Emerytura pomostowa - kto może przejść na emeryturę pomostową?
Emerytury pomostowe dla ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948 r. - kto jest uprawniony do emerytury pomostowej?
Jeżeli urodziłeś się po 31 grudnia 1948 r. i byłeś zatrudniony przy pracach o szczególnym charakterze bądź w szczególnych warunkach, możesz otrzymać emeryturę pomostową. Sprawdź, kiedy i komu ZUS ją przyznaje.
Emerytura pomostowa przysługuje osobom, które wykonywały prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w pełnym wymiarze czasu pracy.
Prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienione zostały odpowiednio w: załączniku nr 1 i załączniku nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych - zwanych dalej nowymi wykazami prac (zostały one podane na kończu niniejszego artykułu).
Prace uznawane za prace w szczególnych warunkach są wymienione w załączniku nr 1. Są to np. prace:
- pod ziemią,
- na wodzie i pod wodą,
- w powietrzu w warunkach gorącego i zimnego mikroklimatu,
- bardzo ciężkie prace fizyczne,
- w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego,
- ciężkie prace fizyczne związane z bardzo dużym obciążeniem statycznym, np.:
- prace rybaków morskich,
- prace w powietrzu wykonywane na statkach powietrznych przez personel pokładowy,
- prace garbarskie bezpośrednio przy obróbce mokrych skór, prace fizyczne ciężkie w podziemnych kanałach ściekowych.
Wykonujesz pracę w szczególnych warunkach również wtedy, gdy jesteś objęty ubezpieczeniem społecznym z tytułu działalności artystycznej jako tancerz zawodowy wykonujący prace związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym.
Prace o szczególnym charakterze wymienione w załączniku nr 2, to prace, które wymagają szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej. Wraz z wiekiem sprawność ta zmniejsza się, a co za tym idzie, coraz mniejsze są możliwości wykonywania takich prac w sposób, który nie zagraża bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób. Są to np. prace:
- maszynistów pojazdów trakcyjnych,
- kierowców pojazdów uprzywilejowanych,
- operatorów żurawi wieżowych, do obsługi, których są wymagane uprawnienia kategorii IŻ lub równorzędne oraz dźwignic portowych,
- członków zespołów ratownictwa medycznego.
Wykonujesz pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze również wtedy, gdy przed 1 stycznia 2009 r. pracowałeś stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy pracach w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu wcześniejszych przepisów (tj. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze i wykazy A i B, które stanowią załącznik do rozporządzenia), zwanych dalej dotychczasowymi przepisami.
Kto jest uprawniony do emerytury pomostowej, którą ZUS przyznaje na ogólnych zasadach?
Możesz przejść na emeryturę pomostową na ogólnych zasadach, jeśli:
- urodziłeś się po 31 grudnia 1948 r.,
- ukończyłeś co najmniej 55 lat (kobiety) lub 60 lat (mężczyźni),
- udowodniłeś co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze ,
- masz co najmniej 20 lat (kobiety) lub 25 lat (mężczyźni) stażu ubezpieczeniowego (okresy składkowe i nieskładkowe),
- wykonywałeś przed 1 stycznia 1999 r. pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, która jest wymieniona w dotychczasowych przepisach lub w nowych wykazach prac,
- wykonywałeś po 31 grudnia 2008 r. pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, która jest wymieniona w nowych wykazach prac,
- rozwiązałeś stosunek (stosunki) pracy.
Aby przejść na emeryturę pomostową, musisz spełnić wszystkie wymienione warunki.
Jak sumowane są okresy pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze?
Emeryturę pomostową ZUS przyzna Ci niezależnie od tego, czy byłeś bezpośrednio przed przejściem na emeryturę zatrudniony w ramach stosunku pracy, czy też nie. Prawo do emerytury pomostowej możesz nabyć również wtedy, gdy przed złożeniem wniosku o nią prowadziłeś np. pozarolniczą działalność lub działalność rolniczą, a także wtedy, gdy nie byłeś w tym czasie aktywny zawodowo.
Kto jest uprawniony do emerytury pomostowej przyznawanej na szczególnych zasadach?
ZUS przyzna Ci emeryturę pomostową na szczególnych zasadach, jeżeli wykonywałeś niektóre prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wymienione w nowych wykazach prac.
Emerytura ta przysługuje na ogół w niższym wieku emerytalnym niż 55 lat (kobiety) lub 60 lat (mężczyźni), a niekiedy również mimo krótszego niż 15 lat stażu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.
W niektórych przypadkach o uzyskaniu emerytury pomostowej decyduje także stan twojego zdrowia. Musisz wówczas uzyskać orzeczenie o niezdolności do wykonywania pracy w danym zawodzie. Musisz spełnić ten warunek, jeśli jesteś pracownikiem lotnictwa, hutnikiem, a także maszynistą pojazdów trakcyjnych.
Jeśli chcesz uzyskać emeryturę pomostową na szczególnych zasadach, to oprócz spełnienia dodatkowych warunków wymienionych w ustawie, musisz również:
- mieć staż ubezpieczeniowy (okresy składkowe i nieskładkowe), który wynosi co najmniej 20 lat (kobiety) lub 25 lat (mężczyźni),
- wykonywać przed 1 stycznia 1999 r. pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, która jest wymieniona w dotychczasowych przepisach lub w nowych wykazach prac,
- wykonywać po 31 grudnia 2008 r. pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, która jest wymieniona w odpowiednich punktach nowych wykazów prac,
- rozwiązać stosunek (stosunki) pracy.
Czy emerytura pomostowa przysługuje osobom, które zakończyły pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przed 2009 r.?
Możesz uzyskać emeryturę pomostową, pomimo że po 31 grudnia 2008 r. nie wykonywałeś pracy w szczególnych warunkach, która jest wymieniona w nowych wykazach prac, jeśli:
- 1 stycznia 2009 r. masz okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wymienionej w nowych wykazach prac, wymaganego do przyznania emerytury pomostowej na ogólnych lub szczególnych zasadach albo emerytury pomostowej z tytułu wykonywania pracy górniczej,
- przed 1 stycznia 1999 r. wykonywałeś prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w dotychczasowych lub w nowych wykazach prac,
- masz odpowiedni staż ubezpieczeniowy pracy (okres składkowy i nieskładkowy) – co najmniej 20 lat, jeśli jesteś kobietą, lub 25 lat, jeśli jesteś mężczyzną,
- masz wiek, który uprawnia Cię do emerytury pomostowej na ogólnych lub szczególnych zasadach albo do emerytury pomostowej z tytułu wykonywania pracy górniczej,
- rozwiązałeś stosunek (stosunki) pracy.
Warunki:
- odpowiedniego stażu ubezpieczeniowego,
- wieku emerytalnego, który uprawnia Cię do emerytury pomostowej,
- rozwiązania stosunku pracy
- mogą być spełnione po 31 grudnia 2008 r.
Kiedy powstaje i ustaje prawo do emerytury pomostowej?
Prawo do emerytury pomostowej powstaje w momencie, w którym spełnisz ostatni z warunków wymaganych, żeby przyznać emeryturę (np. w dniu, w którym ukończysz wiek emerytalny). Musisz jednak złożyć wniosek o przyznanie emerytury najpóźniej w miesiącu, w którym spełniłeś ten warunek.
Jeżeli pracujesz i spełniasz pozostałe warunki wymagane, aby przyznać emeryturę pomostową, to uzyskasz prawo do niej od następnego dnia po rozwiązaniu stosunku pracy (lub ostatniego stosunku pracy, jeżeli pracujesz na kilku etatach).
Jeśli ubiegasz się o emeryturę pomostową i pobierasz zasiłek chorobowy lub świadczenie rehabilitacyjne, to prawo do emerytury pomostowej uzyskasz dopiero od dnia, w którym przestaniesz pobierać zasiłek lub świadczenie rehabilitacyjne. Musisz jednak złożyć wniosek.
Jeżeli wniosek o emeryturę pomostową zgłosisz w miesiącach następujących po miesiącu spełnienia ostatniego z warunków wymaganych do nabycia uprawnień lub zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego bądź świadczenia rehabilitacyjnego, prawo do emerytury powstaje od pierwszego dnia miesiąca, w którym został zgłoszony wniosek.
Emerytura pomostowa przysługuje Ci do dnia poprzedzającego dzień, w którym ukończysz powszechny wiek emerytalny. Od 1 października 2017 r. wynosi on 60 lat, jeśli jesteś kobietą, i 65 lat, jeśli jesteś mężczyzną.
Wyjątek: Jeśli spełnisz wszystkie warunki wymaganych, aby przyznać Ci emeryturę pomostową, przed 1 października 2017 r. i przed tym dniem ukończysz obniżony wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn), ale wniosek o jej przyznanie zgłosisz po 30 września 2017 r., ZUS przyzna Ci emeryturę do dnia poprzedzającego dzień, w którym ukończysz podwyższony wiek emerytalny (ustalony według przepisów obowiązujących do 30 września 2017 r.). Jeżeli jednak przed osiągnięciem tego wieku uzyskasz prawo do emerytury na podstawie odrębnych przepisów, to Twoje prawo do emerytury pomostowej ustanie w dniu poprzedzającym dzień, w którym uzyskasz prawo do tej emerytury.
Jakie dokumenty trzeba złożyć, żeby otrzymać emeryturę pomostową?
Prawo do emerytury pomostowej, a także jej wysokość, ZUS ustali, gdy otrzyma wniosek. Możesz go złożyć osobiście lub przez Twojego pełnomocnika:
- bezpośrednio w placówce ZUS,
- za pośrednictwem płatnika składek,
- za pośrednictwem operatora pocztowego, a jeśli mieszkasz za granicą – za pośrednictwem urzędu konsularnego,
- przez internet – przez elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS.
Formularz wniosku o emeryturę pomostową jest oznaczony jako ZUS Rp-1Epom.
Do wniosku o emeryturę trzeba dołączyć:
- zaświadczenia o wykonywaniu przez Ciebie pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,
- orzeczenie o niezdolności do pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, jeżeli orzeczenie takie jest jednym z warunków przyznania emerytury pomostowej,
- dokumenty wymagane, aby ustalić Twój kapitał początkowy, o ile nie masz go jeszcze ustalonego,
- dokument, który potwierdza, że rozwiązałeś stosunek pracy.
Możesz wycofać wniosek o emeryturę pomostową. Możesz to zrobić tylko do dnia, którym uprawomocni się decyzja w sprawie Twojej emerytury. Wycofanie wniosku jest skuteczne tylko wówczas, gdy zażądasz tego na piśmie lub w rozmowie z pracownikiem ZUS, który spisze z niej protokół.
Czy ZUS może ponownie ustalić wysokość Twojej emerytury pomostowej?
Wysokość emerytury pomostowej ZUS może ustalić ponownie. Zrobi to, jeśli po dniu, od którego ją przyznał, wykonywałeś pracę lub inną działalność zarobkową, z powodu której byłeś objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi (np. z tytułu stosunku pracy).
Twoje dotychczasowe świadczenie powiększy wówczas o kwotę, którą otrzyma przez podzielenie:
- kwoty składek zapisanych na Twoim koncie po dniu, od którego ustalono prawo do emerytury pomostowej, do dnia poprzedzającego miesiąc, w którym złożysz wniosek o przeliczenie świadczenia, przez
- średnie dalsze trwanie życia ustalone dla Twojego faktycznego wieku w dniu, w którym złożysz wniosek o przeliczenie emerytury.
ZUS ustali ponownie wysokość Twojej emerytury pomostowej tylko na Twój wniosek. Możesz go złożyć po upływie roku kalendarzowego lub po ustaniu ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.
Czy emerytura pomostowa jest waloryzowana?
Emeryturę pomostową ZUS waloryzuje co roku.
Jak ZUS wypłaci Ci emeryturę pomostową?
Emeryturę pomostową wypłaci Ci placówka ZUS, która jest właściwa ze względu na Twoje miejsce zamieszkania.
Wypłata emerytury przysługuje Ci od dnia, w którym powstało prawo do tego świadczenia, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym złożyłeś wniosek.
Emeryturę ZUS będzie Ci wypłacał za poszczególne miesiące w dniu, który ustali jako termin płatności. Zrobi to:
- za pośrednictwem operatora pocztowego albo
- na Twój rachunek w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.
Jeśli mieszkasz za granicą, emeryturę pomostową ZUS wypłaci Ci:
- na Twój wniosek – osobie, którą upoważnisz do odbioru Twojej emerytury, która mieszka w Polsce,
- na Twój rachunek bankowy w Polsce, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej.
ZUS zawiesi Twoje prawo do emerytury pomostowej, jeśli podejmiesz pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, która jest wymieniona w nowych wykazach prac, na podstawie umowy o pracę. Nie ma w tym przypadku znaczenia wysokość przychodu, jaki uzyskasz.
Jeżeli podejmiesz pracę, która nie została wymieniona w nowych wykazach prac, ZUS zawiesi Twoje prawo do emerytury pomostowej lub zmniejszy jej wysokość Twojej na zasadach ogólnych, w zależności od dochodu, jaki uzyskasz.
Czy można się odwołać od decyzji ZUS?
Możesz odwołać się od decyzji ZUS do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, właściwego ze względu na miejsce Twojego zamieszkania. Zrób to za pośrednictwem oddziału, który wydał decyzję. Masz na to miesiąc od dnia, w którym otrzymasz decyzję ZUS.
Odwołanie możesz wysłać do oddziału ZUS, który wydał decyzję, albo zgłosić ustnie podczas rozmowy z pracownikiem tego oddziału, który spisze z niej protokół.
Postępowanie odwoławcze jest wolne od opłat.
Co dalej z emeryturami pomostowymi, które przyznano przed 1 października 2017 r.?
Jeżeli 1 października 2017 r. masz ustalone prawo do emerytury pomostowej, to zachowasz uprawnienia do tego świadczenia do dnia, w którym ukończysz podwyższony wiek emerytalny. Możesz jednak po 30 września 2017 r., o ile skończysz 60 lat (jeśli jesteś kobietą) lub 65 lat (jeśli jesteś mężczyzną) złożyć wniosek o emeryturę. Wówczas Twoje prawo do emerytury pomostowej ustanie wcześniej.
Wykazy prac w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 664);
- ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - art. 32 lub 33;
- rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (wykazy A i B, które stanowią załącznik do rozporządzenia).
na podst. www.zus.pl
Obserwuj nas na:
Potrzebujesz porady prawnej?
DODAJ KOMENTARZ
ZOBACZ TAKŻE:
-
Rekompensaty dla osób, które nie mogą przejść na emeryturę pomostową
W ustawie z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych przewidziano rekompensaty dla osób, które pracowały przez co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach lub w szczególnym (...)
-
Jakie emerytury dla nauczycieli?
Jeśli jesteś nauczycielem urodzonym po 1948 r., jest kilka możliwości, abyś mógł przejść na emeryturę przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Możesz także poczekać z tą (...)
-
Z jakich uprawnień emerytalnych mogą skorzystać nauczyciele?
Nauczyciele mogą przejść na emeryturę na podstawie Karty Nauczyciela, o ile spełniają wszystkie warunki przewidziane dla tych uprawnień w przepisach oraz zgłoszą wniosek o emeryturę do 31 (...)
-
Wcześniejsze emerytury dla 55-letnich kobiet
Kobiety urodzone po dniu 31 stycznia 1948 roku, które nie osiągnęły ustawowego wieku emerytalnego mogą przejść na wcześniejszą emeryturę po osiągnięciu 55 lat, jeżeli posiadają co najmniej (...)
-
Emerytury częściowe w 2014 roku
Nowelizacja systemu emerytur jaka miała miejsce na początku 2013 roku wprowadziła nieznaną dotychczas instytucję emerytury częściowej. Zgodnie z nowymi założeniami prawo do emerytury warunkowane (...)
NAJNOWSZE ARTYKUŁY:
-
Wycena nieruchomości
Wycena nieruchomości to postępowanie, w wyniku którego określa się wartość nieruchomości. Wycena nieruchomości może być dokonywana dla różnych celów (np. w celu ustalenia (...)
-
Jak uzyskać uprawnienia rzeczoznawcy majątkowego?
Rzeczoznawca majątkowy to osoba, która zajmuje się określaniem wartości nieruchomości. Tytuł \"rzeczoznawca majątkowy\" podlega ochronie prawnej. Dostęp do wykonywania tego zawodu regulowany (...)
-
Jak zgłosić zarządcę sukcesyjnego w CEIDG?
Jesteś przedsiębiorcą? Jeśli chcesz, aby firma zachowała ciągłość działania po twojej śmierci, wybierz zarządcę sukcesyjnego. Musisz wpisać go do CEIDG. Możesz to zrobić online – (...)
-
Waloryzacja 2020
Od 1 marca 2020 r. ZUS zwaloryzuje emerytury i renty. Podwyższy świadczenia, które przyznał przed 1 marca 2020 r., jeżeli uprawniona osoba uzyskała do niego prawo do 29 lutego 2020 r. Decyzję (...)
WARTO WIEDZIEĆ:
-
Kto przypilnuje jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych?
Nowelizacja powierza zadania w zakresie nadzoru nad jakością handlową artykułów rolno-spożywczych wykonywane dotychczas przez Inspekcję Handlową – Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów (...)
-
Co przewiduje ustawa okołobudżetowa?
Ustawa o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2020 jest tzw. ustawą okołobudżetową, której treść jest ściśle związana z rządowym projektem (...)
-
Będą sądy własności intelektualnej
Uchwalona ustawa ma przede wszystkim na celu wprowadzenie do polskiego wymiaru sprawiedliwości sądów wyspecjalizowanych w zakresie spraw dotyczących własności intelektualnej. Ustawa przewiduje (...)
-
Zmiany w działach administracji rządowej
Celem ustawy z dnia 23 stycznia 2020 r. o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw jest dostosowanie struktury administracji rządowej do nowych (...)
KOMENTARZE (1)
jarek
2.10.2018 11:14:32
Re: Emerytura pomostowa - Kto może przejść na emeryturę pomostową?
A co ze stoczniowcami z monterami pracującymi na remontach rafinerii a co z pracownikami tzw. szlifierzami i tym podobnymi? kto to pisał chyba debil jakiś