Czy pożyczka udzielona przez podmiot zagraniczny, będący nierezydentem, podmiotowi mającemu siedzibę (...)

22.4.2004

Czy pożyczka udzielona przez podmiot zagraniczny, będący nierezydentem, podmiotowi mającemu siedzibę na terytorium RP, będącemu resydentem, którego udziałowcami są osoby fizyczne, mające zamieszkanie w RFN, podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności podlegających temu podatkowi. W art. 1 ust 1 pkt 1 lit b wymienia umowy pożyczki. W świetle przepisów kodeksu cywilnego pożyczka jest umową konsensualną, polegającą na zgodnym oświadczeniu woli stron ? dającego i biorącego pożyczkę - mocą której dający zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo innych rzeczy oznaczonych co do gatunku, natomiast biorący zobowiązuje się zwrócić takie rzeczy jakie otrzymał ( takie same w takiej samej ilości ). Umowa pożyczki jest umową obligacyjną, która wywiera skutki w sferze prawa rzeczowego ( art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny Dz. U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Ze względu na fakt, że obie strony umowy pożyczki zaciągają zobowiązania, umowa ta jest umową dwustronnie zobowiązującą. Nie jest jednak umową wzajemną, gdyż będący obowiązkiem dłużnika zwrot przedmiotu pożyczki ani nie stanowi świadczenia wzajemnego, ani nie jest przyczyną ( causa ) lub odpowiednikiem świadczenia dającego pożyczkę. Istotą zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki jest przeniesienie przez pożyczkodawcę jej przedmiotu na własność pożyczkobiorcy. Przeniesienie własności przedmiotu pożyczki może nastąpić w każdy przewidziany prawem sposób.

W art. 2 pkt 4 w/w ustawy wskazano, że nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności na podstawie odrębnych przepisów jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Przedmiotem opodatkowania w podatku od towarów i usług jest: sprzedaż towarów odpłatne świadczenie usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Towarem w rozumieniu ustawy są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki, budowle lub ich części będące przedmiotem czynności określonych w, art. 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów usług oraz o podatku akcyzowym ( Dz. U. nr 11 poz. 50 z późn. zm. ), które wymienione są w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce państwowej, a usługi to usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce państwowej, a także roboty budowlano montażowe.

W świetle art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym podatnikami są podmioty wykonujące we własnym imieniu i na własnym rachunek czynności, o których jest mowa w art. 2 powołanej ustawy, w okolicznościach wskazujących na zamiar ich wykonywania w sposób częstotliwy, nawet, jeżeli zostały wykonane jednorazowo, a także wówczas, gdy czynności te polegają na jednorazowej sprzedaży rzeczy w tym celu nabytej. Z tego przepisu wynika, ze dany podmiot jest podatnikiem w związku z wykonaniem czynności opodatkowanej, określonej w art. 2 ustawy. Co do zasady przepis art. 5 wskazuje na konieczność istnienia pewnej powtarzalności i systematyczności czynności opodatkowanych. Z powyższego wynika, że jednorazowo wykonana czynność mieszcząca się w przedmiotowym zakresie opodatkowania, o którym mowa w art. 2 ustawy nie oznacza w sposób automatyczny, że dany podmiot jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zgodnie z zapisem art. 1 ust 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych konieczne jest wyjaśnienie gdzie w chwili zawarcia umowy znajdowały się pieniądze ( lub inne rzeczy) będące przedmiotem czynności. Jeżeli w chwili zawarcia umowy pożyczki pieniądze lub inne rzeczy znajdowały się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ? to czynność ta podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, bez względu na to, gdzie została zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania ( siedziby ) strony umowy. Jeżeli natomiast w chwili zawarcia umowy pieniądze lub inne rzeczy znajdują się za granicą, aby dana czynność podlegała temu podatkowi muszą zostać spełnione łącznie dwa warunki:
1. czynność powinna być dokonana w Polsce,
2. pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania ( siedzibę ) w Polsce.
W świetle powyższego umowa pożyczki zawarta poza granicami Polski a dotycząca pieniędzy znajdujących się w momencie zawarcia umowy także poza granicami Polski nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Powołane przez stronę Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10.12.2002 r. ( Dz.U. z 2002 r. nr 218, poz. 1835 ) nie zwalnia podatników z obowiązku składania deklaracji PCC ? 1, oraz nie zwalnia z podatku od czynności cywilnoprawnych. Nakłada jedynie na podatników będących rezydentami obowiązek składania do NBP informacji o zaciągniętych z nierezydentami kredytach lub pożyczkach o wartości równej lub przekraczającej 10.000,00 euro.

W związku z powyższym tut. Urząd nie podziela stanowiska strony.