Zwierzęta w służbach

Celem nowelizacji przepisów jest kompleksowe uregulowanie statusu prawnego zwierząt w służbach nadzorowanych przez ministra spraw wewnętrznych i administracji, w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, w Służbie Więziennej i Straży Marszałkowskiej, od momentu doboru do służby, poprzez czas realizacji zadań w poszczególnych formacjach, aż po ich sytuację po wycofaniu z aktywnej pracy w formacjach.

Prezydent podpisał ustawę regulującą status zwierząt w służbach mundurowych

Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę dotyczącą zwierząt w służbach mundurowych. – "Cieszę się, że rozwiązania przygotowane w MSWiA już wkrótce zaczną obowiązywać. Troska o los zwierząt w służbie, a zwłaszcza poza służbą jest naszym etycznym obowiązkiem" – powiedział wiceminister Błażej Poboży, odpowiedzialny za proces legislacyjny ze strony resortu spraw wewnętrznych i administracji.

Zmiana ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw ma na celu uregulowanie statusu prawnego zwierząt w służbach nadzorowanych przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, a także w Siłach Zbrojnych RP, Służbie Więziennej i Straży Marszałkowskiej. W ustawie zaproponowano rozwiązania regulujące sytuację zwierząt od momentu ich doboru, poprzez czas realizacji zadań w poszczególnych formacjach, aż po ich sytuację po wycofaniu z użycia w formacjach.

W ustawie określono także wymogi dla opiekuna, któremu przydziela się zwierzę pod opiekę w poszczególnych formacjach, obowiązki opiekunów zwierząt, zasady żywienia oraz zasady poddawania zwierząt zabiegom profilaktycznym i leczeniu. Opiekun zwierzęcia będzie otrzymywał wyżywienie w naturze dla psa lub konia albo równoważnik w formie ryczałtu z tytułu kosztów wyżywienia zwierzęcia. Ryczałt wypłacany będzie co miesiąc z góry. Rozwiązania odnoszące się do równoważnika będą obowiązywać również po wycofaniu zwierzęcia ze służby.

Zwierzęta wycofane z użycia w danej formacji będą pozostawały na jej stanie. Natomiast pierwszeństwo w powierzeniu opieki będzie miał dotychczasowy opiekun. Jeśli dotychczasowy opiekun nie podejmie się opieki nad zwierzęciem, będzie ono mogło zostać powierzone innemu przeszkolonemu funkcjonariuszowi, pracownikowi formacji albo byłemu funkcjonariuszowi znajdującemu się na rencie lub zaopatrzeniu emerytalnym, a także organizacji społecznej, do której statutowych celów należy ochrona zwierząt.

Co przewidziano w ustawie z dnia 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw? 

W ustawie uwzględniono i określono wymogi dla opiekuna, któremu przydziela się zwierzę pod opiekę, w poszczególnych formacjach, obowiązki opiekunów zwierząt, zasady żywienia zwierząt i badań profilaktycznych, którym te zwierzęta są poddawane.

Wprowadzone zostały także mechanizmy kontroli i nadzoru. Opiekunowie będą zobligowani do zapewnienia prawidłowego utrzymania zwierząt, obejmującego w szczególności racjonalne żywienie oraz stały dostęp do czystej i świeżej wody, dbanie o stan zdrowia i kondycję zwierząt, w tym poddawanie ich terminowym szczepieniom i zabiegom profilaktycznym oraz możliwość codziennego ruchu, a także pielęgnację i utrzymanie w czystości, przy czym warunki utrzymania dostosowane są do potrzeb biologicznych.

Zgodnie z nowelizacją, żywienie psa lub konia powinno być dostosowane do potrzeb jego organizmu, wagi, wieku, stanu zdrowia, warunków klimatycznych, funkcji fizjologicznych, wysiłku fizycznego, oraz wskazań lekarza weterynarii. Przyjęto również regułę, zgodnie, z którą, w przypadku stwierdzenia przez lekarza weterynarii konieczności zastosowania w żywieniu zwierzęcia specjalnej diety albo karmy leczniczej, normy będą mogły zostać podwyższone.

Opiekun zwierzęcia będzie otrzymywał wyżywienie w naturze dla psa lub konia, albo jego równoważnik w formie ryczałtu, z tytułu kosztów wyżywienia zwierzęcia, który będzie wypłacany, co miesiąc z góry.

W nowelizacji wskazano obowiązki poddawania psa lub konia zabiegom profilaktycznym i leczeniu według wskazań lekarza weterynarii. Koszty tych zabiegów profilaktycznych i leczenia zwierząt, a także lekarstw będą pokrywane z budżetu danej formacji. Leczenie będzie następowało po uprzednim uzgodnieniu z kierownikiem jednostki organizacyjnej, na której stanie zwierzę się znajduje lub z osobą przez niego upoważnioną. W sytuacjach nagłych, które będą wymagały natychmiastowej pomocy lekarsko-weterynaryjnej w celu ratowania życia lub zdrowia zwierzęcia, będzie istniała możliwość odstąpienia od uzgodnienia zakresu udzielanej pomocy z wymienionymi wcześniej osobami.

W ustawie określono obligatoryjne przypadki wycofania zwierzęcia z użycia w służbie. Są to takie sytuacje jak stan zdrowia, trwała utrata sprawności użytkowej zwierzęcia oraz brak postępów w szkoleniu. Psa służbowego lub konia służbowego będzie można wycofać z użycia w służbie po ukończeniu: 9. roku życia przez psa i 15. roku życia przez konia.

Drugą grupę przepisów ustawy stanowią regulacje dotyczące statusu zwierząt wycofanych ze służby. Wszystkie zwierzęta wycofane z użycia w danej formacji, po wejściu w życie ustawy, będą pozostawały na jej stanie.

Pierwszeństwo w powierzaniu opieki będzie miał dotychczasowy opiekun, o ile wyrazi taką wolę. Jeśli dotychczasowy opiekun nie podejmie opieki nad zwierzęciem, będzie ono mogło zostać powierzone innemu przeszkolonemu funkcjonariuszowi lub pracownikowi danej formacji albo byłemu pracownikowi lub funkcjonariuszowi, który znajduje się na rencie lub zaopatrzeniu emerytalnym. W przypadku śmierci opiekuna pierwszeństwo w powierzeniu dalszej opieki nad zwierzęciem będzie miał członek rodziny zmarłego, który prowadził z tym opiekunem wspólne gospodarstwo domowe, o ile wyrazi taką wolę. W przypadku, gdyby żadna z wymienionych osób nie wyraziła woli opieki nad zwierzęciem, opieka ta będzie sprawowana w ramach określonej jednostki organizacyjnej danej formacji. Zaproponowano także możliwość powierzenia przez kierownika jednostki organizacyjnej danej formacji opieki nad zwierzęciem organizacji społecznej, której ustawowym celem jest działanie na rzecz ochrony zwierząt.

Wszyscy opiekunowie zwierząt wycofanych z użycia, analogicznie jak opiekunowie zwierząt używanych w formacjach, będą otrzymywali świadczenia na wyżywienie, opiekę weterynaryjną, badania profilaktyczne czy lekarstwa. Opiekunowi zwierzęcia wycofanego ze służby zabrania się jego zbywania, rozmnażania i wykorzystywania zwierzęcia do celów zarobkowych. Opiekun zwierzęcia wycofanego z użycia albo organizacja społeczna, której powierzono takie zwierzę, będą otrzymywać także równoważnik w formie ryczałtu z tytułu wyżywienia zwierzęcia. W zakresie badań profilaktycznych i leczenia zwierząt wycofanych ustawa przewiduje analogiczne rozwiązania jak w przypadku zwierząt używanych w danych formacjach. Nowelizacja uwzględnia również, uzupełniające względem ustawy o ochronie zwierząt, rozwiązania w zakresie nadzoru nad sposobem realizacji opieki nad powierzonym zwierzęciem. Zgodnie z ustawą nadzór będzie sprawował kierownik jednostki organizacyjnej, na stanie, której zwierzę się znajduje. Opiekun zwierzęcia lub przedstawiciel organizacji społecznej, której statutowym celem jest ochrona zwierząt, będzie obowiązany takie zwierzę okazywać na żądanie uprawnionego funkcjonariusza lub pracownika danej formacji.

Przyjęto ponadto, że opiekun psa lub konia służbowego używanego w danej formacji powinien zawiadomić kierownika jednostki organizacyjnej, na której stanie znajduje się zwierzę, o zmianie stałego miejsca przebywania lub chowu zwierzęcia oraz o zmianie miejsca przebywania zwierzęcia trwającej dłużej niż 30 dni, o ile nie przebywa ono w obiekcie należącym do tej jednostki organizacyjnej. Opiekun powinien również poinformować o takich sytuacjach jak konieczność bezzwłocznego uśmiercenia zwierzęcia w określonych sytuacjach i oczywiście na zasadach określonych w ustawie o ochronie zwierząt, wreszcie zaś o takich kwestiach jak utrata czy zaginięcie zwierzęcia, a także o okolicznościach tych zdarzeń. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, np. zaniedbania zwierzęcia czy niewłaściwego wywiązywania się z obowiązków opieki nad zwierzęciem, będzie ono mogło być odebrane i przydzielone innej osobie.

Nowelizacja przewiduje również możliwość przyznawania wsparcia opiekunom zwierząt, które zostały wycofane z użycia w poszczególnych formacjach jeszcze przed dniem wejścia w życie ustawy – w przypadkach uzasadnionych dobrem zwierząt.

Kiedy nowe przepisy wchodzą w życie?

Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.

Jak wspomniano, ustawa przewiduje również możliwość przyznawania wsparcia opiekunom zwierząt, które zostały wycofane z użycia w poszczególnych formacjach jeszcze przed dniem wejścia w życie ustawy – w przypadkach uzasadnionych dobrem zwierząt.

Materiały: Zwierzęta w służbach

A.J.
Zespół e-prawnik.pl