Pozew o zachowek

Odpowiedź prawnika: Pozew o zachowek

O zachowek można wystąpić do sądu już z chwilą otwarcia testamentu. Zgodnie z treścią kodeksu postępowania cywilnego powództwo z tytułu dziedziczenia, zachowku, jak również z tytułu zapisu, polecenia oraz innych rozrządzeń testamentowych wytacza się wyłącznie przed sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a jeżeli jego miejsca zamieszkania w Polsce nie da się ustalić, przed sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część. Nie ma przeszkód, aby siostry wystąpiły do sądu z pozwem jako tzw. współuczestnicy materialni (prawa lub obowiązki im wspólne lub oparte na tej samej podstawie faktycznej i prawnej), czyli aby swoje żądania określiły w jednym pozwie. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 grudnia 1996 r. w sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych cały wpis stosunkowy w sprawie cywilnej oraz w sprawie gospodarczej wynosi: 1) do 10.000 zł - 8%, nie mniej jednak niż 30 zł; 2) od 10.001 zł do 50.000 zł: od pierwszych 10.000 zł - 800 zł, a od nadwyżki ponad 10.000 zł - 7%; 3) od 50.001 do 100.000 zł: od pierwszych 50.000 zł - 3.600 zł, a od nadwyżki ponad 50.000 zł - 6%; 4) powyżej 100.000 zł: od pierwszego 100.000 zł - 6.600 zł, a od nadwyżki ponad 100.000 zł - 5%, nie więcej jednak niż 100.000 zł. Kwestie związane z ewentualnym zwrotem kosztów procesu reguluje kodeks postępowania cywilnego. Stanowi on, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem lub radcą prawnym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Suma kosztów przejazdów i równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu procesowego. Natomiast do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. Zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu.

W wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Koszty procesu, w którym zawarto ugodę, znosi się wzajemnie, jeżeli strony nie postanowiły inaczej. Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Postanowienie ich dotyczące zostanie więc wydane bez potrzeby złożenia takiego żądania. W pozwie jednak należy zamieścić także żądanie "zasądzenia od pozwanego na rzecz powódek kosztów procesu według norm przepisanych". Do ustalenia składu i wartości spadku służy tzw. spis inwentarza. Zgodnie z kodeksem postępowania cywilnego na wniosek tego, kto uprawdopodobni, że jest spadkobiercą, uprawnionym do zachowku lub zapisobiercą, albo wykonawcy testamentu, wierzyciela mającego pisemny dowód należności przeciwko spadkodawcy lub właściwego urzędu skarbowego sąd postanowi sporządzenie spisu inwentarza. Sądem właściwym w postępowaniu o sporządzenie spisu inwentarza jest sąd spadku. Wniosek o sporządzenie spisu inwentarza może być zgłoszony bezpośrednio komornikowi, który byłby właściwy do wykonania postanowienia sądu spadku o sporządzeniu spisu inwentarza. Spis inwentarza zmierza do ustalenia składu i wartości całego spadku. Obejmuje on zatem aktywa (stan czynny), jak i pasywa (stan bierny) spadku. Do spisu wciąga się majątek oraz długi spadkodawcy z zaznaczeniem wartości każdego przedmiotu oraz wysokości długu. W spisie wykazuje się także wartość czystego spadku, z uwzględnieniem wartości rzeczy i praw spornych. Do pozwu powinno dołączyć się dowód uiszczenia wpisu, także postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, jako dwód można powołać także akta sprawy z otwarcia testamentu (wskazanie w ten sposób uczestników postępowanie spadkowego oraz wykazanie iż jest się spadkobiercą ustawowym), pomocne może być także złożenie aktów urodzeń powódek (na wykazanie, iż są spadkobiercami ustawowymi).