Mniej języka polskiego w telewizji dla dzieci

Od dłuższego już czasu zauważa się coraz większe przesycenie języka polskiego słowami obcego pochodzenia (głównie angielskiego) i jego zubożenie. Zapobiegać temu postępującemu zjawisku mają między innymi uregulowania znajdujące się w ustawie z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim. Ochrona języka polskiego polegać ma w szczególności na dbaniu o poprawne używanie języka i doskonaleniu sprawności językowej jego użytkowników oraz na stwarzaniu warunków do właściwego rozwoju języka jako narzędzia międzyludzkiej komunikacji, na przeciwdziałaniu jego wulgaryzacji, na szerzeniu wiedzy o nim i jego roli w kulturze, na upowszechnianiu szacunku dla regionalizmów i gwar, a także przeciwdziałaniu ich zanikowi, na promocji języka polskiego w świecie czy na wspieraniu nauczania języka polskiego w kraju i za granicą.

Tymczasem od 1 stycznia wejdą w życie zmiany stanu prawnego regulującego kwestie językowe w audycjach radiowych i telewizyjnych. Uchwalone zostało rozporządzenie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w sprawie niższego udziału w programie telewizyjnym audycji wytworzonych pierwotnie w języku polskim i audycji europejskich oraz w programie radiowym utworów słowno-muzycznych wykonywanych w języku polskim. Ustala ona odrębne zasady procentowej zawartości programów stworzonych w języku polskim w całej ramówce dla nadawców w pierwszym roku rozpowszechniania przez nich programu, dla programów wyspecjalizowanych, dla których brak jest wystarczającej liczby audycji wytworzonych pierwotnie w języku polskim i audycji europejskich lub utworów słowno-muzycznych wykonywanych w języku polskim, dla programów, na których nadawanie przyznano koncesję określającą, że programy te są przeznaczone dla mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym oraz dla programów rozpowszechnianych wyłącznie w systemach teleinformatycznych.

Na czekającą nas zmianę warto zwrócić uwagę głównie ze względu na to, że odnosi się ona również do telewizji dla dzieci. Bezpośrednio więc wpływa na to, ile rzeczywistego języka polskiego dotrze do najmłodszych telewidzów. Zgodnie z przywołanym rozporządzeniem nadawca wyspecjalizowanego programu telewizyjnego adresowanego do dzieci poniżej 7. roku życia co najmniej 15% kwartalnego czasu nadawania programu na audycje wytworzone pierwotnie w języku polskim, z wyłączeniem serwisów informacyjnych, reklam, telesprzedaży, transmisji sportowych, przekazów tekstowych i teleturniejów. Dla programów dla dzieci i młodzieży do 15 roku życia liczba to wzrasta do co najmniej 25% kwartalnego czasu nadawania programu. Liczby te – 15% oraz 25% należy zestawić z ogólnie obowiązującą normą, która – co wynika z ustawy – wynosi 33%. Pojawia się zatem pytanie dlaczego w kanałach dla dzieci tych programów stworzonych oryginalnie w języku polskim może być mniej, niż wymaga się od kanałów dla wszystkich widzów. Przecież to właśnie u dzieci młodzieży, na etapie procesu socjalizacji i edukacji przedszkolnej i szkolnej wykształca się świadomość językowa, w przeważającej bazie powstaje baza językowa, rozumiana nie tylko jako znajomość poszczególnych słów czy zwrotów, ale również umiejętność posługiwania się tym językiem. Nie można natomiast nie zauważyć, że język polski jest językiem tyleż bogatym, co trudnym i specyficznym. Programy tworzone oryginalnie w językach obcych, a jedynie tłumaczone na język polski, nie są w stanie w całości tego bogactwa oddać. Czy więc stwarzania nadawcom możliwości zwiększania zawartości programów oryginalnie obcojęzycznych jest dobrym pomysłem? Nie wydaje się, żeby tak było. Czym więc podyktowana jest zmiana obowiązujących regulacji? Trudno powiedzieć, jednak na pewno nie dobrem młodych i najmłodszych telewidzów.

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia 6 grudnia 2012 r. w sprawie niższego udziału w programie telewizyjnym audycji wytworzonych pierwotnie w języku polskim i audycji europejskich oraz w programie radiowym utworów słowno-muzycznych wykonywanych w języku polskim (Dz. U. 2012, poz.1411).

Zespół
e-prawnik.pl