składa (wyłącznie elektronicznie) wniosek o zwrot podatku WH-WCZ (w zakresie CIT) albo WH-WPZ (w zakresie PIT).

Procedura ta dotyczy wyłącznie kwot pobranych przez płatników w związku z wypłatami należności ponad 2 mln zł. W pozostałych przypadkach obowiązują zasady dotychczasowe. Oznacza to, że np. jeżeli płatnik pobrał podatek od dywidendy w kwocie niższej niż 2 mln zł (ponieważ nie posiadał certyfikatu rezydencji), to tryb pozostaje bez zmian. Podatnik może więc złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty w trybie przewidzianym w ordynacji podatkowej.

Jeżeli płatnik nie pomniejsza kwoty wypłaty o podatek, ale dokonuje tzw. ubruttowienia, (pokrywa kwotę podatku z własnych środków), o ile zaistnieją przesłanki złożenia wniosku o zwrot, to uprawnienie to przysługuje wyłącznie płatnikowi. Składa on wtedy wniosek o zwrot według wzoru WH-WCP (CIT) albo WH-WPP(PIT).

Do wniosku o zwrot podatku dołącza się dokumentację, która pozwala na ustalenie jego zasadności. Jest to w szczególności:

• certyfikat rezydencji podatnika (przy czym w niektórych przypadkach dopuszcza się złożenie jego kopii);
• dokumentację dotyczącą przelewów bankowych lub inne dokumenty wskazujące na sposób rozliczenia lub przekazania należności, z którymi wiązała się zapłata podatku;
• dokumentację dotyczącą zobowiązania do wypłaty należności;
• oświadczenia podatnika dotyczące spełnienia poszczególnych warunków, bądź uzasadnienie płatnika o ich spełnieniu;
• dokumentację wskazującą na ustalenia umowne, z powodu których płatnik wpłacił podatek z własnych środków i poniósł ciężar ekonomiczny tego podatku (w przypadku gdy wniosek jest składany przez płatnika).

Jak uzyskać zwolnienie z poboru zryczałtowanego podatku dochodowego od wypłacanych należności? Opinia o stosowaniu zwolnienia

W odniesieniu do dochodów zwolnionych z podatku (na podstawie art. 21 ust. 3 oraz art. 22 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), podatnicy i płatnicy podatku dochodowego od osób prawnych mogą zwrócić się do właściwego naczelnika urzędu skarbowego o opinię o stosowaniu przez płatnika zwolnienia z poboru zryczałtowanego podatku dochodowego od wypłacanych na rzecz tego podatnika należności (opinia o stosowaniu zwolnienia).

W następujących przypadkach naczelnik może odmówić wydania opinii:

• istnieją uzasadnione wątpliwości co do zgodności ze stanem rzeczywistym dołączonej do wniosku dokumentacji lub oświadczenia podatnika, że jest rzeczywistym właścicielem należności;
• istnieje uzasadnione przypuszczenie wydania decyzji z zastosowaniem art. 119a Ordynacji podatkowej (klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania), środków ograniczających umowne korzyści lub art. 22c ustawy o CIT;
• istnieje uzasadnione przypuszczenie, że podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 2 Ordynacji podatkowej, nie prowadzi rzeczywistej działalności gospodarczej w kraju siedziby tego podatnika dla celów podatkowych.

Jak składać dokumenty?

Struktury logiczne zostały opublikowane w BIP MF.

Właściwość organów podatkowych

Właściwość organów podatkowych nie uległa zmianie. Dokumenty opisane w tej sekcji należy składać do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na adres zamieszkania albo siedziby podatnika. W przypadku gdy podatnikiem jest nierezydent organami właściwymi są naczelnicy urzędów właściwych w sprawach opodatkowania osób zagranicznych. Dotyczy to także przypadków gdy tożsamość podatnika nie została płatnikowi ujawniona (dotyczy uprawnionych z papierów wartościowych zapisanych na rachunkach zbiorczych).

Sprawdź dane teleadresowe jednostek Krajowej Administracji Skarbowej 

Dokumenty składane przez płatników

Poniższe dokumenty mogą być składane wyłącznie za pomocą oprogramowania interfejsowego, dostępnego na stronie BIP MF i opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

Podatek dochodowy od osób fizycznych:

• WH-OSP - Oświadczenie płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych o spełnieniu warunków do niepobrania podatku, zastosowania zwolnienia bądź stawki podatku - art. 41 ust. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;
• WH-WPP – Wniosek płatnika o zwrot podatku dochodowego od osób fizycznych pobranego od dokonanych wypłat (świadczeń) oraz postawionych do dyspozycji pieniędzy bądź wartości pieniężnych - art. 44 f ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podatek dochodowy od osób prawnych:

• WH-OSC - Oświadczenie płatnika podatku dochodowego od osób prawnych o spełnieniu warunków do niepobrania podatku, zastosowania zwolnienia bądź stawki podatku - art. 26 ust. 7 j ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych;
• WH-WCP - Wniosek płatnika o zwrot podatku dochodowego od osób prawnych pobranego od należności wypłaconych na rzecz podatnika - art. 28 b ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych;
• WH-WOP – Wniosek płatnika o wydanie opinii o stosowaniu zwolnienia w poborze zryczałtowanego podatku dochodowego od należności wypłacanych na rzecz podatnika - art. 26 b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Dokumenty składane przez podatników

Poniższe dokumenty mogą być składane wyłącznie za pomocą oprogramowania interfejsowego, dostępnego na stronie BIP MF i opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

Podatek dochodowy od osób fizycznych:

WH-WPZ – Wniosek podatnika o zwrot podatku dochodowego od osób fizycznych pobranego od dokonanych wypłat (świadczeń) oraz postawionych do dyspozycji pieniędzy bądź wartości pieniężnych  - art. 44 f ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podatek dochodowy od osób prawnych:

• WH-WCZ - Wniosek podatnika o zwrot podatku dochodowego od osób prawnych pobranego od należności wypłaconych na rzecz podatnika - art. 28 b ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych;
• WH-WOZ - Wniosek podatnika o wydanie opinii o stosowaniu zwolnienia w poborze zryczałtowanego podatku dochodowego od należności wypłacanych na rzecz podatnika - art. 26 b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Dokumenty składane przez emitentów obligacji

Oświadczenia emitenta mogą być składane wyłącznie przez elektroniczną skrzynkę podawczą organu podatkowego i opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem zaufanym. Aby przesłać te dokumenty, w serwisie ePUAP trzeba skorzystać z usługi "Pismo ogólne do podmiotu publicznego".

• WH-EMC - Oświadczenie emitenta o dochowaniu należytej staranności w poinformowaniu podmiotów powiązanych (niebędących osobami fizycznymi) o warunkach zwolnienia - art. 26 ust. 7 j ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych;
• WH-EMP - Oświadczenie emitenta o dochowaniu należytej staranności w poinformowaniu podmiotów powiązanych (będących osobami fizycznymi) o warunkach zwolnienia - art. 41 ust. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tzw. ustawa o PIT);
• ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tzw. ustawa o CIT);
• ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa;
• rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 31 grudnia 2018 r. w sprawie wyłączenia lub ograniczenia stosowania art. 41 ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2018 r., poz. 2545);
• rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 31 grudnia 2018 r. w sprawie wyłączenia lub ograniczenia stosowania art. 26 ust. 2e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2018 r., poz. 2541).

Na podst. www.podatki.gov.pl

A.J.
Zespół e-prawnik.pl