prawidłowość ustalania wysokości kosztów uzyskania przychodów z tytułu umorzenia udziałów przez (...)

UZASADNIENIE

W dniu 21.12.2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej Ordynacji podatkowej w zakresie wydania decyzji o odpowiedzialności podatkowej podatnika.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką z o.o. (?Spółka?), która uzyskała od wspólników - wiadomość o planowanym umorzeniu udziałów przez wspólników Spółki - będących osobami fizycznymi, mającymi miejsce zamieszkania na terenie Polski i podlegającymi w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób fizycznych. Z ustawy o PIT wynika, iż Wnioskodawca jest płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodu z tytułu udziału w zyskach osób prawnych (do których zalicza się dochód z umorzenia udziału).

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy w razie umorzenia udziałów Spółki przez wspólników Spółki będących osobami fizycznymi, Spółka (Wnioskodawca) jako płatnik - dla celów ustalenia dochodu z tytułu udziału w zyskach osób prawnych oraz poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od tego dochodu - przyjmuje (ustala) koszty uzyskania przychodu na podstawie pisemnego oświadczenia uzyskanego od wspólnika Spółki, którego udziały są umarzane (kwota ta np. wynika z aktu notarialnego nabycia udziałów przez tego wspólnika)...
2. Czy w takiej sytuacji (ustalenia dochodu z tytułu umorzenia na podstawie oświadczenia wspólnika Spółki, oraz pobrania 19% podatku dochodowego od ustalonego w ten sposób dochodu), nie jest możliwe wydanie decyzji o odpowiedzialności podatkowej płatnika (wydaje się wówczas decyzję o odpowiedzialności podatkowej podatnika)...
   
   

Przedmiotowa interpretacja indywidualna udzielona została w zakresie pytania Nr 2 wniosku. Wniosek w zakresie pytania Nr 1 został rozpatrzony odrębną interpretacją indywidualną.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy, w razie umorzenia udziałów Spółki przez wspólników Spółki będących osobami fizycznymi, Spółka (Wnioskodawca) jako płatnik - dla celów ustalenia dochodu z tytułu udziału w zyskach osób prawnych oraz poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od tego dochodu - przyjmuje (ustala) koszty uzyskania przychodu na podstawie pisemnego oświadczenia uzyskanego od wspólnika Spółki, którego udziały są umarzane (kwota ta np. wynika z aktu notarialnego nabycia udziałów przez tego wspólnika). W takiej sytuacji (ustalenia dochodu z tytułu umorzenia na podstawie oświadczenia wspólnika Spółki, oraz pobrania 19% podatku dochodowego od ustalonego w ten sposób dochodu), nie jest możliwe wydanie decyzji o odpowiedzialności podatkowej płatnika (wydaje się wówczas decyzję o odpowiedzialności podatkowej podatnika).

Art. 30 § 1 Ordynacji podatkowej ?Płatnik, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 8 , odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany a niewpłacony.? Art. 30 § 4 Ordynacji podatkowej ?jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi okoliczność, o której mowa w art. 30 § 1 (?), organ ten wydaje decyzję o odpowiedzialności podatkowej płatnika (?), w której określa wysokość należności z tytułu niepobranego lub pobranego, a niewpłaconego podatku.? Art. 30 § 5 Ordynacji podatkowej ?przepisów art. 30 § 1-4 nie stosuje się, jeżeli odrębne przepisy stanowią inaczej albo jeżeli podatek nie został pobrany z winy podatnika, w tych przypadkach organ podatkowy wydaje decyzję o odpowiedzialności podatnika.?

Art. 24 ust. 5 ustawy o PIT ?dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także 1) dochód z umorzenia udziałów (akcji), 2) dochód uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji).? Art. 24 ust. 5d ustawy o PIT ?dochodem z umorzenia udziałów lub akcji w spółkach mających osobowość prawną jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem nad kosztami uzyskania przychodu obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38; jeżeli nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny, koszty ustala się do wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny?. Art. 41 ust. 4 ustawy o PIT ?płatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w (...) art. 30a ust. 1 (?).? Art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT ?od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19 % zryczałtowany podatek dochodowy (...) z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych.? Art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT ?zryczałtowany podatek, o którym mowa w ust.1 pkt 1-4 (...), pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania.?

Wynika to stąd, iż w przypadku umorzenia udziałów lub akcji w spółkach mających osobowość prawną - opodatkowany podatkiem PIT jest dochód (art. 24 ust. 5 pkt 1 i 2, ust. 5d ustawy o PIT). Płatnik ustala więc koszty uzyskania przychodu z tytułu umorzenia na podstawie oświadczenia podatnika. W razie podania tych kosztów przez podatnika w wyższej kwocie niż kwota faktycznych kosztów, prowadzi to do niepobrania podatku z winy podatnika, a zatem organ podatkowy nie ma możliwości wydania decyzji o odpowiedzialności podatkowej płatnika, a może wydać decyzję o odpowiedzialności podatkowej podatnika (art. 30 § 5 Ordynacji podatkowej).

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego, stwierdzam, co następuje:

Przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), odnoszą się do pojęcia i obowiązków płatnika.

Jak wskazano w treści art. 8 ww. ustawy płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

W świetle powyższego przepisu obowiązek płatnika polega na wykonaniu trzech materialno - technicznych czynności: obliczeniu należnego od podatnika podatku, pobraniu obliczonego podatku z jego środków i wpłaceniu w wyznaczonym terminie do właściwego organu podatkowego.

Niemniej jednak płatnik, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 8, odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany a niewpłacony (art. 30 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa). Zatem za podatek nie pobrany od podatnika, mimo takiego obowiązku, odpowiada płatnik, a nie podatnik.

Na podstawie art. 30 § 4 Ordynacji podatkowej jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi okoliczność, o której mowa w § 1 lub 2, organ ten wydaje decyzję o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta, w której określa wysokość należności z tytułu niepobranego lub pobranego, a niewpłaconego podatku.

Przepisów § 1-4 nie stosuje się, jeżeli odrębne przepisy stanowią inaczej albo jeżeli podatek nie został pobrany z winy podatnika; w tych przypadkach organ podatkowy wydaje decyzję o odpowiedzialności podatnika (art. 30 § 5 ww. ustawy).

W przedmiotowej sprawie ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zwalnia Spółki od wykonywania obowiązków płatnika. Spółka w celu poprawnego wywiązania się z obowiązków płatnika, powinna zwrócić się z pisemnym zapytaniem do wspólnika - osoby fizycznej o podanie jakie koszty uzyskania przychodów znajdą zastosowanie w jego przypadku, po to, aby prawidłowo ustalić podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym. W tym celu powinna uzyskać od wspólnika ? osoby fizycznej - wszelkie niezbędne dokumenty w celu ustalenia wysokości kosztów poniesionych przez wspólnika. Informacja ta może wynikać, np. z przedstawionych przez wspólników umów, aktu notarialnego nabycia udziałów przez wspólnika, dowodów wpłaty.

Zwrot ?jeżeli podatek nie został pobrany z winy podatnika? nie oznacza wcale, że wystarczy samo oświadczenie podatnika o wartości kosztów poniesionych na nabycie udziałów, aby Spółka jako płatnik zastosowała koszty z tytułu umorzenia udziałów.

Spółka jako płatnik, odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany, a nie wpłacony. Płatnik odpowiada za te należności całym swoim majątkiem, zatem może posiłkować się oświadczeniem złożonym przez podatnika w sytuacjach, kiedy nie jest możliwe dokładne ustalenie wielkości kosztów uzyskania przychodów. Wtedy podatnik w zeznaniu podatkowym ma prawo skorygować wielkości wykazanych kosztów uzyskania przychodów przez płatnika. Niemniej jednak, nie jest to sytuacja do zastosowania takiej formy obliczenia kosztów uzyskania przychodu w przypadku ustalania przychodu (dochodu) z kapitałów pieniężnych.

Reasumując, w świetle powołanych przepisów, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, tj. w przypadku umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, w celu prawidłowego ustalenia kosztów uzyskania przychodów, Spółka powinna uzyskać od wspólnika - osoby fizycznej - wszelkie niezbędne dokumenty w celu prawidłowego ustalenia wysokości kosztów poniesionych przez wspólnika.

Na płatniku bowiem ciąży obowiązek obliczenia, pobrania i wpłacenia podatku na rachunek organu podatkowego. W przypadku niewykonania jakiejkolwiek z tych czynności, płatnik ponosi odpowiedzialność podatkową, o której mowa w art. 30 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którą, płatnik ponosi odpowiedzialność za podatek niepobrany lub pobrany, ale niewpłacony, jednakże w istocie rzeczy każda nieprawidłowość w wykonaniu jego obowiązków prowadzi do powstania odpowiedzialności. Jeżeli płatnik źle obliczy podatek, zakładając, że za prawidłowość obliczenia nie odpowiada (odpowiedzialność spoczywa na podatniku), to w efekcie może pobrać podatek w kwocie niższej od należnej, a przez to będzie odpowiadał za niepobranie części podatku. Płatnik bowiem ponosi odpowiedzialność za wszystkie działania, których efektem jest niewpłacenie w prawidłowej wysokości podatku na rzecz właściwego organu podatkowego.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Referencje

IPPB2/415-763/09-2/MK1, interpretacja indywidualna