Akt oskarżenia a ochrona danych osobowych
Pytanie:
"Prokurator przysyłając mi do aresztu pisma, a potem akt oskarżenia, wypisał wszystkich członków grupy przestępczej, włącznie z ich całymi danymi, numerami PESEL, imionami rodziców, stanem posiadania, adresami zamieszkania itd. Tym samym moje dane znalazły się w posiadaniu innych przestępców, bo im też wysłał osobne akty oskarżenia. Akurat ja zostałem uniewinniony i nie znam członków takiej grupy. Chcę, by prokurator odpowiedział za to, że zniszczył mi kilka lat życia, pozbawił pracy i dochodów, przez co wpadłem w długi itd. Czy mogę go pozwać za naruszenie ustawy o danych osobowych i w jakim trybie?"
Odpowiedź prawnika: Akt oskarżenia a ochrona danych osobowych
W opisanym przypadku nie można mówić o naruszeniu ustawy o ochronie danych osobowych. Proszę zwrócić uwagę, iż przepis art. 23 ust. 1 pkt 2 tejże ustawy stanowi, iż przetwarzanie danych jest dopuszczalne, gdy jest to niezbędne dla zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa. Z kolei przepis art. 332 § 1 pkt 1 kodeksu postępowania karnego wyraźnie wymaga, by w akcie oskarżenia znalazły się m.in. imię i nazwisko oskarżonego oraz inne dane o jego osobie, przez rozumie się właśnie numer PESEL, imiona rodziców, stan majątkowy, adres itd. Akt oskarżenia należy przesłać każdemu z oskarżonych (art. 338 § 1 kpk). Opisane w pytaniu działania pozostają zatem w zgodzie z ustawą o ochronie danych osobowych, gdyż przetwarzanie danych było niezbędne do zrealizowania ustawowego obowiązku.
Skoro był Pan tymczasowo aresztowany, a następnie uniewinniony, może Pan żądać odszkodowania od Skarbu Państwa za niewątpliwie niesłuszne tymczasowe aresztowanie (art. 552 § 4 kpk). Powszechna praktyka sądowa ukształtowana poglądami Sądu Najwyższego wyrażonymi w uchwale z dnia 15 września 1999 r. I KZP 27/99 (OSNKW 1999/11-12 poz. 72) uznaje za niewątpliwie niesłuszne w zasadzie każde tymczasowe aresztowanie zastosowane w postępowaniu zakończonym wyrokiem uniewinniającym (podkr. nasze - redakcja) lub umarzającym postępowanie, niezależnie od przyczyn, dla których aresztowanie stosowano i niezależnie od powodów, które uzasadniały uniewinnienie, bez różnicowania wyroków na zapadłe, bo oskarżony czynu nie popełnił, bądź tylko nie zdołano mu tego udowodnić itd. Domniemanie niewinności działa we wszystkich tych sytuacjach jednakowo (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 22 lutego 2007 r., sygn. akt II AKa 9/2007, Krakowskie Zeszyty Sądowe 2007/3 poz. 38). Żądanie odszkodowania należy zgłosić w sądzie okręgowym właściwym ze względu na miejsce, w którym nastąpiło zwolnienie tymczasowo aresztowanego, w terminie jednego roku od daty uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie.
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?