Pedofile na terapię, nieletni gwałciciele za kratki

Ustawodawca wprowadził możliwość odpowiedzialności karnej nieletniego za zgwałcenie. Osoba, która w chwili popełnienia gwałtu ze szczególnym okrucieństwem miała ukończone 15 lat, będzie mogła od dziś odpowiadać karnie.

Znowelizowany kodeks karny daje obywatelom większe prawa w sytuacji obrony koniecznej. Osoba odpierająca zamach, w sytuacji przekroczenia granic obrony koniecznej pod wpływem strachu lub wzburzenia, nie będzie podlegała karze.

Ministerstwo Sprawiedliwości wyjaśnia, że dotychczas sądy stosowały w takiej sytuacji odstąpienie od wymierzenia kary. Osoba taka, w rozumieniu prawa, jest osobą skazaną za przestępstwo, a informacja o skazaniu podlega odnotowaniu w Krajowym Rejestrze Karnym.

Teraz sąd będzie mógł odmówić wszczęcia postępowania albo umorzyć sprawę. Nie będzie więc aktu oskarżenia i postępowania sądowego oraz łączących się z tym kosztów i stygmatyzacji – osoba broniąca się będzie osobą niekaraną.

Nowy kodeks wprowadza obligatoryjną terapię dla sprawców zgwałcenia pedofilskiego i kazirodczego. Sprawcy takich czynów, po odbyciu kary pozbawienia wolności, będą obowiązkowo kierowani na ambulatoryjną terapię albo umieszczani w zakładzie zamkniętym, w celu przeprowadzenia takiej terapii.

Środek ten będzie stosowany bezterminowo. Podczas terapii pedofil będzie otrzymywał leki obniżające popęd seksualny. Terapia farmakologiczna nie będzie stosowana jedynie w przypadku, gdy jej przeprowadzenie spowodowałoby poważne niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia skazanego.

W kodeksie pojawiły się również dwa nowe typy zbrodni, zagrożone karą od 3 do 15 lat pozbawienia wolności. Pierwszym jest przestępstwo zgwałcenia osoby małoletniej poniżej 15 lat, drugim – przestępstwo zgwałcenia wstępnego, zstępnego, przysposobionego, przysposabiającego, brata lub siostry (art. 197 § 3 k.k.).

Od dziś karane jest także utrwalanie wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej z użyciem w tym celu wobec niej przemocy, groźby bezprawnej lub podstępu. Niedozwolone jest ponadto rozpowszechnianie wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej bez jej zgody (art. 191a § 1 k.k.).

Kryminalizacji podlega również tzw. grooming, czyli nawiązywanie przez internet (lub inną sieć) kontaktu z dzieckiem w celu jego seksualnego wykorzystania. Karalne jest także publiczne propagowanie lub pochwalanie zachowań o charakterze pedofilskim.

Co nowego w kodeksie postępowania karnego?

Tutaj najważniejsza zmiana dotyczy tzw. sądów 24-godzinnych. W postępowaniu przyspieszonym zrezygnowano z obligatoryjnego zatrzymania i przymusowego doprowadzenia sprawcy do sądu. Resort sprawiedliwości wyjaśnia, że zamiast tego sprawca zostanie wezwany do stawiennictwa w sądzie w wyznaczonym terminie. Jeżeli nie stawi się na rozprawę, to sąd wyda wyrok pod jego nieobecność.

Z postępowania przyśpieszonego znika również konieczność przydzielenia oskarżonemu obrońcy – będzie on mógł wystąpić o wyznaczenie obrońcy z urzędu na ogólnych zasadach.

Na zmniejszenie się liczby tymczasowych aresztowań ma natomiast wpłynąć szersze stosowanie dozoru warunkowego. Będzie mógł go zasądzić nie tylko sąd, lecz także prokurator.

W kodeksie znalazł się również zapis, że w ramach dozoru można na oskarżonego nałożyć zakaz kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami oraz zakaz przebywania w określonych miejscach (art. 275 § 2 k.p.k.).

Co nowego w kodeksie karnym wykonawczym?

Zmiany precyzują zakres prawa do widzenia tymczasowo aresztowanego z najbliższą osobą. Według nowych regulacji zatrzymany ma prawo do co najmniej jednego widzenia w miesiącu z osobą należącą do kręgu osób najbliższych (art. 217 § 1a k.p.k.). Ponadto wprowadzono środek odwoławczy od zarządzenia o odmowie wyrażenia zgody na widzenie (art. 217 § 1c k.p.k.).

Inne zmiany dotyczą przede wszystkim wykonywania kary ograniczenia wolności oraz wykonywania środka zabezpieczającego w postaci umieszczenia sprawcy przestępstwa skierowanego przeciwko wolności seksualnej w zakładzie zamkniętym albo skierowania na leczenie ambulatoryjne.

Dariusz Madejski, e-prawnik.pl