Zwierzchnik służbowy

Odpowiedź prawnika: Zwierzchnik służbowy

Żaden z przepisów prawa nie zawiera definicji pojęcia „zwierzchnictwa służbowego”. Brak również wyjaśnienia w aktach prawnych, czym jest – pojawiające się najczęściej – „podległość służbowa”, „nadrzędność służbowa” (tak np. art. 24 par. 1 ust. 7 kpa, czy art. 3 par. 3 kpa). Wyjaśnienie, co oznaczają te zwroty znajduje się najczęściej w komentarzach, czy wypowiedziach doktryny.

Ogólnie można powiedzieć, że zwierzchnictwo służbowe przejawia się przede wszystkim w uprawnieniu do kierowania, wydawania poleceń oraz odpowiedzialności za działalność podmiotu podległego. Niekiedy jednak z takiego zakresu kompetencji wyłączona jest możliwość zatrudniania i zwalniania osoby podległej służbowo. Tak np. kierownik urzędu gminy może wykonywać w stosunku do dyrektora rozmaite uprawnienia wynikające ze zwierzchnictwa służbowego – np. wymierzenie kary porządkowej. Nie może jednak go zatrudnić, gdyż należy to do wyłącznej właściwości zarządu gminy.

Generalnie kompetencje wynikające z określenia „zwierzchnik służbowy” powinny być dookreślone przez wymienienie ich w dalszych przepisach statutu. W szczególności ze statutu wynikać powinno, czy ów zwierzchnik może powoływać i odwoływać dyrektora takiej jednostki oraz wykonywać względem niego czynności z zakresu prawa pracy. Co do zasady jednak winien mieć możliwość oceniania i kwestionowania planowanych przez dyrektora działań.