Polski sąd a obce prawo

Odpowiedź prawnika: Polski sąd a obce prawo

W pierwszej kolejności należy wskazać na różnice między stosowaniem międzynarodowego prawa prywatnego a jurysdykcją krajową. Przepisy ustawy - Prawo międzynarodowe prywatne wskazują, jakie prawo materialne jest właściwe dla oceny konkretnego stosunku prawnego. Od tego, w którym państwie toczy się postępowanie, zależy zastosowanie odpowiednich reguł kolizyjnych, a w konsekwencji, jakie prawo materialne zostanie zastosowane.

Przy określeniu jurysdykcji krajowej natomiast chodzi o rozgraniczenie zakresu działania wymiarów sprawiedliwości różnych państw. Normy jurysdykcyjne z reguły regulują tylko kompetencje jednego - własnego państwa.

W związku z powyższym polski sąd może prowadzić postępowania w oparciu o przepisy prawa państwa obcego, np. prawa hiszpańskiego, jeżeli na podstawie ustawy - Prawo prywatne międzynarodowe, prawo obce jest właściwe.

Rozporządzenie Rady WE, o którym Pan wspomina, wskazuje, że z zastrzeżeniem przepisów niniejszego rozporządzenia osoby mające miejsce zamieszkania na terytorium Państwa Członkowskiego mogą być pozywane, niezależnie od ich obywatelstwa, przed sądy tego Państwa Członkowskiego. Do osób, które nie są obywatelami Państwa Członkowskiego, w którym mają miejsce zamieszkania, stosuje się przepisy jurysdykcyjne właściwe dla obywateli tego państwa.

Zgodnie z art. 5 tego rozporządzenia, osoba, która ma miejsce zamieszkania na terytorium Państwa Członkowskiego, może być pozwana w innym Państwie Członkowskim:

1) a) jeżeli przedmiotem postępowania jest umowa lub roszczenia wynikające z umowy - przed sąd miejsca, gdzie zobowiązanie zostało wykonane albo miało być wykonane;

b) w rozumieniu niniejszego przepisu - i o ile co innego nie zostało uzgodnione - miejscem wykonania zobowiązania jest:

- w przypadku sprzedaży rzeczy ruchomych - miejsce w Państwie Członkowskim, w którym rzeczy te zgodnie z umową zostały dostarczone albo miały zostać dostarczone;

- w przypadku świadczenia usług - miejsce w Państwie Członkowskim, w którym usługi zgodnie z umową były świadczone albo miały być świadczone;

c) jeśli lit. b) nie ma zastosowania, wówczas stosuje się lit. a);

2) w sprawach alimentacyjnych - przed sąd miejsca, gdzie uprawniony do alimentów ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu albo - w wypadku, gdy sprawa alimentacyjna jest rozpoznawana łącznie ze sprawą dotyczącą stanu cywilnego - przed sąd, który ma jurysdykcję do rozpoznania tej sprawy według własnego prawa, chyba że jurysdykcja ta opiera się jedynie na obywatelstwie jednej ze stron;

3) jeżeli przedmiotem postępowania jest czyn niedozwolony lub czyn podobny do czynu niedozwolonego albo roszczenia wynikające z takiego czynu - przed sąd miejsca, gdzie nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę;

4) w sprawach roszczeń o odszkodowanie lub przywrócenie stanu poprzedniego, które wynikają z czynu zagrożonego karą - przed sąd karny, do którego wniesiono akt oskarżenia, o ile sąd ten może według swojego prawa rozpoznawać roszczenia cywilnoprawne;

5) w sprawach dotyczących sporów wynikających z działalności filii, agencji lub innego oddziału - przed sąd miejsca, gdzie znajduje się filia, agencja lub inny oddział;

6) w sprawach, w których występuje w charakterze założyciela, „trustee" lub uposażonego z tytułu „trustu" utworzonego na podstawie ustawy lub czynności prawnej dokonanej w formie pisemnej albo poświadczonej na piśmie - przed sądy Państwa Członkowskiego, na terytorium którego „trust" ma swoją siedzibę;

7) w sprawach dotyczących sporu o zapłatę wynagrodzenia za ratownictwo lub udzielenie pomocy dla ładunku lub frachtu, które żądane jest z tytułu działań związanych z ratownictwem lub udzieleniem pomocy, przed sąd, na obszarze właściwości którego ten ładunek lub fracht:

a) został zajęty w celu zabezpieczenia zapłaty; lub

b) mógł zostać zajęty, lecz złożone zostało poręczenie lub inne zabezpieczenie,

pod warunkiem, że przepis ten ma zastosowanie - jedynie wówczas, jeżeli twierdzi się, że pozwany ma prawa do ładunku lub frachtu albo że takie prawa miał w czasie działań ratowniczych lub udzielenia pomocy.

Warto tu wspomnieć, iż rozporządzenia wspólnotowe są bezpośrednio stosowane i mają bezpośrednią skuteczność w krajowych porządkach prawnych państw członkowskich UE, a więc mają moc obowiązującą podobną ustawom krajowym.

Niestety w bazie orzeczeń serwisu www.e-prawnik.pl nie posiadamy orzeczeń sądów w niniejszym przedmiocie.