e-prawnik.pl poradnik prawa

Rusza stosowanie CETA

Rozpoczyna się tymczasowe stosowanie części handlowej CETA

21 września 2017 r. rozpoczyna się prowizoryczne stosowanie umowy o wolnym handlu, zawartej przez Unię Europejską z Kanadą (tzw. umowa CETA). Tymczasowe stosowanie Kompleksowej Umowy Gospodarczo-Handlowej UE–Kanada (CETA) oznacza, że obowiązywać będą postanowienia części handlowej CETA, natomiast wyłączone pozostaną kwestie ochrony inwestycji i sądu inwestycyjnego (ICS – Investment Court System), które należą do kompetencji państw członkowskich UE. W tym zakresie nadal będą obowiązywać zapisy umowy między Rządem RP a Rządem Kanady w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji z 6 kwietnia 1991 r.

Część handlowa przewiduje całkowitą lub częściową liberalizację handlu produktami z Kanadą , a tam, gdzie pełna liberalizacja nie nastąpi wraz z rozpoczęciem jej stosowania, umowa przewiduje harmonogram stopniowego obniżania ceł w kolejnych latach.

Warunki wywozu i przywozu produktów po preferencyjnych stawkach wynikających z tymczasowego stosowania umowy CETA

Warunkiem zastosowania preferencji taryfowych dla przywożonych towarów jest m.in. ich bezpośredni przywóz z kraju eksportu do kraju importu oraz dysponowanie dowodem ich preferencyjnego pochodzenia.

W umowie CETA przewidziano, że takim dowodem będzie deklaracja pochodzenia sporządzana przez eksportera. W przypadku eksporterów unijnych deklarację pochodzenia może sporządzić każdy eksporter, ale tylko dla przesyłek, których wartość nie przekroczy 6000 euro. W sytuacji, gdy wartość przesyłki przekroczy tę kwotę, deklarację może sporządzić wyłącznie eksporter zarejestrowany w systemie REX.

W związku z tym przedsiębiorcy, którzy zamierzają wywozić produkty do Kanady w ramach umowy CETA, powinni się zarejestrować w bazie zarejestrowanych eksporterów REX.

Liberalizacja handlu produktami dotyczy tylko takich produktów, które mogą być uznane za pochodzące odpowiednio z UE lub z Kanady. Zasady, zgodnie z którymi określa się pochodzenie produktów, wskazane są w „Protokole w sprawie reguł pochodzenia i procedur dotyczących pochodzenia”. Eksporterzy powinni zapoznać się z tą częścią umowy, aby sprawdzić, czy wytwarzane przez nich produkty spełniają reguły pochodzenia CETA i tym samym będą uprawnione do preferencyjnego traktowania w kraju przywozu. Jest to tym bardziej istotne, że reguły pochodzenia w umowie CETA różnią się od dotychczasowych unijnych standardów, które mają zastosowanie w obecnie funkcjonujących umowach o wolnym handlu. W wielu przypadkach przyjęte zostały odmienne kryteria dla ustalenia pochodzenia produktu, często oparte na klasyfikacji taryfowej, dlatego weryfikacja zasad pochodzenia produktów powinna nastąpić przed rozpoczęciem ich preferencyjnego wywozu do Kanady.

Warunkiem zastosowania preferencji taryfowych dla przywożonych produktów jest ich bezpośredni przywóz z kraju eksportu do kraju importu oraz dysponowanie dowodem ich preferencyjnego pochodzenia. Zgodnie z umową CETA dowodem preferencyjnego pochodzenia jest deklaracja pochodzenia sporządzona przez eksportera, zamieszczona na fakturze lub innym dokumencie handlowym, który opisuje pochodzący produkt wystarczająco szczegółowo do jego identyfikacji.

Treść deklaracji pochodzenia stanowi załącznik nr 2 do „Protokołu w sprawie reguł pochodzenia i procedur dotyczących pochodzenia”, gdzie zamieszczono jej wszystkie dopuszczalne wersje językowe oraz szczegółowe zasady sporządzania deklaracji. Poniżej znajduje się angielska wersja językowa:

“The exporter of the products covered by this document (customs authorisation No ………………) declares that, except where otherwise clearly indicated, these products are of ……………………………….. preferential origin.”

Każdy eksporter unijny będzie mógł sporządzić deklarację pochodzenia dla przesyłek, których wartość nie przekroczy 6000 euro. W przypadku gdy wartość przesyłki przekroczy ten próg, deklarację pochodzenia będzie mógł sporządzić wyłącznie eksporter zarejestrowany w systemie REX. W związku z powyższym polscy przedsiębiorcy planujący eksportować produkty do Kanady na warunkach określonych w umowie CETA powinni zarejestrować się w bazie zarejestrowanych eksporterów REX. Rejestracja w systemie REX jest możliwa już obecnie i nie ma potrzeby wstrzymywania się z rejestracją do czasu rozpoczęcia tymczasowego stosowania umowy CETA.

Rejestracja w systemie zarejestrowanych eksporterów REX prowadzona jest przez Izbę Administracji Skarbowej w Poznaniu, w Wydziale Centralna Rejestracja, Plac Cyryla Ratajskiego 5, 61-726 Poznań. Szczegółowe wytyczne dla przedsiębiorców dotyczące rejestracji w systemie REX znajdują się na stronie Ministerstwa Finansów.

Porady prawne

Kompleksowa Umowa Gospodarczo-Handlowa UE–Kanada (CETA)

Umowa CETA została podpisana 30 października 2016 r., a następnie opublikowana w Dz.Urz. UE L 11 z 14.01.2017 r.

Przyjmując z zadowoleniem ten niezwykle ważny krok w unijnej polityce handlowej, przewodniczący Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker powiedział: "Niniejsza umowa odzwierciedla oczekiwany przez nas obraz naszej polityki handlowej – jest to instrument na rzecz wzrostu gospodarczego, zapewniający korzyści europejskim przedsiębiorstwom i obywatelom, ale również narzędzie do wyrażania naszych wartości, wykorzystania możliwości płynących z globalizacji oraz kształtowania globalnych zasad handlowych. Umowa została poddana dogłębnej kontroli parlamentarnej, co odzwierciedla rosnące zainteresowanie obywateli polityką handlową. Intensywna wymiana poglądów na temat CETA, która miała miejsce podczas tego procesu, jest dowodem na demokratyczny charakter europejskiego procesu decyzyjnego. Oczekuję, że państwa członkowskie będą prowadziły otwartą i dogłębną dyskusję w kontekście trwających krajowych procedur ratyfikacyjnych. Nadszedł czas, by nasze przedsiębiorstwa i obywatele w jak największym stopniu skorzystali z tej okazji i by wszyscy zobaczyli, jak nasza polityka handlowa może przynosić wszystkim wymierne korzyści". 

Unijna komisarz ds. handlu Cecilia Malmström stwierdziła: "Sytuacja naszych eksporterów wkrótce się zmieni. Tymczasowe wejście w życie pozwala unijnym przedsiębiorstwom i obywatelom rozpocząć od razu czerpanie korzyści z tej umowy. Jest to pozytywny sygnał dla światowej gospodarki, który ma potencjał do pobudzenia wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy. CETA jest nowoczesną i postępową umową, podkreślającą nasze zobowiązanie do prowadzenia wolnego i sprawiedliwego handlu opartego na naszych wartościach. Pomaga nam kształtować proces globalizacji i przepisy regulujące handel światowy. Co więcej, CETA podkreśla nasze zdecydowane zaangażowanie na rzecz zrównoważonego rozwoju i chroni zdolność naszych rządów do wprowadzania regulacji w interesie publicznym. Umowa ta również w znacznym stopniu wzmacnia nasze stosunki z Kanadą, partnerem strategicznym i sprzymierzeńcem, z którym mamy głębokie więzi historyczne i kulturowe". 

Tymczasowe stosowanie umowy CETA od dnia 21 września następuje po jej zatwierdzeniu przez państwa członkowskie UE, wyrażonym w ramach Rady, oraz przez Parlament Europejski. 

Jednak w pełni i ostatecznie wejdzie w życie dopiero, gdy zostanie ratyfikowana przez wszystkie państwa członkowskie UE. Komisja będzie pracować wspólnie z państwami członkowskimi UE i Kanadą nad zapewnieniem jej sprawnego i skutecznego wdrożenia. 

Jakie będą skutki wdrożenia CETA?

CETA stwarza unijnym przedsiębiorstwom każdych rozmiarów nowe możliwości w zakresie eksportu do Kanady. Dzięki niej unijne przedsiębiorstwa zaoszczędzą 590 mln euro rocznie, tj. wartość ceł płaconych za towary wywożone do Kanady. Od dnia 21 września CETA znosi cła na 98 proc. produktów (linii taryfowych) stanowiących przedmiot wymiany handlowej UE z Kanadą. Zapewnia również unijnym przedsiębiorstwom najlepszy dostęp do zamówień publicznych w Kanadzie - nie tylko na szczeblu federalnym, lecz także na poziomie prowincji i gmin - jaki kiedykolwiek oferowano przedsiębiorstwom spoza tego kraju. 

Największe korzyści odniosą mniejsze firmy, których nie stać na ponoszenie kosztów wynikających z biurokratycznych procedur związanych z eksportem do Kanady. Małe przedsiębiorstwa zaoszczędzą czas i pieniądze, na przykład unikając podwójnych wymagań w zakresie badania produktów, długotrwałych procedur celnych i wysokich kosztów prawnych. Organy państw członkowskich zajmujące się promocją eksportu są gotowe, by pomóc przedsiębiorstwom w rozpoczęciu eksportu za ocean, pobudzeniu istniejącej już wymiany handlowej i przyciąganiu inwestycji. 

CETA stwarza nowe możliwości dla europejskich rolników i producentów żywności, przy jednoczesnej pełnej ochronie wrażliwych sektorów UE. UE otworzyła swój rynek w ograniczonym zakresie dla określonych konkurencyjnych produktów z Kanady, przy jednoczesnym zapewnieniu lepszego dostępu do rynku kanadyjskiego dla ważnych europejskich produktów eksportowych. Należą do nich: ser, wino i napoje alkoholowe, owoce i warzywa oraz produkty przetworzone. CETA będzie również chronić 143 oznaczenia geograficzne UE w Kanadzie, wysokiej jakości regionalne produkty żywnościowe i napoje. 

Z umowy tej skorzysta również 500 mln konsumentów europejskich. Umowa zapewnia konsumentom większy wybór, przy jednoczesnym utrzymaniu europejskich standardów, ponieważ jedynie produkty i usługi, które są w pełni dostosowane do wszystkich unijnych regulacji, mogą zostać wprowadzone na rynek unijny. CETA nie zmieni sposobu, w jaki UE reguluje bezpieczeństwo żywności, w tym kwestie dotyczące produktów genetycznie modyfikowanych lub zakaz wykorzystywania wołowiny z hodowli opartej na stosowaniu hormonów. 

Umowa zapewni również większą pewność prawa w gospodarce usługowej, umożliwi większą mobilność pracowników firm, a także stworzy ramy umożliwiające wzajemne uznawanie kwalifikacji w szeregu zawodów, od architektów po operatorów dźwigów. 

Państwa członkowskie UE mogą ponadto nadal świadczyć usługi publiczne w taki sposób, jaki uznają za stosowne. Tę kwestię i inne zagadnienia wyjaśniono we wspólnym instrumencie interpretacyjnym, który będzie miał moc prawną. W jasny i jednoznaczny sposób wymieniono w nim, co Kanada i UE uzgodniły w szeregu artykułów CETA. 

Procedura i dalsze kroki

UE i Kanada podpisały CETA w dniu 30 października 2016 r., w następstwie zgody państw członkowskich UE wyrażonej na forum Rady. W dniu 15 lutego Parlament Europejski również wyraził zgodę na jej podpisanie. W dniu 16 maja 2017 r. CETA ratyfikowała strona kanadyjska. Otworzyło to drogę do tymczasowego stosowania, gdy tylko Kanada przyjęła wszystkie niezbędne przepisy wykonawcze. 

Umowa zostanie w pełni wdrożona, kiedy wszystkie państwa członkowskie UE dokonają jej ratyfikacji zgodnie ze swoimi wymogami konstytucyjnymi. Gdy CETA zacznie w pełni obowiązywać, nowy i poprawiony system sądów ds. inwestycji zastąpi obecny mechanizm rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem, który istnieje w wielu dwustronnych umowach handlowych wynegocjowanych w przeszłości przez rządy państw członkowskich UE. Nowy mechanizm będzie przejrzysty i nie będzie się opierał na sądach tworzonych ad hoc. 

Kontekst prawny

Ramy stosunków między UE a Kanadą określono w umowie o partnerstwie strategicznym, która umożliwia wzmocnioną współpracę w strategicznych obszarach wspólnego zainteresowania i odpowiedzialności, takich jak klimat, bezpieczeństwo oraz polityka zagraniczna i bezpieczeństwa. Umowa o partnerstwie strategicznym jest tymczasowo stosowana od dnia 1 kwietnia 2017 r. i, wraz z CETA, umożliwia dalsze pogłębienie relacji między UE a Kanadą. 

Umowy o wolnym handlu zawarte przez UE potwierdziły pozytywny wpływ na europejski wzrost gospodarczy i tworzenie miejsc pracy. Jednym z przykładów jest umowa handlowa między UE a Koreą Południową. Od momentu jej wejścia w życie w 2011 r. eksport UE do Korei Południowej wzrósł o ponad 55 proc., eksport niektórych produktów rolnych wzrósł o 70 proc., sprzedaż samochodów z UE w Korei Południowej wzrosła trzykrotnie, a deficyt w handlu z tym krajem przekształcił się w nadwyżkę. Umowa ta również była stosowana tymczasowo przez kilka lat po ratyfikacji na szczeblu UE, do czasu jej ratyfikacji przez wszystkie państwa członkowskie. 

Od eksportu zależy 31 mln miejsc pracy w Europie. Średnio każdy dodatkowy miliard euro z eksportu wspiera 14 000 miejsc pracy w UE.

 

 

Zob więcej:

Udostępnij

A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika