Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
W opisanej sprawie należy rozstrzygnąć czy babcia powołuje wnuczkę, jako jedyną, do spadku czy też ustanawia na jej rzecz zapis. W tym celu konieczna jest ocena, czy mieszkanie wyczerpuje w zasadzie cały majątek babci. Jeśli tak, siostra jest spadkobierczynią. Jak się domyślamy, do kręgu spadkobierców ustawowych w opisanym przypadku należą zstępni – dzieci oraz wnuki, gdyż niektóre z dzieci Pana babci już nie żyją.
Jeśli Pana siostra odziedziczy spadek po babci, to pozostałym osobom (spośród dzieci, wnuków, małżonka, rodziców spadkodawcy), które byłyby powołane do spadku w drodze dziedziczenia ustawowego, gdyby babcia nie spisała testamentu, przysługiwał będzie zachowek. Więcej informacji na ten temat, w tym także o sposobie obliczania zachowku, zawiera artykuł Zachowek - kto jest uprawniony i w jaki sposób to uprawnienie jest realizowane?
Jeśli mieszkanie nie zostanie zapisane w testamencie, lecz darowane przez babcię, to wspomniane w pytaniu osoby będą dziedziczyć spadek w drodze ustawy. Wartość spadku prawdopodobnie będzie znikoma, jeśli darowane wcześniej mieszkanie wyczerpuje w zasadzie cały majątek babci. W takim przypadku (czyli w razie dziedziczenia ustawowego przez zstępnych albo zstępnych i małżonka) w etapie działu spadku spadkobiercy są wzajemnie zobowiązani do zaliczenia na schedę spadkową otrzymanych od spadkodawcy darowizn, chyba że z oświadczenia spadkodawcy lub z okoliczności wynika, że darowizna została dokonana ze zwolnieniem od obowiązku zaliczenia. Jeżeli wartość darowizny podlegającej zaliczeniu przewyższa wartość schedy spadkowej, spadkobierca nie jest obowiązany do zwrotu nadwyżki. W wypadku takim nie uwzględnia się przy dziale spadku ani darowizny, ani spadkobiercy zobowiązanego do jej zaliczenia. Jeśli więc babcia daruje mieszkanie wnuczce, to ona i pozostali zstępni będą dziedziczyli spadek po babci (teoretycznie więc wnuk nie zostanie pozbawiony praw do spadku), lecz scheda spadkowa będzie prawie zerowa.