Czy wynagrodzenie za umarzane akcje:   - stanowi koszty uzyskania przychodu i obciąża wynik finansowy,   (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. u. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. u. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 10 grudnia 2008 r. (data wpływu 19.12.2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 grudnia 2008 r. został złożony ww. wniosek ? uzupełniony pismem z dnia 18 lutego 2009 r. (data wpływu 19.02.2009 r.) ? o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

W dniu 04.04.2001 r. w W podpisano porozumienie między: Spółką a Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) w W, w ramach którego NFOŚiGW objął 1.509.090 akcji serii ?T? po cenie emisyjnej 22,00 zł, cena nominalna 10,00 zł. Wartość emisyjna akcji wynosi 33.199.980,00 zł.

Powyższy kapitał został przeznaczony na budowę oczyszczalni ścieków, z działalności której Spółka uzyskuje przychody. Na pisemne żądanie NFOŚiGW zgłoszone nie wcześniej niż w 2010 r. nastąpi umorzenie akcji serii ?T?. Uchwała o umorzeniu akcji, a tym samym o obniżeniu kapitału zakładowego, będzie podjęta na Zwyczajnym Walnym Zgromadzeniu rozliczającym działalność Spółki za poprzedni rok. Umorzenie akcji objętych przez NFOŚiGW nastąpi w okresie 15 lat od dnia pisemnego zgłoszenia żądania w określonych transzach: w pierwszych 10 latach 5% objętych akcji, od 11 do 15 roku 5% objętych akcji. w rozumieniu Wnioskodawcy oznacza to wykup akcji po cenie emisyjnej, tj. 22,00 zł za 1 sztukę akcji.

Spółka zobowiązana jest wypłacić NFOŚiGW również wynagrodzenie za umorzone akcje w wysokości określonej w § 6 ww. porozumienia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wynagrodzenie za umarzane akcje:

• stanowi koszt uzyskania przychodu i obciąża wynik finansowy,
• nie stanowi kosztu uzyskania przychodów i obciąża wynik finansowy,
• Spółka może pokryć z kapitału zapasowego...

Zdaniem Wnioskodawcy, umorzenie akcji księgowo będzie wyglądało następująco:

• z kapitału zakładowego zostanie zdjęte 10 zł x ilość umorzonych akcji,
• z kapitału zapasowego zostanie zdjęte 12 zł x ilość umorzonych akcji,
• z kapitału zapasowego zostanie zdjęte wynagrodzenie w wysokości naliczonej zgodnie z zapisami postanowienia.

W opinii Wnioskodawcy, instytucja umorzenia jest odrębną instytucją prawną i w zakresie wynagrodzenia za umorzone akcje może być ona pokryta z kapitału zapasowego.

Pismem z dnia 18 lutego 2009 r. (data wpływu 19.02.2009 r.), stanowiącym odpowiedź na wezwanie do uzupełnienia wniosku, Spółka wskazała, iż wykup akcji celem umorzenia rozpocznie się nie wcześniej niż w 2010 r. Zdaniem Spółki, uwzględniając przepisy Kodeksu spółek handlowych, wynagrodzenie z tytułu wykupu i umorzenia akcji spowoduje obniżenie kapitału zapasowego i tym samym nie będzie ono ani kosztem bilansowym, ani kosztem podatkowym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. u. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (?).

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodów, muszą być spełnione następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Zatem za koszty uzyskania przychodów należy uznać wszelkie wydatki ? po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, tj. wymienionych w negatywnym katalogu wydatków nie uznawanych za koszty uzyskania przychodów ? o ile pozostają w związku przyczynowo - skutkowym z przychodami. Mowa tu zarówno o kosztach bezpośrednio związanych z uzyskiwanym przychodem, jak i o kosztach dotyczących całokształtu działalności podatnika, czyli związanych z funkcjonowaniem firmy.

Zgodnie z zasadami zawartymi w art. 455 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. u. Nr 94, poz. 1037 ze zm.), kapitał zakładowy obniża się, w drodze zmiany statutu, przez zmniejszenie wartości nominalnej akcji, połączenie akcji lub umorzenie części akcji oraz w przypadku podziału przez wydzielenie.

Stosownie do treści art. 359 § 1 ww. ustawy, akcje mogą być umorzone w przypadku, gdy statut tak stanowi. Akcja może być umorzona albo za zgodą akcjonariusza w drodze jej nabycia przez spółkę (umorzenie dobrowolne), albo bez zgody akcjonariusza (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa statut.

W myśl § 2 powyższego przepisu, umorzenie akcji wymaga uchwały walnego zgromadzenia. Uchwała powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia, wysokość wynagrodzenia przysługującego akcjonariuszowi akcji umorzonych bądź uzasadnienie umorzenia akcji bez wynagrodzenia oraz sposób obniżenia kapitału zakładowego. Umorzenie przymusowe następuje za wynagrodzeniem, które nie może być niższe od wartości przypadających na akcję aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między akcjonariuszy.

Ponadto, jak wynika z treści art. 360 § 1 Kodeksu spółek handlowych, umorzenie akcji wymaga obniżenia kapitału zakładowego. Uchwała o obniżeniu kapitału zakładowego powinna być powzięta na walnym zgromadzeniu, na którym powzięto uchwałę o umorzeniu akcji.

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Spółka zawarła z Funduszem (akcjonariuszem) porozumienie, na mocy którego Fundusz objął 1.509.090 akcji serii ?T?. Uzyskany z tego tytułu kapitał przeznaczony został na budowę oczyszczalni ścieków, z działalności której Spółka uzyskuje przychody. Ponadto, jak wskazuje Wnioskodawca, wykup akcji celem ich umorzenia rozpocznie się nie wcześniej niż w 2010 r. w związku z powyższym, Spółka zobowiązana będzie wypłacić Funduszowi wynagrodzenie za umorzone akcje. Jednocześnie wskazano, iż obniżeniu ulegnie kapitał zakładowy Spółki.

Podkreślenia wymaga fakt, iż kapitał zakładowy jest pierwotnym źródłem finansowania działalności spółki akcyjnej. w tym przejawia się jego funkcja gospodarcza. Kapitał zakładowy jest sumą akcji wspólników wydanych za wniesione wkłady. Natomiast umorzenie akcji polega na unicestwieniu praw udziałowych związanych z akcją jako ułamkową częścią kapitału zakładowego, wynikającym z odpowiedniego obniżenia tego kapitału. Umorzenie jest więc sposobem zakończenia bytu prawnego akcji, z czym wiąże się definitywne unicestwienie praw i obowiązków majątkowych oraz korporacyjnych przysługujących akcjonariuszowi z tytułu uczestnictwa w spółce. Zatem w sytuacji umorzenia akcji w kapitale zakładowym dochodzi do naruszenia kapitału poprzez jego obniżenie. De facto dochodzi do umorzenia w części kapitału zakładowego pozostającego w związku z utworzeniem źródła przychodów.

W tym miejscu wskazać należy również na regulację art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którą do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego, funduszu udziałowego albo funduszu założycielskiego, albo funduszu statutowego w banku państwowym, albo funduszu organizacyjnego ubezpieczyciela.

Skoro z woli prawodawcy, nie stanowią przychodów podatkowych środki otrzymane na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego, to tym samym nie mogą stanowić kosztów podatkowych, wydatki ponoszone przez Spółkę na umorzenie tych kapitałów, tj. wydatki poniesione na obsługę operacji nabycia (odkupienia od wspólnika wydanych mu akcji w kapitale zakładowym). Wyrazem woli ustawodawcy w tym zakresie jest zamieszczenie w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych przepisu art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. c), który stanowi, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na umorzenie kapitałów pozostających w związku z utworzeniem (nabyciem), powiększeniem lub ulepszeniem źródła przychodów.

Reasumując powyższe wyjaśnienia stwierdzić należy, iż wynagrodzenie za umorzone akcje, jakie Spółka będzie zobowiązana wypłacić akcjonariuszowi, nie będzie stanowić kosztu uzyskania przychodów.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto informuje się, że w zakresie opisanego zdarzenia przyszłego dotyczącego możliwości pokrycia wynagrodzenia za umarzane akcje z kapitału zapasowego Spółki, wydane zostało postanowienie z dnia 18 marca 2009 r. nr ILPB3/423-848/08-5/EK odmawiające wszczęcia postępowania w tej części.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. u. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.