Gospodarka wodna w Polsce. Szykuje się reforma

Uporządkowanie administrowania i zarządzania gospodarką wodną, stworzenie spójnego systemu finansowego pozwalającego na utrzymanie i rozwój infrastruktury wodnej opartego na opłatach środowiskowych, realizacja zlewniowej polityki gospodarowanie wodami. To najważniejsze tematy konferencji rozpoczynającej konsultacje reformy gospodarki wodnej.

W Warszawie spotkało się ponad 250 osób, przedstawicieli administracji publicznej, organizacji pozarządowych, przedsiębiorców i innych zainteresowanych podmiotów gdzie dyskutowało o projekcie Nowego prawa wodnego i reformie gospodarki wodnej. Kolejne spotkanie odbędzie się 20 listopada we Wrocławiu.

1 stycznia 2002 weszła w życie ustawa - Prawo wodne (Dz. U. z 2012 r., poz 145), to ponad 12 lat, w tym czasie zaszło wiele zmian. Nie tylko wprowadzaliśmy do naszego systemu prawnego przepisy Unii Europejskiej, ale także musieliśmy się dostosować do zmieniających się warunków społecznych i gospodarczych. To wymusiło bardzo wiele nowelizacji Prawa wodnego, a to naruszyło jego wewnętrzną spójność i uczyniło go nieprzejrzystym - powiedział minister Grabowski otwierając konferencję.

- Dlatego też, mając na uwadze względy tak merytoryczne (nowa struktura organizacyjna jednoznacznie wskazująca kto i za co odpowiada), jak i formalne (wprowadzenie wewnętrznej spójności nowego Prawa wodnego), przygotowano w ministerstwie środowiska projekt nowej ustawy - Prawo wodne - dodał minister uzasadniając konieczność reformy gospodarki wodnej opartej na prawnym kręgosłupie nowego Prawa wodnego.

- Najbardziej widocznym problemem w gospodarce wodnej jest niejasny i nie precyzyjny podział kompetencji między organami administracji rządowej i samorządowej tak przy administrowaniu wodami jak i przy utrzymaniu infrastruktury - powiedział Stanisław Gawłowski, sekretarz stanu w MŚ.

- To powoduje liczne napięcia i problemy związane z podziałem zadań i ponoszeniem odpowiedzialności za ich realizację. Dlatego w zapisach Prawa wodnego tak opisujemy zarządzanie gospodarką wodną aby wreszcie było przejrzyste i efektywne. Naszym celem jest aby za całą rzekę, od źródła do ujścia odpowiadał jeden i tylko jeden gospodarz - podkreślił wiceminister przedstawiając najważniejsze cele reformy.

Oto one:

• Rozdzielenie kompetencji w zakresie inwestycji i utrzymania infrastruktury wodnej od funkcji administracyjnych i planistycznych.
  • Zmniejszy się liczby organów i urzędów z 15 (8 urzędów żeglugi śródlądowej i 7 regionalnych zarządów gospodarki wodnej) do 6 urzędów gospodarki wodnej (administracji rządowej) i 2 państwowych osób prawnych: Zarządu Dorzecza Wisły i Zarządu Dorzecza Odry. W każdym urzędzie gospodarki wodnej będzie funkcjonował pion odpowiedzialny za realizację zadań w sektorze żeglugi śródlądowej. Jednym z wielu zadań wykonywanych przez urząd gospodarki wodnej będzie wydawanie pozwoleń wodnoprawnych, z wyłączeniem pozwoleń wydawanych przez starostę.
  • Uporządkowanie kompetencji utrzymaniowych i inwestycyjnych poprzez jednoznaczne przypisanie rzek do konkretnych gospodarzy. Rzeki duże, o znaczeniu ogólnokrajowym, pełniące rolę dróg wodnych, rzeki graniczne będą utrzymywane odpowiednio przez zarządy dorzeczy Odry i Wisły. Rzeki pozostałe, mniejsze o znaczeniu regionalnym lub lokalnym będą przypisane marszałkom województw, w imieniu których ich utrzymaniem zajmować się będą wojewódzkie zarządy melioracji i urządzeń wodnych.
  • Powstanie racjonalnego, spójnego i efektywnego systemu finansowania gospodarki wodnej. Opartego na istniejących opłatach za korzystanie ze środowiska tak aby pieniądze z wody zostawały w wodzie. Działalność Zarządów Dorzeczy i marszałków województw (WZMiUW) będą finansowane z opłat za pobór wód, które obecnie stanowią przychód Narodowego i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
  • Pełna realizację zlewniowej polityki gospodarowania wodami. Dzięki zmianom organizacyjnym administracji wodnej będzie możliwe realizowanie polityki zlewniowej i wypełnianie kryteriów: funkcjonalności, bezpieczeństwa, zrównoważonego rozwoju, efektywności ekonomicznej, trwałości ekosystemów i akceptacji społecznej przy planowaniu strategicznym i administrowaniu zasobami wody w Polsce.

Nowe przepisy zwiększą też rolę wojewodów w zarządzaniu tym obszarem w zakresie działań przeciwpowodziowych, między innymi w podejmowaniu przedsięwzięć inwestycyjnych i związanych z utrzymaniem infrastruktury przeciwpowodziowej. Wszystkie dokumenty strategiczne z zakresu gospodarki wodnej, takie jak plany gospodarowania wodami, plany zarządzania ryzykiem powodziowym i ich aktualizacje, także plany przeciwdziałania skutkom suszy, aktualizacje map zagrożenia ryzyka powodziowego, warunki korzystania z wód, będą musiały być konsultowane i uzgadniane.

Zmienione będą także przepisy dotyczące melioracji szczegółowych. W nowych ramach prawnych melioracja szczegółowa zostanie zadaniem własnym gmin. Pieniądze na ten cel gmina pozyska poprzez zastąpienie dotychczasowych składek na rzecz spółek wodnych opłatą uiszczaną przez właścicieli gruntów, którzy odnoszą korzyści z urządzeń melioracji wodnych, wprost do budżetu gminy. Do końca 2020 r. gminy dodatkowo otrzymają dotacje podmiotową z budżetu państwa na dofinansowanie wydatków bieżących związanych z utrzymywaniem wód i urządzeń wodnych.

Źródło: mos.gov.pl

Zespół
e-prawnik.pl