Najważniejsze informacje
Od 1 lipca 2025 roku wdowy i wdowcy mogą otrzymywać tzw. rentę wdowią - połączenie własnego świadczenia emerytalnego lub rentowego z rentą rodzinną. Maksymalny limit to 5 636,73 zł brutto (po waloryzacji w marcu 2025). Wnioski można składać od 1 stycznia 2025 roku.
Spis treści
Co to jest renta wdowia?
Renta wdowia to potoczna nazwa nowego rozwiązania, które weszło w życie 1 stycznia 2025 roku. W rzeczywistości nie jest to osobne świadczenie, lecz możliwość łączenia wypłaty dwóch świadczeń - renty rodzinnej po zmarłym małżonku oraz własnego świadczenia emerytalno-rentowego (emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy itp.).
Do tej pory wdowy i wdowcy musieli wybierać jedno świadczenie - albo własną emeryturę, albo rentę rodzinną po zmarłym małżonku. Nowe przepisy umożliwiają pobieranie obu świadczeń jednocześnie, choć z ograniczeniami co do wysokości.
Dotychczasowe zasady
Wdowa/wdowiec mógł pobierać tylko jedno świadczenie - wyższe lub wybrane. Zazwyczaj była to emerytura własna lub renta rodzinna w wysokości 85% świadczenia zmarłego.
Nowe zasady od 2025
Możliwość łączenia świadczeń: 100% jednego świadczenia + 15% drugiego (od 2027 roku będzie to 25%). Maksymalny limit to trzykrotność najniższej emerytury.
Warunki przyznania renty wdowiej
Aby otrzymać rentę wdowią, musisz spełnić wszystkie poniższe warunki jednocześnie:
Musisz osiągnąć powszechny wiek emerytalny: 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.
Musisz mieć ustalone prawo do co najmniej dwóch różnych świadczeń emerytalno-rentowych, w tym renty rodzinnej po zmarłym małżonku.
Musiałeś pozostawać we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci współmałżonka. ?Separacja orzeczona przez sąd wyklucza możliwość otrzymania renty wdowiej.?
Prawo do renty rodzinnej musiało być ustalone najwcześniej w wieku 55 lat (kobiety) lub 60 lat (mężczyźni). Oznacza to maksymalnie 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego.
Obecnie nie możesz pozostawać w związku małżeńskim. Zawarcie nowego małżeństwa powoduje utratę prawa do renty wdowiej.
Uwaga na warunek czasowy!
Jeśli nabyłeś prawo do renty rodzinnej więcej niż 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego (np. owdowiałeś w wieku 50 lat), nie będziesz miał prawa do renty wdowiej, nawet jeśli spełniasz wszystkie inne warunki.
Wysokość i limity renty wdowiej
Renta wdowia może być wypłacana w dwóch wariantach, z których wybierasz korzystniejszy:
Wariant A
100% własnego świadczenia (np. emerytury) + 15% renty rodzinnej po zmarłym małżonku
Wariant B
100% renty rodzinnej po zmarłym małżonku + 15% własnego świadczenia (np. emerytury)
Aktualne limity kwotowe
| Okres | Najniższa emerytura | Maksymalny limit renty wdowiej | Procent drugiego świadczenia |
|---|---|---|---|
| 1 lipca - 31 grudnia 2025 | 1 878,91 zł | 5 636,73 zł | 15% |
| 2026 rok | Do ustalenia | 3x najniższa emerytura | 15% |
| Od 1 stycznia 2027 | Do ustalenia | 3x najniższa emerytura | 25% |
Co wlicza się do limitu?
- Świadczenia wchodzące w skład zbiegu (emerytura + renta rodzinna)
- Dodatki wypłacane wraz ze świadczeniami (pielęgnacyjny, kombatancki, energetyczny)
- Świadczenia wypłacane przez instytucje zagraniczne
- Świadczenia honorowe (np. z tytułu ukończenia 100 lat)
Jak złożyć wniosek ERWD?
Aby otrzymać rentę wdowią, musisz złożyć wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną oznaczony symbolem ERWD.
Gdzie złożyć wniosek?
ZUS
Jeśli pobierasz świadczenia z ZUS - osobiście w placówce, przez PUE/eZUS lub pocztą
KRUS
Dla rolników - w oddziale regionalnym lub placówce terenowej KRUS, również elektronicznie
Inne organy
WBE (wojskowe), ZER MSWiA (policyjne), BESW (służby więziennej) - w zależności od rodzaju świadczenia
Wymagane dokumenty
Dobra wiadomość!
Jeśli masz już ustalone prawo do renty rodzinnej i własnego świadczenia, nie musisz dołączać żadnych dodatkowych dokumentów do wniosku ERWD. ZUS/KRUS ma już wszystkie potrzebne informacje w swojej bazie.
Uwaga dla osób bez ustalonej renty rodzinnej
Jeśli nie masz jeszcze ustalonego prawa do renty rodzinnej, najpierw złóż wniosek ERR o rentę rodzinną, a dopiero potem wniosek ERWD o zbieg świadczeń.
Terminy i wypłaty
Możliwość składania wniosków ERWD we wszystkich organach emerytalno-rentowych
Rozpoczęcie wypłat renty wdowiej dla osób, które złożyły wniosek do 31 lipca 2025
Wypłata od miesiąca złożenia wniosku, bez wyrównania za wcześniejsze miesiące
Ważny termin!
Aby otrzymać rentę wdowią z wyrównaniem od 1 lipca 2025 roku, musisz złożyć wniosek do 31 lipca 2025 roku. Po tym terminie świadczenie będzie wypłacane od miesiąca złożenia wniosku.
Przykłady obliczeń renty wdowiej
Przykład 1: Wariant A (100% emerytury + 15% renty rodzinnej)
Sytuacja
Jan, 67 lat, wdowiec. Emerytura własna: 2 500 zł, renta rodzinna po żonie: 2 000 zł
Obliczenie:
- 100% emerytury własnej: 2 500 zł
- 15% renty rodzinnej: 2 000 zł × 15% = 300 zł
- Łączna kwota: 2 800 zł
Kwota nie przekracza limitu 5 636,73 zł, więc Jan otrzyma pełną rentę wdowią.
Przykład 2: Wariant B (100% renty rodzinnej + 15% emerytury)
Sytuacja
Anna, 62 lata, wdowa. Emerytura własna: 1 800 zł, renta rodzinna po mężu: 3 200 zł
Obliczenie wariantu A:
- 100% emerytury: 1 800 zł + 15% renty: 480 zł = 2 280 zł
Obliczenie wariantu B:
- 100% renty rodzinnej: 3 200 zł + 15% emerytury: 270 zł = 3 470 zł
Anna wybierze wariant B, bo jest korzystniejszy (3 470 zł > 2 280 zł).
Przykład 3: Przekroczenie limitu
Sytuacja
Marek, 66 lat, wdowiec. Emerytura: 4 500 zł, renta rodzinna: 3 000 zł
Obliczenie:
- 100% emerytury + 15% renty: 4 500 + 450 = 4 950 zł ?
- 100% renty + 15% emerytury: 3 000 + 675 = 3 675 zł ?
Obie opcje mieszczą się w limicie, więc Marek wybierze korzystniejszy wariant A (4 950 zł).
Najczęstsze pytania i odpowiedzi
Czy osoby w separacji mają prawo do renty wdowiej?
Nie. Separacja orzeczona przez sąd oznacza brak wspólności małżeńskiej, i co do zasady wyklucza prawo do renty wdowiej.
Co się stanie po zawarciu nowego małżeństwa?
Prawo do renty wdowiej wygasa z dniem poprzedzającym zawarcie nowego związku małżeńskiego. Od tego momentu będziesz pobierać tylko jedno świadczenie - wyższe lub wybrane.
Czy mogę zmienić wybrany wariant wypłaty?
Przepisy nie przewidują możliwości zmiany wybranego wariantu. Dlatego warto skorzystać z kalkulatora ZUS przed złożeniem wniosku, aby wybrać najkorzystniejszą opcję.
Co z dodatkami do świadczeń?
Dodatki (pielęgnacyjny, kombatancki, energetyczny) są wliczane do limitu renty wdowiej. Mogą one spowodować przekroczenie maksymalnej kwoty i pomniejszenie świadczenia.
Czy renta wdowia podlega waloryzacji?
Tak. Renta wdowia podlega corocznej waloryzacji razem z innymi świadczeniami. Limit (trzykrotność najniższej emerytury) również się zmienia.
Planowane zmiany i perspektywy
Podwyżka w 2027 roku
Od 1 stycznia 2027 roku nastąpi zwiększenie procentu drugiego świadczenia z 15% do 25%. To oznacza wyższe kwoty dla wszystkich beneficjentów renty wdowiej.
Weryfikacja w 2028 roku
Rada Ministrów planuje weryfikację wysokości świadczeń w zbiegu w 2028 roku, aby ocenić możliwość dalszego podwyższenia procentu, maksymalnie do 50%.
Przydatne narzędzia
- Ankieta ZUS - sprawdź, czy spełniasz warunki: zus.pl/swiadczenia/renty/ankieta-renta-wdowia
- Kalkulator ZUS - oblicz wysokość świadczenia: zus.pl/swiadczenia/renty/kalkulator-renty-wdowiej
- Wniosek ERWD - dostępny w placówkach i na platformie PUE/eZUS
Pamiętaj!
Renta wdowia to skomplikowane świadczenie z wieloma warunkami. Przed złożeniem wniosku sprawdź wszystkie wymagania i skorzystaj z kalkulatora ZUS, aby wybrać najkorzystniejszy wariant. W razie wątpliwości skonsultuj się z doradcą w ZUS lub KRUS.