Czynności wykonywane przez banki

Czynności bankowe sensu stricto

Prawo bankowe określa katalog czynności, do których wykonywania upoważnione są wyłącznie banki. Jest to spowodowane charakterem tych podmiotów jako instytucji finansowych. Czynnościami tymi, określanymi jako sensu stricto, są:

• przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów,
• prowadzenie innych rachunków bankowych,
• udzielanie kredytów,
• udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie i potwierdzanie akredytyw,
• emitowanie bankowych papierów wartościowych,
• przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych,
• wydawanie instrumentu pieniądza elektronicznego,
• wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banku w odrębnych ustawach.

Czynności te mogą wykonywać wyłącznie podmioty posiadające status banku. Jednak na podstawie odrębnych przepisów ustawowych mogą zostać upoważnione do ich dokonywania także jednostki organizacyjne nie będące bankami.

Czynności bankowe sensu largo

Prawo bankowe wyróżnia także czynności bankowe, określane jako sensu largo, czyli typowe dla działalności banków, które mogą być legalnie wykonywane zarówno przez banki, jak i przez podmioty nie posiadające statusu banku. W przypadku tej drugiej grupy są one traktowane jako bankowe tylko wtedy, gdy realizowane są przez podmiot będący w myśl obowiązujących przepisów bankiem. Katalog takich czynności przedstawia się następująco:

• udzielanie pożyczek pieniężnych,
• operacje czekowe i wekslowe oraz operacje, których przedmiotem są warranty,
• wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu,
• terminowe operacje finansowe,
• nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych,
• przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych,
• prowadzenie skupu i sprzedaży wartości dewizowych,
• udzielanie i potwierdzanie poręczeń,
• wykonywanie czynności zleconych, związanych z emisją papierów wartościowych,
• pośrednictwo w dokonywaniu przekazów pieniężnych oraz rozliczeń w obrocie dewizowym. 

Katalog czynności sensu largo zatem nie jest już zastrzeżony wyłącznie dla banków. Mogą je wykonywać także inne podmioty nie posiadające statusu banku, bez konieczności uzyskania specjalnego zezwolenia ustawowego.

Inne czynności wykonywane przez banki

Poza typowymi czynnościami bankowymi, banki mogą także wykonywać inne operacje. Nie są one już kwalifikowane jako czynności bankowe. Banki mogą więc:

• obejmować lub nabywać akcje i prawa z akcji, udziały innej osoby prawnej i jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych,
• zaciągać zobowiązania związane z emisją papierów wartościowych,
• dokonywać obrotu papierami wartościowymi,
• dokonywać, na warunkach uzgodnionych z dłużnikiem, zamiany wierzytelności na składniki majątku dłużnika, 
• nabywać i zbywać nieruchomości,
• świadczyć usługi konsultacyjno-doradcze w sprawach finansowych,
• świadczyć usługi certyfikacyjne w rozumieniu przepisów ustawy o podpisie elektronicznym, z wyłączeniem wydawania certyfikatów kwalifikowanych, wykorzystywanych przez banki w czynnościach, których są stronami,
• świadczyć inne usługi finansowe,
• wykonywać inne czynności, jeżeli przepisy odrębnych ustaw uprawniają je do tego.

Pamiętaj, że:

• niektóre czynności dokonywane przez banki zastrzeżone są tylko dla nich, nikt inny nie może ich wykonywać, chyba że na podstawie upoważnienia określonego w przepisie o randze ustawy,

Postawa prawna:

• ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. 2002 r., Nr 72, poz. 665 ze zmianami).

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.