Dla kogo renta rodzinna?

22.4.2024

Komu przysługuje renta rodzinna?

Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny po osobie, która w chwili śmierci miała prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy oraz po osobie ubezpieczonej, która spełniła warunki do przyznania emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy. Przy ocenie prawa do renty rodzinnej przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy.

W przypadku śmierci osoby pobierającej zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny również wtedy, gdy osoba, po której przysługuje renta, zmarła po upływie 18 miesięcy od ustania okresów uprawniających do uzyskania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W takim przypadku uznaje się bowiem, że osoba zmarła spełniła warunki konieczne do uzyskania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Do renty rodzinnej uprawnione są:

dzieci,
wdowa,
wdowiec,
rodzice.

Wdowa, wdowiec i dziecko nie tracą prawa do renty rodzinnej po zawarciu związku małżeńskiego.

Jakie dzieci są uprawnione do renty rodzinnej?

Dzieci uprawnione do renty rodzinnej to dzieci: własne, drugiego małżonka, przysposobione, które nie ukończyły 16 lat lub 25 lat w przypadku, gdy się uczą. Renta rodzinna bez względu na wiek przysługuje dzieciom, które stały się całkowicie niezdolne do pracy przed ukończeniem 16 roku życia lub w trakcie nauki w szkole do ukończenia 25 roku życia. Jeżeli dziecko ukończy 25 lat na ostatnim roku studiów, prawo do renty przedłuża się do zakończenia tego roku studiów.

Wnuki, rodzeństwo i inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności są uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym, jeżeli spełniają łącznie dwa warunki tzn:

zostały przyjęte na wychowanie co najmniej na rok przed śmiercią ubezpieczonego (emeryta lub rencisty), chyba że śmierć była następstwem wypadku,
nie mają prawa do renty po zmarłych rodzicach, a gdy rodzice żyją, jeżeli: nie mogą zapewnić im utrzymania albo ubezpieczony (emeryt lub rencista) lub jego małżonek był ich opiekunem ustanowionym przez sąd.

Prawo do renty rodzinnej dla dzieci po ukończeniu przez nie 16 roku życia zależy od tego, czy dziecko się uczy. Prawo do renty mają dzieci, które uczą się w trybie: stacjonarnym, wieczorowym, zaocznym i korespondencyjnym w:

szkołach publicznych i niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych, szkołach wyższych państwowych i niepaństwowych działających na podstawie ustawy o szkolnictwie wyższym,
szkołach i seminariach prowadzonych przez kościół katolicki,
na kursach przysposobienia i doskonalenia zawodowego, prowadzonych w formach szkolnych lub pozaszkolnych trwających co najmniej 3 miesiące.

Renta rodzinna przysługuje również dzieciom, które uczą się za granicą w szkołach podstawowych i wyższych oraz dzieciom, które za granicą uczą się języka obcego, na kursach trwających co najmniej 3 miesiące.

Kiedy renta rodzinna przysługuje wdowie?

Prawo do renty rodzinnej przysługuje wdowie, jeśli w chwili śmierci męża ukończyła 50 lat lub była niezdolna do pracy. Renta rodzinna przysługuje również wdowie, która nie osiągnęła tego wieku, ale wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym, które nie ukończyły 16 roku życia. W przypadku gdy dziecko, wnuk lub rodzeństwo zmarłego uczy się, wdowie przysługuje renta rodzinna po zmarłym do 18 roku życia dziecka. Wdowie przysługuje renta rodzinna również w przypadku sprawowania opieki nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy. Uprawnienie do renty rodzinnej przysługuje również wdowie, która osiągnęła wiek 50 lat lub stała się niezdolna do pracy w okresie nie dłuższym niż 5 lat od śmierci męża lub od zaprzestania wychowywania dziecka do 16 roku życia (18 roku gdy dziecko się uczy) lub zaprzestania opieki nad dzieckiem uznanym za całkowicie niezdolne do pracy.

Małżonka rozwiedziona oraz wdowa, która w chwili śmierci męża nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej, ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli oprócz spełnienia warunków wymaganych od wdowy, w chwili śmierci męża miała prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem sądowym lub ugodą sądową.

Wdowa, która nie spełnia żadnego z wymienionych warunków wymaganych do przyznania renty rodzinnej a nie posiada niezbędnych źródeł utrzymania ma prawo do okresowej renty rodzinnej przez okres jednego roku od dnia śmierci męża. Może również otrzymać rentę rodzinną na okres uczestniczenia w zorganizowanym szkoleniu mającym na celu uzyskanie kwalifikacji do wykonywania pracy zarobkowej. Rentę rodzinną przyznaną na udział w szkoleniach nie można pobierać dłużej niż przez okres 2 lat od śmierci męża.

Kiedy renta rodzinna przysługuje wdowcowi?

Wdowiec nabywa prawo do renty rodzinnej na takich samych zasadach jak wdowy. Wiek uprawniający wdowca do renty rodzinnej wynosi także 50 lat.

Kiedy renta rodzinna przysługuje rodzicom zmarłego?

Rodzice mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli spełniają warunki takie jak dla wdów i wdowców oraz gdy zmarły syn czy córka w sposób znaczący przyczyniał się do ich utrzymania.

Ile wynosi renta rodzinna?

Renta rodzinna wynosi:

dla jednej osoby uprawnionej - 85% renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, która przysługiwałoby zmarłemu,
dla dwóch osób uprawnionych - 90% renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, która przysługiwałoby zmarłemu,
dla trzech i więcej osób uprawnionych - 95% renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, która przysługiwałoby zmarłemu.

Wszystkim członkom rodziny, którzy mają prawo do renty po zmarłym przysługuje jedna łączna renta rodzinna, w razie konieczności jest dzielona w równych częściach pomiędzy uprawnionych. Sierota zupełna uprawniona do renty otrzymuje jeszcze dodatek dla sierot zupełnych.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl