Usprawiedliwienie to nie zażalenie
Sąd Rejonowy wezwał na rozprawę świadków, którzy jednak nie stawili się na rozprawie w wyznaczonym terminie. Dlatego Sąd nałożył na nich kary pieniężne po 2.700 zł. Świadkowie zostali zawiadomieniu o nałożeniu na nich kary. Jeden z nich – w imieniu wszystkich – w terminie siedmiu dni wysłał pocztą pismo zatytułowane "zażalenie", w którym wyjaśnił, że wezwanie na rozprawę odebrała jego matka, cierpiąca na zaniki pamięci. Sąd Rejonowy przekazał zażalenie Sądowi Okręgowemu do rozpoznania. Sąd Okręgowy powziął jednak wątpliwość, czy termin do wniesienia zażalenia na postanowienie o ukaraniu świadka karą pieniężną należy liczyć od dnia ogłoszenia tego postanowienia na rozprawie, czy od dnia doręczenia odpisu postanowienia ukaranemu świadkowi? Takie pytanie zadał Sądowi Najwyższemu, który co prawda odmówił podjęcia uchwały, ale stwierdził w uzasadnieniu, że
Postanowienie o ukaraniu karą porządkową, wydane na podstawie art. 285 § 1 lub § 1a k.p.k., doręcza się ukaranemu z urzędu na podstawie art. 286 k.p.k. Termin do wniesienia zażalenia biegnie zatem zgodnie z art. 460 k.p.k. od dnia doręczenia postanowienia, podobnie jak termin do złożenia usprawiedliwienia niestawiennictwa zakreślony w art. 286 k.p.k.
Sąd Najwyższy przede wszystkim zwrócił uwagę, iż zgodnie z art. 118 k.p.k. o właściwym zakwalifikowaniu pisma procesowego decyduje treść, a nie wadliwe oznaczenie czy forma. Gdy sąd nałoży na świadka karę za niestawiennictwo, istnieje możliwość uchylenia tej kary na podstawie art. 286 k.p.k., jeżeli ukarany dostatecznie usprawiedliwi swe niestawiennictwo lub samowolne oddalenie się. Ukarany świadek może też złożyć zażalenie przewidziane w art. 290 § 2 k.p.k. (są to dwie różne drogi). Z treści uzasadnienia pisma zatytułowanego "zażalenie" jednoznacznie wynikało, że stanowiło ono w istocie usprawiedliwienie nieobecności wszystkich ukaranych świadków, a nie zażalenie. I dlatego SN odmówił podjęcia uchwały w sprawie, bowiem i tak nie miałaby ona znaczenia dla jej rozstrzygnięcia.
SN zauważył jednak, że zgodnie z art. 460 k.p.k. termin do wniesienia zażalenie wynosi siedem dni od daty ogłoszenia postanowienia, a jeżeli ustawa nakazuje doręczenie postanowienia – od daty doręczenia. Przepis art. 286 k.p.k. jako początek biegu terminu do usprawiedliwienia wyznacza datę doręczenia postanowienia o ukaraniu. Uznać zatem należy, że wprowadza on jednocześnie obowiązek doręczenia tego postanowienia. Nie do przyjęcia jest, aby bieg terminu do usprawiedliwienia rozpoczynał się w innym czasie niż bieg terminu do złożenia zażalenia. Gdyby termin do złożenia zażalenia liczyć od ogłoszenia postanowienia na rozprawie, na którą świadek się nie stawił, to w praktyce w większości przypadków nie mógłby z tego prawa skorzystać.
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 października 2011 roku, sygn. akt I KZP 10/11
Zespół
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?