Co daje paragon?

0.0.0

Weź paragon

Ministerstwo Finansów zachęca do brania paragonów. Ułatwią nam one zgłoszenie reklamacji, porównanie cen i sprawdzenie, czy transakcja została prawidłowo rozliczona. Paragon to większe bezpieczeństwo klienta i dowód uczciwości przedsiębiorcy szanującego zasady uczciwej konkurencji. KAS prowadzi na bieżąco kontrole i walczy z tzw. szarą strefą, jednak w przypadku oszustw paragonowych ogromne znaczenie ma postawa kupujących, czyli nas wszystkich. Sprawdź, czy każdy sprzedawca musi wystawić paragon, czym są prawidłowo wystawione paragony i gdzie zgłaszać nieprawidłowości. Dowiedz się, czym są kasy wirtualne i kasy rejestrujące online.

Paragon, choć z pozoru może wydawać się nieistotny, ma ogromne znaczenie dla funkcjonowania całej gospodarki. Nieuczciwi przedsiębiorcy, aby uniknąć zapłacenia podatków, nie wydają paragonów lub wydają nieprawidłowe (np. tzw. paragon kelnerski), a nawet zbierają paragony pozostawione przez klientów, by je anulować. Zdarza się, że porzucone paragony służą także „jako podkładki” do wystawiania tzw. pustych faktur i wyłudzania podatku VAT.

Wydanie paragonu w sklepie, restauracji czy na stacji paliw ma duże znaczenie nie tylko dla kupującego, ale także dla nas wszystkich. Paragon jest potwierdzeniem, że podatek trafił do budżetu państwa a nie do kieszeni nieuczciwego przedsiębiorcy.

Oszustwa paragonowe

Jeżeli nieuczciwy przedsiębiorca zatai, że odbyła się transakcja i nie wystawi paragonu, to kwotę podatku VAT będzie mógł schować do kieszeni – nie trafi ona budżetu państwa. Co więcej, w ten sposób „zaoszczędzi” też na podatku dochodowym. Strata budżetu państwa będzie więc jeszcze wyższa niż wartość podatku VAT.

Takie postępowanie jest nieuczciwe w stosunku do klienta, który zapłacił podatek w cenie towaru lub usługi, i względem wszystkich obywateli. Budżet państwa to przecież pieniądze nas wszystkich.

Nieuczciwy przedsiębiorca będzie też bardziej konkurencyjny niż ten, który rzetelnie płaci podatki. Biorąc paragon, wspieramy uczciwą konkurencję na rynku.

Dlatego tak ważne jest, by nikt nie uchylał się od płacenia podatków.

Duże znaczenie w zwalczaniu tego procederu ma postawa każdego z nas. Warto upomnieć się o paragon i sprawdzić, czy jest prawidłowo wystawiony.

Resort finansów zachęca, żeby zgłaszać, jeśli nie otrzymaliśmy paragonu fiskalnego, a sprzedawca miał obowiązek go wystawić. Możemy to zrobić:

w urzędzie skarbowym,
przez całodobowy, bezpłatny telefon interwencyjny 800 060 000,
na e-mail: powiadomKAS@mf.gov.pl,
przez bezpłatną i anonimową aplikację e-Paragony – więcej informacji na stronie podatki.gov.pl.

Prawidłowy paragon

Warto zwrócić uwagę na prawidłowo wystawiony paragon. Zdarza się, że zamiast niego otrzymujemy potwierdzenie zapłaty kartą płatniczą. Musimy pamiętać, że wydruk z karty stanowi wyłącznie dowód zapłaty kartą debetową lub kredytową. Nie zastępuje on paragonu fiskalnego.

Innym przykładem nieuczciwego działania przedsiębiorców jest wydawanie paragonów niefiskalnych. Dotyczy to przede wszystkim usług gastronomicznych. Zamiast paragonu wystawiane są rachunki lub paragony kelnerskie.

Główne elementy paragonu fiskalnego wystawionego z kasy rejestrującej to:

imię i nazwisko lub nazwa podatnika, adres punktu sprzedaży, a w przypadku sprzedaży prowadzonej w miejscach niestałych - adres siedziby lub miejsca zamieszkania podatnika,
numer identyfikacji podatkowej (NIP) podatnika,
kolejny numer wydruku,
data, godzina i minuta sprzedaży,
oznaczenie "PARAGON FISKALNY",
nazwa towaru lub usługi, która pozwala na ich jednoznaczną identyfikację,
cena jednostkowa towaru lub usługi,
ilość i wartość sumaryczna sprzedaży danego towaru lub usługi z oznaczeniem literowym przypisanej stawki podatku,
wartość opustów, obniżek lub narzutów, o ile występują,
wartość sprzedaży brutto i wysokość podatku według poszczególnych stawek podatku z oznaczeniem literowym, po uwzględnieniu opustów, obniżek lub narzutów,
wartość sprzedaży zwolnionej od podatku z oznaczeniem literowym,
łączna wysokość podatku,
łączna wartość sprzedaży brutto,
oznaczenie waluty sprzedaży, przynajmniej przy łącznej wartości sprzedaży brutto,
kolejny numer paragonu fiskalnego,
numer kasy i oznaczenie kasjera - przy więcej niż jednym stanowisku kasowym,
numer identyfikacji podatkowej (NIP) nabywcy - na żądanie nabywcy,
centralnie umieszczone logo fiskalne oraz numer unikatowy.

Szczegółowe informacje, co powinien zawierać paragon fiskalny, znajdziesz:

w rozporządzeniu Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 28 maja 2018 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące (Dz. U. poz. 1206 ),
w § 25 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kasrejestrujących (Dz. U. poz. 816 ze zm.),
w § 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 maja 2020 r. w sprawie kas rejestrujących mających postać oprogramowania (Dz. U. poz. 957).

Korzyści z brania i wydawania paragonów fiskalnych

Dla klienta:

ma pewność, że podatek trafia do budżetu państwa, czyli do „wspólnej kasy”,
może sprawdzić dane sprzedawcy (to dowód uczciwie prowadzonej działalności sprzedawcy) i kwotę zapłaconego podatku i należności,
łatwiej złoży reklamację.

Dla przedsiębiorcy:

buduje swoją wiarygodność jako uczciwego przedsiębiorcy i podatnika,
zdobywa zaufanie klientów,
wspiera uczciwą konkurencję na rynku.

Czy każdy sprzedawca ma obowiązek wystawić paragon?

Obowiązek wystawienia paragonu ma zdecydowana większość podmiotów sprzedających towary i usługi osobom fizycznym. Jest jednak lista podmiotów, które nie muszą rejestrować sprzedaży na kasie fiskalnej i wydawać paragonów m.in.:

rolnicy ryczałtowi, jeśli sprzedają produkty pochodzące z własnej działalności rolniczej (podatek płacą w wysokości zależnej od posiadanej ziemi uprawnej);
właściciele sklepów internetowych, jeśli zapłatę otrzymują wyłącznie za pośrednictwem poczty, banku, lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej i dostarczają zakupione u nich towary przez pocztę lub firmy kurierskie;
sprzedający produkty i usługi, jeśli ich roczna sprzedaż osobom fizycznym nie przekracza 20 tys. zł (Uwaga! Zwolnienie to nie dotyczy wielu branż. Bez względu na wysokość obrotów paragony fiskalne zawsze muszą wystawiać np. sprzedawcy m.in. papierosów, komputerów, perfum, gazu płynnego, a także usług – np. taksówkarskich, fryzjerskich, kosmetycznych czy gastronomicznych).

Więcej w rozporządzeniu:

zwolnienie z obowiązku posiadania kas do wysokości 20 tys. zł: paragraf 3. ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2021 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz.U. poz. 2442);
wyłączenia ze zwolnienia z par. 3 ust. 1 pkt 1 i 2: paragraf 4. powołanego wyżej rozporządzenia.

Nie każdy paragon musi mieć postać wydruku z kasy fiskalnej. Od 2020 r. sprzedawca posiadający kasę online może przesłać klientowi e-paragon, mailem lub sms-em.

Paragony w aplikacji

W zapanowaniu nad stosami paragonów na pewno pomoże aplikacja e-Paragony, przygotowana przez Ministerstwo Finansów. Za jej pomocą w bezpłatny i anonimowy sposób możesz:

zarządzać wydatkami i przypisywać do nich paragony (dodawać papierowe paragony do aplikacji),
dokumentować swoje wydatki,
przeglądać statystyki,
uzupełniać informację o gwarancjach,
sprawdzać paragony z kodem QR, wystawione przez kasy,
zgłaszać nieprawidłowości (np. brak paragonu, nieprawidłowy paragon).

Aplikacja zostanie wkrótce rozbudowana o funkcjonalność, która umożliwia pobranie paragonu w postaci elektronicznej bezpośrednio z kasy.

Aby pobrać aplikację na telefon:

z systemem iOS, wejdź na stronę apps.apple.com;
z systemem Android, wejdź na stronę play.google.com/store.

Kasy rejestrujące online

Podatnicy rejestrują obroty z użyciem kas tradycyjnych, kas online lub kas wirtualnych. Dotychczas resort finansów zarejestrował ponad 1 milion kas rejestrujących online. Na tego typu urządzeniach dziennie przeprowadza się średnio 25 mln transakcji. Od 2023 roku kasy rejestrujące sprzedawane są wyłącznie w wersji online lub wirtualnej. Wyjątkiem są kasy o zastosowaniu specjalnym, używane m.in. w aptekach, taksówkach i automatach.

Podatnicy którzy posiadają kasę rejestrującą starego typu mogą ją użytkować do czasu wyeksploatowania lub, w przypadku kas z papierowym zapisem kopii, konieczności wymiany pamięci fiskalnej. Wyjątkiem są branże objęte obowiązkową wymianą kas w terminach określonych ustawą, zgodnie z art. 145b ustawy o VAT, czyli. m.in. sprzedaż paliw, świadczenie usług naprawy pojazdów, usługi gastronomiczne, sprzedaż węgla, usługi fryzjerskie i kosmetyczne, usługi w zakresie krótkotrwałego zakwaterowania, usługi opieki medycznej świadczone przez lekarzy i lekarzy dentystów, prawnicze, czy związane z działalnością obiektów służących poprawie kondycji fizycznej.

Modele, które mają połączenie z internetem na bieżąco przekazują informacje o realizowanych transakcjach do bazy danych KAS. Podatnicy zajmujący się naprawą pojazdów i sprzedażą paliw zostali zobowiązani do używania takich kas od 2020 roku. Obowiązek stosowania tego typu kas wprowadzono dla kolejnych rodzajów działalności – gastronomia, krótkotrwałe zakwaterowanie, sprzedaż węgla i paliw stałych z początkiem 2021 roku. Usługi fryzjerskie, kosmetyczne budowlane, medyczne i prawnicze są rejestrowane za pomocą kas online od 1 lipca 2021 roku.

Podatnicy, którzy jeszcze nie są objęci obowiązkiem używania kas połączonych z internetem, mogą nadal korzystać z urządzeń starego typu, wyposażonych w elektroniczny lub papierowy zapis kopii, do momentu ich wyeksploatowania (w przypadku kasy z papierowym zapisem kopii do momentu konieczności wymiany pamięci).

Czy mogę otrzymać paragon w wersji elektronicznej, tzw. e-paragon?

Przepisy dopuszczają wydanie paragonu w postaci elektronicznej, tzw. e-paragonu, z kas rejestrujących najnowszego typu, tj. kas on-line i kas rejestrujących mających postać oprogramowania, tzw. kasy wirtualne. Sprzedawca może go przekazać klientowi, za jego zgodą i w sposób z nim uzgodniony.

Kasy wirtualne posiadają funkcjonalność, dzięki której jest możliwe wystawienie i wydanie nabywcy e-paragonów. Natomiast kasy online oczekują na zmianę regulacji w tym zakresie (projekt rozporządzenia jest obecnie przedmiotem procesu notyfikacji przez Komisję Europejską – termin 28 lipca 2021).

Kto może używać tzw. kas wirtualnych?

Alternatywą dla kas on-line są kasy, które mają postać oprogramowania, tzw. kasy wirtualne. Mogą ich używać podatnicy, którzy wykonują np. działalność taką jak (określoną w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 29 maja 2020 r. w sprawie grup podatników lub rodzajów czynności, w odniesieniu do których możliwe jest używanie kas rejestrujących mających postać oprogramowania):

usługi przewozu osób samochodem osobowym, w tym taksówką, z wyjątkiem przewozu okazjonalnego,
usługi wynajmu samochodów osobowych z kierowcą (PKWiU 49.32.12.0),
usługi związane z przeprowadzkami, świadczonymi na rzecz gospodarstw domowych(PKWiU 49.42.11.0),
usługi transportu drogowego pasażerskiego pojazdami napędzanymi siłą mięśni ludzkich lub ciągnionymi przez zwierzęta (PKWiU 49.39.35.0),
inne usługi transportu drogowego pasażerskiego,
usługi hotelarskie i gastronomiczne.

Przy zastosowaniu kasy wirtualnej można wystawić i wydać nabywcy e-paragony, za jego zgodą i w sposób z nim uzgodniony.

Czy klient, który nie weźmie paragonu fiskalnego, może zostać ukarany?

Przepisy nie przewidują kar dla klienta za pozostawienie paragonu fiskalnego w miejscusprzedaży. Jednak pozostawiony paragon może być wykorzystany do nadużyć.

Czy sprzedawca ma obowiązek wydać paragon fiskalny kupującemu, czy wystarczy tylko, że zarejestruje sprzedaż na kasie?

Przedsiębiorca, który ma obowiązek prowadzić ewidencję sprzedaży na kasie rejestrującej, ma również obowiązek wydać paragon fiskalny klientowi. Jego niewydanie może być uznane za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe.

Przestępstwo skarbowe jest karane grzywną do 180 stawek dziennych. Wysokość stawki dziennej zależy od kwoty minimalnego wynagrodzenia, które obecnie wynosi 3010 zł. Stawkę wymierza się w przedziale od 1/30 do jej czterystukrotności, przy czym o jej wysokości decyduje sąd. Ustalając stawkę dzienną sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe.

Za wykroczenie skarbowe przewidziana jest kara grzywny od 1/10 do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, tj. od 301 zł do 60 200 zł. Karę grzywny można również nałożyć w drodze mandatu karnego w wysokości, która nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia - czyli do 15 050 zł.

Podstawa prawna:

rozporządzeniu Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 28 maja 2018 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące (Dz.U. poz. 1206),
rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kasrejestrujących (Dz.U. poz. 816 ze zm.),
rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 maja 2020 r. w sprawie kas rejestrujących mających postać oprogramowania (Dz.U. poz. 957).

A.J.
Zespół e-prawnik.pl