Kiedy mamy do czynienia z pomocą publiczną?

W 1978 r. rząd Holandii poinformował Komisję o planowanym udzieleniu pomocy finansowej firmie Philip Morris Holland (produkującej wyroby tytoniowe), która miała. ułatwić spółce restrukturyzację i zwiększenie potencjału produkcyjnego o 40 %. Holandia podnosiła, że firma działa głównie na obszarze o gorszej sytuacji gospodarczej niż pozostałe części Holandii. Komisja wszczęła dochodzenie w sprawie notyfikowanego projektu pomocy państwowej i w 1979 r. wydała decyzję uznającą go za niezgodny z art. 87 ust.1 (92) TWE, przyjmując, że pomoc ta wpłynęłaby na handel wewnątrzwspólnotowy i zakłóciłaby konkurencję między państwami członkowskimi. Zakazała Holandii realizacji planowanej pomocy. Na tę decyzję Komisji skargę do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości wniosła firma Philip Morris, jako podmiot, którego decyzja dotyczyła indywidualnie i bezpośrednio.

Porady prawne

Wyrok ETS w sprawie Philip Morris (730/79) brzmiał następująco:

1. Gdy pomoc finansowa państwa wzmacnia pozycję przedsiębiorstwa w porównaniu z innymi przedsiębiorstwami uczestniczącymi w handlu wewnątrzwspólnotowym te ostatnie należy uważać za dotknięte skutkami udzielonej innemu przedsiębiorstwu pomocy. W sprawach z zakresu pomocy publicznej Komisja nie jest zobowiązana do przeprowadzenia identycznej analizy warunków konkurencji jak w przypadku stosowania art. 81 i 82 Traktatu,, obejmującej ustalenie rynku właściwego i jego charakterystyki.

2. Oceniając skutki udzielonej lub planowanej pomocy publicznej Komisja winna jest uwzględnić warunki panujące na poziomie Wspólnoty, a nie na poziomie zainteresowanego Państwa Członkowskiego.

Trybunał w sprawie Philip Morris wskazał, że w postępowaniu przed Komisją konieczne jest ustalenie, czy pomoc wzmacnia pozycję danego przedsiębiorstwa w porównaniu z innymi przedsiębiorstwami konkurującymi w handlu wewnątrzwspólnotowym. Kiedy pomoc finansowa państwa wzmacnia pozycję przedsiębiorstwa w porównaniu do innych przedsiębiorstw konkurujących w handlu wewnątrzwspólnotowym, uznać należy, iż handel ten został naruszony przez tę pomoc.

Z niniejszego orzeczenia wynika, iż to, że subwencjonowane przedsiębiorstwo lub branża działają w ten sposób, że podlegają konkurencji w ramach Wspólnoty, jest już uznawane za wystarczające do zastosowania art. 87 ust. 1 TWE. Ostateczna decyzja o zgodności lub niezgodności dotacji państwowej ze wspólnym rynkiem mieści się w granicach stosowania art. 87 ust. 3, co do którego decyzję ETS pozostawia uznaniu Komisji.

Przy stosowaniu art. 87 TWE Komisja korzysta z władzy dyskrecjonalnej, której wykonywanie wiąże się z koniecznością dokonywania ocen natury gospodarczej i społecznej w kontekście wspólnotowym. Dyskrecjonalny charakter decyzji Komisji oznacza, że pomimo że w danej sprawie zostaną spełnione kryteria wskazane w art. 87 TWE, może ona nie udzielić zgody na wprowadzenie pomocy w życie.

Zgodnie z Orzeczeniem ETS Komisja może uznać, że projektowana pomoc państwa nie jest dopuszczalna w świetle  art. 87 ust 3 (92) TWE, gdy pomoc ta umożliwia przesunięcie inwestycji, które mogłyby być dokonane w innym państwie członkowskim będącym w gorszej sytuacji gospodarczej.

ETS nie podzielił zarzutu beneficjenta pomocy, że Komisja jest zobowiązana w takich sprawach przeprowadzić najpierw badanie rynku relewantnego analogiczne do badania wymaganego przepisami art. 81 i 82 TWE, a później ustalić skutki danej pomocy dla tego rynku.

Zastosowane przez Trybunał w orzeczeniu w sprawie Philip Morris  kryterium dla wykazania zakłócenia konkurencji odwołuje się głównie do wzmocnienia pozycji rynkowej beneficjenta pomocy w stosunku do jego konkurentów. Nie obejmuje ono m. in. wpływu pomocy na interesy dostawców  i konsumentów.

Inwestycje firmy Philip Morris, które miały zostać wsparte pomocą publiczną. mogły równie dobrze zostać dokonane bez udziału pomocy państwa. Pomoc nie była zatem niezbędna, aby skłonić przedsiębiorstwo do działania przyczyniającego się do realizacji celów z art. 87 ust. 3 TWE. Trybunał nie znalazł podstaw do uchylenia decyzji Komisji odmawiającej zgody na udzielenie pomocy na rzecz tego przedsiębiorstwa. W orzeczeniu w sprawie 730/79 Philip Morris została po raz pierwszy potwierdzona przez Trybunał zgodność z prawem wspólnotowym podejścia Komisji do projektów pomocowych opartego na stosowaniu zasady kompensacyjnego uznania,. Polega  ona na tym, że Komisja zobowiązała się nie zgłaszać zastrzeżeń do projektów pomocy, o ile pomoc ta posiada kompensacyjne uzasadnienie, tzn. beneficjent pomocy dzięki uzyskanemu wsparciu przyczynia się w stopniu większym niż wynikałoby to z normalnego działania sił rynkowych do osiągnięcia celów wspólnotowych określonych w art. 87 ust. 3 TWE. Pomoc może być udzielana jedynie wówczas, gdy środki samych zainteresowanych podmiotów są niewystarczające.

W opinii AG Caporti`ego w omawianej sprawie pomoc może naruszać handel wewnątrzwspólnotowy nie tylko, gdy jej skutkiem jest zmniejszenie wielkości sprzedaży lub niebezpieczeństwo takiego zmniejszenia w handlu między państwami członkowskimi.

Orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliości w sprawie 730/79, Philip Morris Holland BV.


A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika