Seniorze - uważaj!
W sporze z przedsiębiorcą nie są słabszą stroną. Rzadko dochodzą jednak swoich roszczeń, często padają ofiarami nieuczciwych praktyk - wynika z badań UOKiK i praktyki SKP. Według prognoz w 2010 roku w Polsce liczba osób w wieku 60 lat i więcej wyniesie blisko 6,5 mln.
Wolny rynek stworzył wiele możliwości dla wszystkich jego uczestników. Badania zlecone przez UOKiK pokazują jednak, że niezmiennie zagubione czują się na nim osoby starsze. Należą oni do grupy konsumentów wycofanych, którzy nabywają tylko najpotrzebniejsze rzeczy, a podczas zakupów kierują się przede wszystkim ceną produktu (TNS OBOP, 2007). Nie mają zaufania do przedsiębiorców. Z drugiej strony w wielu codziennych sytuacjach pozostają bierni. Nie szukają dodatkowych informacji o produktach i usługach. Gubi ich nadmierna ufność - rzadko weryfikują prawdziwość przedstawianych przez przedsiębiorców informacji. Rzadko składają też reklamacje i dochodzą swoich praw.
Wykształceniu dobrych nawyków rynkowych u konsumentów powyżej 60. roku życia poświęcona została pilotażowa kampania edukacyjna UOKiK i Stowarzyszenia Konsumentów Polskich. Zasadność podjęcia tej inicjatywy potwierdza fakt, że właśnie ta grupa słabszych uczestników rynku dostrzega szczególną potrzebę zwiększenia wiedzy - w ciągu niespełna dwóch miesięcy w wykładach prowadzonych przez psychologów i policjantów w 26 miastach wzięło udział prawie 3 tys. osób. Oprócz spotkań edukacyjnych, efektem akcji są publikacje poświęcone ochronie praw słabszych uczestników rynku oraz potencjalnym zagrożeniom ich interesów.
Jak wynika z praktyki UOKiK i SKP, przedsiębiorcy często wykorzystują zaufanie starszych osób, np. oferując za niewielkie pieniądze wycieczki, często do miejsc kultu religijnego, połączone z prezentacją produktów i usług. Niejednokrotnie nie są one warte swojej ceny. Kupujący pozbawieni są możliwości złożenia reklamacji, nie są również informowani o prawie do zwrotu towaru czy rezygnacji z realizacji umowy w ciągu 10 dni od jej zawarcia. Dotyczy to nie tylko wycieczek, ale również zawierania umów w domu, wizyt akwizytora czy zakupów z katalogu firmy wysyłkowej.
Ze względu na ograniczoną zasobność portfela, starsze osoby padają ofiarami różnego rodzaju promocji i przecen.
Jak wynika z badań przeprowadzonych przez SMG/KRC, aż 40 proc. respondentów w wieku 60-75 lat deklaruje, że trzeba chwytać okazje, kiedy się pojawią. Rzadko poszukują dodatkowych informacji, które mogłyby ich ustrzec przed nietrafnymi wyborami. Bardzo często wystarcza im zapewnienie, że dana oferta jest dla nich najatrakcyjniejsza. Przykładem może być system rat „0 proc.". Skorzystanie z niego bywa czasem bardzo kosztowne - wbrew zapewnieniom handlowców. UOKiK przypomina, że decydując się na transakcję połączoną z zaciągnięciem kredytu, klient powinien bardzo uważnie zapoznać się przede wszystkim z jego całkowitą wartością. Bywa, że faktycznie nie zapłaci żadnych odsetek, ale poniesie inne dodatkowe koszty, np. prowizję od dokonanej transakcji bądź zostanie zobowiązany do wykupu ubezpieczenia - nie zawsze niezbędnego. Zalecenie może wynikać np. z niskiej zdolności kredytowej, ale i wieku osoby zaciągającej kredyt. Wszystko zależy od banku. Jeśli zadecyduje, że ubezpieczenie jest konieczne możemy je wykupić albo zrezygnować z oferty. Konieczne jest również sprawdzenie całkowitej rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania. gov.pl/download/Z2Z4L3Vva2lrL3BsL2tzZ19weXRhbmlhLnYwLzEzMC8zOC8xL2Jyb3N6dXJhNjAucGRm" title="Bądź świadomym konsumentem - publikacja">vademecum
Zagrożeniem dla interesów ekonomicznych seniorów jest ich nadmierna ufność - to niezwykle istotna przesłanka nawiązywania z nimi kontaktów handlowych. Otrzymując przesyłki listowe informujące o wielkiej wygranej wierzą, że otrzymają nagrodę choć nie brali udziału w żadnym konkursie bądź loterii. W zamian za rzekomą wygraną przekazują na konto nadawcy pieniądze - od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych. Nigdy jednak nie otrzymują tego, co zostało obiecane. Faktycznie bowiem nagroda nigdy nie istniała. Należy pamiętać, by nigdy nie odpowiadać na takie listy, a w szczególności nie przekazywać pieniędzy. Wbrew pozorom możemy więcej stracić niż zyskać. Urząd i Stowarzyszenie Konsumentów Polskich zachęcają do wnikliwego analizowania treści korespondencji - nie można wygrać, jeśli nie uczestniczyliśmy w żadnym konkursie.
Aby przestrzec seniorów przed zagrożeniami wynikającymi z kontaktów z przedsiębiorcami oraz zwiększyć znajomość ich praw, UOKiK i SKP przygotowały publikacje pod hasłem Bądź świadomym konsumentem, na które składają się vademecum">
Organizatorzy kampanii nie pozostają obojętni także w stosunku do pokolenia przyszłych sześćdziesięciolatków. Zwiększaniu ich świadomości służą nie tylko kampanie społeczne, ale również edukacja już na etapie szkolnym. Dzięki aktywności UOKiK, w ramach przedmiotu Podstawy przedsiębiorczości, uczniom szkół średnich będą przybliżane prawa konsumentów oraz działalność organizacji i instytucji stojących na straży ich interesów. Duży nacisk położono na aspekt etyczny w zakresie polityki rynkowej oraz relacji pracodawca-pracownik. Ponadto Ministerstwo Edukacji Narodowej planuje wprowadzenie w szkołach średnich przedmiotu uzupełniającego Ekonomia w praktyce.
SKP przeprowadziło w latach 2005 - 2007 zajęcia szkolne z zakresu edukacji konsumenckiej dla ponad 30 tys. uczniów szkół ponadpodstawowych. Stowarzyszenie jest także współautorem polskiej wersji europejskiego portalu edukacyjnego dla dorosłych konsumentów - DOLCETA (http://www.dolceta.eu/).
Urząd przypomina, że w przypadku spornej sytuacji z przedsiębiorcą lub wątpliwości związanych z zawarciem umowy konsumenci mogą liczyć na pomoc Stowarzyszenia Konsumentów Polskich, które udziela porad pod bezpłatnym numerem telefonu 0 800 800 008 w dni powszednie od 9.00 do 17.00. Finansowana przez UOKiK Infolinia Konsumencka działa od 2006 roku. Pomogą również miejscy i powiatowi rzecznicy konsumentów oraz Federacja Konsumentów.
Źródło: www.uokik.gov.pl
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?