Formularz SD-Z2 - Zgłoszenie Darowizny lub Spadku bez Podatku w 2025 roku

Ważne zmiany w 2025 roku

Od 1 lipca 2023 roku (nadal obowiązuje w 2025) kwota wolna od podatku dla najbliższej rodziny wzrosła z 9.637 zł do 36.120 zł. To oznacza, że darowizny i spadki do tej kwoty nie wymagają już składania formularza SD-Z2!

Trzeba jednak uwzględnić tzw. "zasadę kumulacji", zgodnie z którą jeżeli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do czystej wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych dotychczas od tego samego zbywcy w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok.

Kto może złożyć formularz SD-Z2?

Formularz SD-Z2 może złożyć każdy, kto otrzymał majątek od osób z najbliższej rodziny (tzw. grupy zerowej) i chce skorzystać z całkowitego zwolnienia z podatku. Dotyczy to majątku znajdującego się w Polsce, a w przypadku majątku za granicą - tylko gdy nabywca jest obywatelem Polski lub miał stałe miejsce zamieszkania w Polsce.

Najbliższa rodzina (grupa 0) obejmuje:

  • Małżonka (także w separacji)
  • Zstępnych: dzieci, wnuki, prawnuki
  • Wstępnych: rodziców, dziadków, pradziadków
  • Rodzeństwo
  • Pasierba i pasierbicę
  • Ojczyma i macochę
  • Teściów, zięcia i synową

Sposób nabycia majątku:

Spadki

  • Dziedziczenie
  • Zapis zwykły, dalszy, windykacyjny
  • Polecenie testamentowe
  • Zachowek
  • Dyspozycja bankowa na wypadek śmierci

Darowizny

  • Darowizna
  • Polecenie darczyńy

Kiedy NIE musisz składać formularza SD-Z2?

Zwolnienie automatyczne

Nie składasz formularza, gdy łączna wartość majątku otrzymanego od jednej osoby w ciągu 5 lat nie przekracza:

  • 36.120 zł - dla najbliższej rodziny (I grupa)
  • 27.090 zł - dla dalszej rodziny (II grupa)
  • 5.733 zł - dla pozostałych osób (III grupa)

Dodatkowo nie składasz formularza, gdy umowa darowizny została zawarta u notariusza (notariusz składa zgłoszenie)

Przykład:

Syn otrzymał od ojca w 2020 roku kolekcję książek wartą 5.000 zł. W 2025 roku ojciec umiera i syn otrzymuje z dyspozycji bankowej 30.000 zł. Łączna wartość wynosi 35.000 zł, więc nie przekracza limitu 36.120 zł - syn nie musi składać formularza.

Terminy składania formularza SD-Z2

Uwaga na terminy!

Termin 6 miesięcy jest bezwzględny. Spóźnienie nawet o jeden dzień oznacza utratę zwolnienia i konieczność zapłaty podatku!

Dziedziczenie

6 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia sądu lub zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia

Darowizna

6 miesięcy od otrzymania darowizny (dla umów innych niż akt notarialny)

Dyspozycja bankowa

6 miesięcy od śmierci właściciela wkładu

Zachowek

6 miesięcy od zaspokojenia roszczenia

Co gdy dowiesz się o spadku po terminie?

Jeśli dowiesz się o spadku lub darowiźnie po upływie 6 miesięcy, nadal możesz skorzystać ze zwolnienia. Musisz wtedy:

  • Złożyć formularz w ciągu 6 miesięcy od otrzymania informacji
  • Dołączyć dokument potwierdzający, kiedy otrzymałeś informację
  • Udowodnić, że wcześniej nie wiedziałeś o spadku/darowiźnie

Jak złożyć formularz SD-Z2?

Sposoby składania:

Online (e-Deklaracje)

  • Przez portal podatki.gov.pl
  • Podpis danymi autoryzacyjnymi lub e-podpisem
  • Najszybszy sposób

Osobiście w urzędzie

  • W właściwym urzędzie skarbowym
  • W centrum obsługi
  • Z potwierdzeniem odbioru

Pocztą

  • List polecony za potwierdzeniem odbioru
  • Liczy się data nadania
  • Zachowaj dowód wysłania

Wymagane dokumenty:

  • Wypełniony formularz SD-Z2
  • Potwierdzenie przelewu (dla darowizn pieniężnych)
  • Dokumenty potwierdzające:
    • Co otrzymałeś (opis majątku)
    • W jaki sposób (umowa, orzeczenie sądu)
    • Od kogo lub po kim
    • Stopień pokrewieństwa

Gdzie złożyć formularz SD-Z2?

Właściwość miejscowa urzędu skarbowego zależy od rodzaju nabytego majątku:

Rodzaj nabycia Właściwy urząd skarbowy
Spadek z nieruchomością Według miejsca położenia nieruchomości
Spadek bez nieruchomości Według ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy
Darowizna z nieruchomością Według miejsca położenia nieruchomości
Darowizna bez nieruchomości Według miejsca zamieszkania nabywcy
Dyspozycja bankowa Według ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego

Konsekwencje niespełnienia obowiązków

Sankcje za nieprzestrzeganie przepisów

  • Brak zgłoszenia w terminie: Utrata zwolnienia, obowiązek zapłaty podatku według stawek dla I grupy podatkowej
  • Przyznanie się podczas kontroli: Podatek sankcyjny w wysokości 20% wartości majątku
  • Brak udokumentowania darowizny pieniężnej: Utrata prawa do zwolnienia

Najważniejsze zmiany

Co się zmieniło:

  • Wyższe kwoty wolne: 36.120 zł (wcześniej 9.637 zł) dla I grupy
  • Mniej formalności: Darowizny do 36.120 zł nie wymagają zgłaszania
  • Lepsze stawki podatkowe: Niższe stawki dla przekroczeń

Co pozostało bez zmian:

  • Terminy: Nadal 6 miesięcy na zgłoszenie
  • Wymagania formalne: Konieczność udokumentowania przelewem
  • Sankcje: 20% za ukrywanie majątku

Praktyczne wskazówki

Dla darczyńców

  • Zawsze przekazuj pieniądze przelewem
  • Zachowaj potwierdzenie przelewu
  • Opisz cel przelewu
  • Dokumentuj wartość innych rzeczy

Dla obdarowanych

  • Sprawdź łączną wartość z 5 lat
  • Nie zwlekaj ze zgłoszeniem
  • Zbieraj wszystkie dokumenty
  • Korzystaj z e-Deklaracji

Dla spadkobierców

  • Każdy spadkobierca składa odrębny formularz
  • Sprawdź wszystkie banki spadkodawcy
  • Dokumentuj stopień pokrewieństwa
  • Pamiętaj o dodatkowych kontach

Checklist przed złożeniem SD-Z2

  • Sprawdziłem, czy muszę składać formularz (wartość > 36.120 zł)
  • Mam wszystkie wymagane dokumenty
  • Wiem, który urząd skarbowy jest właściwy
  • Nie przekroczyłem 6-miesięcznego terminu
  • Mam potwierdzenie przelewu (dla darowizn pieniężnych)
  • Wypełniłem formularz dokładnie i czytelnie

Podsumowanie

Formularz SD-Z2 to skuteczny sposób na uniknięcie podatku od spadków i darowizn otrzymanych od najbliższej rodziny. Kluczowe jest przestrzeganie 6-miesięcznego terminu i właściwe udokumentowanie otrzymanego majątku. Dzięki podwyższeniu kwot wolnych w 2025 roku, znacznie więcej osób może skorzystać z automatycznego zwolnienia bez konieczności składania jakichkolwiek formularzy.

Michał Włodarczyk - Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.