Promowanie energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji

Ministerstwo Energii przygotowało projekt ustawy o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji. Kogeneracja jest wytwarzaniem ciepła i energii elektrycznej w najbardziej efektywny sposób, tj. w jednym procesie technologicznym.

Po co zmiany?

Celem projektu jest poprawa jakości środowiska, w tym jakości powietrza w Polsce dzięki poprawie efektywności wykorzystania paliw do produkcji energii elektrycznej i ciepła. Kogeneracja (CHP) to jednoczesne wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła, dzięki czemu zużywana jest mniejsza ilość paliwa niż w przypadku rozdzielnego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła. Jest to jedna z najwydajniejszych metod produkcji energii, wymaga jednak dodatkowego wsparcia dla utrzymania konkurencyjnych cen sprzedaży energii elektrycznej. Wysokosprawna CHP od dawna zajmuje również ważne miejsce w europejskich regulacjach.

W związku ze zdefiniowaną potrzebą opracowania nowego systemu wsparcia dla jednostek wysokosprawnej kogeneracji, który zastąpi dotychczas istniejący mechanizm bazujący na formule świadectw pochodzenia (zakończenie funkcjonowania systemu z końcem 2018 r. – możliwość objęcia wytworzonej energii świadectwami pochodzenia) w Ministerstwie Energii podjęło prace w przedmiotowym obszarze. Brak określenia mechanizmu wsparcia dla przedmiotowych instalacji generuje niepewność po stronie operatorów istniejących jednostek kogeneracji, co do możliwości ich funkcjonowania po 2018 r., a także nie generuje bodźców inwestycyjnych dla budowy nowych źródeł wytwórczych.

Projekt dostępny jest na stronie Rządowego Centrum Legislacji.

Np. konfederacja "Lewiatan" pozytywnie ocenia nowy system wsparcia dla kogeneracji, uznając, iż to dobrze, że rząd wesprze małe ciepłownie. 

Jakie są założenia przygotowanego projektu?

Założenia przygotowanego projektu to:

• koncentracja wsparcia na rzecz rozwoju niedużych instalacji (o mocy do 50 MW), które tworzone będą na poziomie małych ośrodków miejskich;
• uzależnienie poziomu wsparcia od produkcji ciepła na cele komunalne;
• umożliwienie rozwoju najmniejszych instalacji - do 1 MW (stworzone z myślą o pojedynczych budynkach oddalonych od sieci ciepłowniczych oraz dla małych przedsiębiorstw);
• wzrost poziomu inwestycji;
• utrzymanie produkcji w istniejących elektrociepłowniach, tam gdzie jest to niezbędne – dopłata na minimalnym poziomie zapewniającym utrzymanie produkcji;
• zwiększenie pewności inwestycyjnej poprzez wprowadzenie 15-letniego okresu wsparcia;
• stworzenie elastycznego mechanizmu kształtowania polityki energetycznej państwa – corocznie będzie ustalana wysokość środków dostępnych dla nowych instalacji w danym roku (w zależności od sytuacji makroekonomicznej i potrzeb systemu elektroenergetycznego);
• poprawa efektywności gospodarki – wysokosprawna kogeneracja w bardziej efektywny sposób wykorzystuje nośniki energii;

Projektowany mechanizm wsparcia zakłada stworzenie odrębnych uregulowań dla:

• nowych jednostek kogeneracji

W zakresie nowych instalacji mechanizm opierać się będzie na modelu aukcyjnym (aukcje w formule „pay as bid”). System aukcyjny spełnia oczekiwania zmierzające do minimalizacji kosztów wsparcia rozwoju kogeneracji przenoszonych na odbiorców końcowych, dzięki wprowadzeniu mechanizmów wymuszających konkurencję. Ponadto, formuła przetargowa premiuje technologie i lokalizacje, gdzie wytwarzanie energii elektrycznej w kogeneracji jest najbardziej efektywne ekonomicznie i przynosi największe efekty ekologiczne.
W przypadku nowych inwestycji istotne jest wprowadzenie efektu zachęty dla inwestorów przy zachowaniu konkurencyjności mechanizmu alokacji środków systemu wsparcia.
W proponowanym mechanizmie aukcyjnym każdy z inwestorów przedstawiać będzie jedną ofertę w ramach aukcji. Wygrywają oferty o najniższych cenach ofertowych (jednostkowy koszt wytworzenia energii elektrycznej). Wprowadzenie aukcji rozliczanych według ceny ofertowej („pay as bid”) promuje wyłącznie najbardziej efektywne technologie oraz lokalizacje, przy jednoczesnej minimalizacji kosztów funkcjonowania systemu.

• istniejących jednostek kogeneracji

Zakłada się dopuszczenie do wsparcia wszystkich istniejących instalacji, gdzie jego wysokość odpowiadała będzie luce finansowej pomiędzy kosztami wytwarzania energii elektrycznej w jednostkach kogeneracji, a rynkową ceną energii. Powyższe rozwiązanie w odróżnieniu od zaproponowanego modelu aukcyjnego dla nowych instalacji lepiej odpowiada potrzebom istniejących instalacji, które dla utrzymania produkcji energii elektrycznej na dotychczasowym poziomie wymagają stosownego wsparcia – wyeliminowane zostaje ryzyko, że istniejąca jednostka nie wygra aukcji, a tym samym nie będzie mogła utrzymać dotychczasowej produkcji.
Wysokość premii kierowanej do istniejących instalacji wysokosprawnej kogeneracji określana będzie corocznie w formie stosownego rozporządzenia. Aby zapewnić, że wysokość premii jest optymalnie dostosowana do pokrycia luki finansowej pomiędzy kosztami wytwarzania energii elektrycznej w jednostkach wysokosprawnej kogeneracji a ceną rynkową energii, wysokość premii będzie ustalana w oparciu o rzeczywiste dane rynkowe.
Coroczne ustalanie wysokości premii umożliwi właściwe dostosowywanie jej wysokości do zmieniających się warunków rynkowych. Jednocześnie dopuszcza się możliwość określania wysokości premii na poziomie 0 zł/MWh, co oznaczać będzie, że w danym roku warunki rynkowe umożliwiają instalacjom wysokosprawnej kogeneracji funkcjonowanie bez konieczności dodatkowego wsparcia.

• instalacji o mocy do 1 MW

Dla instalacji najmniejszych (o mocy zainstalowanej elektrycznej do 1 MW) proponuje się wprowadzenie odrębnego mechanizmu polegającego na zagwarantowaniu stałej premii do ceny energii elektrycznej (feed in premium), o z góry określonej wartości. Powyższe działanie umożliwi rozwój najmniejszych instalacji poprzez zapewnienie wystarczających środków finansowych na ich funkcjonowanie, przy jednoczesnej eliminacji barier administracyjnych związanych z partycypacją w systemie wsparcia.
Tego typu rozwiązanie pozwoli na rozwój instalacji wysokosprawnej kogeneracji szczególnie z sektorze małych i średnich przedsiębiorstw, a także w sektorze komunalnym (pozwoli na wykorzystanie instalacji wysokosprawnej kogeneracji na obszarach niewielkich aglomeracji lub osiedli, a także na potrzeby budynków użyteczności publicznej). Małe instalacje wysokosprawnej kogeneracji mogą też stanowić istotny wkład w rozwój koncepcji klastrów energii na obszarach wiejskich.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl