Praca za granicą

26.5.2017

Dzięki wejściu Polski do Unii Europejskiej podejmowanie pracy w państwach członkowskich UE i EFTA stało się znacznie łatwiejsze. Polacy mogą obecnie swobodnie podejmować zatrudnienie we wszystkich państwach członkowskich UE, EOG (obok państw UE również Islandia, Lichtenstein i Norwegia) i Szwajcarii. Podejmując pracę w tych krajach nie trzeba starać się o pozwolenie na pracę, należy jednak pamiętać o obowiązujących, odmiennych w każdym z tych państw, przepisach związanych z rejestracją (np. pobytu lub pracy czy w urzędzie podatkowym), ubezpieczeniem społecznym itp. Ich nieprzestrzeganie naraża na negatywne konsekwencje określone prawem danego państwa. Od 1 maja 2004 roku w ramach UE i EFTA nie jest wymagana od Polaków wiza z prawem do pracy, co dotyczy również wyjeżdżających do pracy sezonowej. Jedynym wymogiem prawnym jest posiadane ważnego dokumentu tożsamości (paszport/dowód osobisty). Ponadto w większości państw członkowskich obywatele UE zamierzający przebywać w danym państwie przez okres dłuższy niż trzy miesiące powinni wystąpić z wnioskiem o zarejestrowanie swojego pobytu.

Praca w państwach członkowskich Unii Europejskiej

Zgodnie z art. 21 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TfUE), który wszedł w życie w 2009 r. w ramach Traktatu z Lizbony (oficj.Traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską; w wersji roboczej określany jako "traktat reformujący"), każdy obywatel Unii Europejskiej (UE) ma prawo do swobodnego przemieszczania się i przebywania na terytorium państw członkowskich, z zastrzeżeniem warunków ustanowionych prawem UE. Swoboda przemieszczania się w UE należy do podstawowych praw obywateli UE i jest przez nich bardzo wysoko ceniona.

Zgodnie z art. 45 TfUE swobodny przepływ pracowników opiera się na zasadzie równego traktowania obywateli państw UE i zakazie dyskryminacji ze względu na przynależność państwową w zakresie wynagrodzenia oraz innych warunków pracy i zatrudnienia. Swobodny przepływ pracowników obejmuje również członków rodzin osób migrujących.

Przepisy o swobodnym przepływie pracowników uprawniają do:

poszukiwania pracy w innym państwie członkowskim,
podejmowania pracy w innym państwie członkowskim bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę,
zamieszkania w innym państwie członkowskim ze względu na pracę,
pozostania w innym państwie członkowskim po zakończeniu stosunku pracy, o ile spełnione są warunki określone prawem UE,
bycia traktowanym na równi z obywatelami danego państwa członkowskiego w zakresie dostępu do zatrudnienia, warunków pracy oraz przywilejów socjalnych i podatkowych.

Po wygaśnięciu okresów ograniczających swobodny dostęp obywateli ośmiu państw, w tym Polski, przystępujących do UE w 2004 r. do rynków pracy ówczesnych „starych państw członkowskich” UE, obecnie obywatele polscy mogą podejmować pracę we wszystkich państwach UE bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę.

Prawo UE zapewnia obywatelom państw Unii Europejskiej (a więc też obywatelom RP) oraz państw EOG i Szwajcarii możliwość pobytu i zamieszkania w innym (niż ich państwo pochodzenia) państwie UE/EOG lub Szwajcarii.

Zgodnie z Dyrektywą 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium Państw Członkowskich, obywatele Unii Europejskiej posiadają prawo do pobytu przez okres nie przekraczający trzech miesięcy w przyjmującym państwie członkowskim bez konieczności wypełniania jakichkolwiek formalności lub spełniania warunków - innych niż wymóg posiadania ważnego dowodu tożsamości lub paszportu.

Prawo do pobytu dłuższego niż trzy miesiące przysługuje tylko określonym grupom osób (co do zasady pracownikom oraz osobom posiadającym środki na utrzymanie się) i większość państw wymaga rejestracji takiego pobytu we właściwym urzędzie. Państwa stosują zróżnicowane rozwiązania w tym zakresie. Na rejestrację mogą się składać:

rejestracja w urzędzie organu imigracyjnego celem uzyskania dokumentu pobytowego
zameldowanie
rejestracja w systemie ewidencji ludności
rejestracja w systemie podatkowym
rejestracja w systemie ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych

Praca w na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego

Norwegia, Islandia i Lichtenstein, które nie są państwami członkowskimi UE, lecz należą do Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), tworzą razem z UE Europejski Obszar Gospodarczy (EOG) i są objęte swobodą przepływu pracowników, co oznacza, że ich obywatele państw mogą podjąć pracę w innym państwie EOG na tych samych warunkach, jak obywatele danego państwa przyjmującego.

Zatem na terenie EOG nie są wymagane od polskich obywateli zezwolenia na pracę.

Praca w Szwajcarii

Szwajcaria, która jest państwem EFTA, nie należy do EOG. Jednakże na mocy umowy o swobodnym przepływie osób, jaką Szwajcaria zawarła z Unią Europejską, obywatele UE - w tym obywatele polscy - mogą podejmować pracę w Szwajcarii, a obywatele Szwajcarii w państwach UE/EOG. Od czerwca 2014 r. obywatele m.in. Polski mają pełny dostęp do szwajcarskiego rynku pracy.

Jak znaleźć pracę w UE/EOG lub Szwajcarii?

Polacy mają prawo podejmować pracę u zagranicznych pracodawców na zasadach obowiązujących w państwie zatrudnienia, na podstawie indywidualnych umów zawieranych z pracodawcami zagranicznymi bezpośrednio bądź za pośrednictwem upoważnionych organizacji lub instytucji.

Obywatele polscy mogą szukać pracy w państwach UE/EOG i Szwajcarii za pośrednictwem sieci EURES (Europejskich Służb Zatrudnienia) oraz niepublicznych agencji zatrudnienia.

EURES

Europejskie Służby Zatrudnienia (EURES) są formalną siecią współpracy publicznych służb zatrudnienia (urzędów pracy) oraz innych organizacji regionalnych, krajowych i międzynarodowych z państw członkowskich UE, EOG i Szwajcarii, działającą pod egidą Komisji Europejskiej i mającą na celu wspieranie mobilności pracowników w państwach członkowskich sieci.

Sieć EURES, za pośrednictwem doradców EURES i asystentów EURES a także innego personelu organizacji partnerskich, świadczy usługi z zakresu unijnego pośrednictwa pracy oraz doradztwa z zakresu unijnej mobilności pracowników, w tym warunków życia i pracy w państwach członkowskich.

Na poziomie europejskim prowadzony jest Europejski Portal Mobilności Zawodowej (portal EURES) www.eures.europa.eu - najważniejszy portal Unii Europejskiej dotyczący mobilności na rynku pracy, oferujący m.in. dostęp do ofert pracy publicznych służb zatrudnienia z państw członkowskich oraz do bazy CV osób zainteresowanych pracą za granicą.

W Polsce sieć EURES jest koordynowana przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, a usługi sieci są świadczone w każdym wojewódzkim i powiatowym urzędzie pracy. Zakres usług na poziomie wojewódzkim jest szerszy niż na poziomie powiatowym.

Obywatele polscy zainteresowani pracą za granicą w państwach UE, EOG lub Szwajcarii mogą znaleźć za pośrednictwem EURES zagraniczne oferty pracy:

na krajowej stronie EURES www.eures.praca.gov.pl, gdzie publikowane są zagraniczne oferty pracy obsługiwane przez wojewódzkie urzędy pracy, w których pracodawcy zagraniczni zadeklarowali szczególne zainteresowanie rekrutacją obywateli z Polski. Aktualne oferty w języku polskim znajdziesz tutaj.
na portalu EURES www.eures.europa.eu, gdzie publikowane są wszystkie oferty pracy ogłaszane przez publiczne służby zatrudnienia państw członkowskich. Oferty, w których pracodawcy zagraniczni są szczególnie zainteresowani rekrutacją cudzoziemców z państw członkowskich są specjalnie oznaczone. Oferty na portalu EURES publikowane są w językach narodowych przy czym część każdej oferty jest tłumaczona na wszystkie języki narodowe państw członkowskich, w tym na język polski. Aktualne oferty znajdziesz tutaj.

Wojewódzkie i powiatowe urzędy pracy organizują w kraju szereg wydarzeń w ramach EURES takich jak międzynarodowe targi pracy, dni rekrutacyjne i informacyjne, warsztaty itp. dla bezrobotnych i poszukujących pracy.

Można też zarejestrować swoje CV na portalu EURES www.eures.europa.eu, gdzie będzie ono dostępne bezpośrednio dla zarejestrowanych na tym portalu pracodawców, zainteresowanych rekrutacją cudzoziemców z państw członkowskich.

Przed wyjazdem do pracy za granicę należy zapoznać się z warunkami życia i pracy w państwie, w którym zamierzamy podjąć pracę. Warto również zapoznać się z sytuacją na rynku pracy danego państwa oraz o zasadach bezpiecznych wyjazdów. Informacje nt.:

warunków życia i pracy oraz informacje nt. sytuacji na rynku pracy, w tym o zawodach nadwyżkowych i deficytowych w każdym z państw członkowskich, znajdują się na portalu EURES www.eures.europa.eu. Informacje te są publikowane w języku angielskim, niemieckim i francuskim
warunków życia i pracy w każdym państwie członkowskim, w języku polskim, znajdują się na stronie www.eures.praca.gov.pl.

Kontakty do polskich doradców EURES i asystentów EURES w wojewódzkich urzędach pracy znajdziesz tutaj. Podstawowych informacji udzieli również odpowiedni pośrednik pracy w każdym powiatowym urzędzie pracy.

Agencje zatrudnienia

Legalne prowadzenie działalności agencji zatrudnienia wymaga w Polsce uzyskania wpisu do rejestru agencji zatrudnienia. Rejestr prowadzony jest przez Marszałków Województw. Dokumentem potwierdzającym wpis do ww. rejestru jest wydawany agencji zatrudnienia certyfikat. Z obowiązku posiadania certyfikatu zwolnione są agencje zatrudnienia z państw członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcarii - korzystające ze swobody świadczenia usług - świadczące usługi z zakresu agencji zatrudnienia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Agencje te mają obowiązek jedynie poinformowania Marszałka Województwa o zamiarze prowadzenia swojej działalności w Polsce. Agencja zatrudnienia kierująca do pracy za granicą ma obowiązek zawarcia z osobą kierowaną do pracy pisemną umowę (art. 85 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy). Umowa ta nie jest umową o pracę, zawieraną z pracodawcą. Agencje zatrudnienia od osób, dla których poszukuje zatrudnienia lub którym udziela pomocy w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia, nie mogą pobierać żadnych należności. Dozwolone jest pobieranie od osób skierowanych do pracy jedynie opłat z tytułu faktycznie poniesionych kosztów związanych ze skierowaniem do pracy za granicą, tj. kosztów poniesionych na: dojazd i powrót osoby kierowanej do pracy, wydawanie wizy, badania lekarskie i tłumaczenie dokumentów – pod warunkiem wyspecyfikowania tych opłat w umowie zawartej z osobą kierowaną do pracy za granicą.
Dozwolone jest zaś pobieranie przez agencje zatrudnienia opłat od pracodawców z tytułu prowadzonej działalności w zakresie pośrednictwa pracy.

Pytania o pracę w UE, EOG i Szwajcarii

Jak dochodzić swoich praw w przypadku, gdy pracodawca nie dotrzymał warunków umowy?

Spory wynikające ze stosunków pracy zawartych z pracodawcą zagranicznym rozstrzygają sądy kraju przyjmującego. Brak jest regulacji prawnych określających zasady rozpatrywania skarg na pracodawców zagranicznych. Poszkodowany może także za granicą, jeszcze 14 przed powrotem do kraju, powiadomić o naruszeniu swoich praw właściwy dla miejsca pobytu polski konsulat.

Czy okresy pracy za granicą będą zaliczane do emerytury?

Żeby praca za granicą zaliczana była do emerytury, musi być odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne. Zazwyczaj nie ma problemu w przypadku zatrudnienia długoterminowego za granicą. Odmiennie natomiast sprawa może się mieć w przypadku zatrudnienia krótkookresowego względnie sezonowego. W niektórych państwach pracodawcy nie przestrzegali obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie. wskutek tego osoby tam zatrudnione nie nabyły prawa do emerytury, takie przypadki zdarzały się np.: w Hiszpanii. Inaczej jeszcze ma się sprawa z zatrudnieniem sezonowym w Niemczech, gdzie do tej pory osoby zatrudnione do 50 dni roboczych były zwolnione z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie w przypadku, gdy przedstawiły pracodawcy dokument potwierdzający fakt posiadania ubezpieczenia w Polsce.

Co to jest Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ)?

Karta EKUZ uprawnia do uzyskiwania świadczeń zdrowotnych podczas pobytu w państwach członkowskich UE/EOG i Szwajcarii. Karta jest wydawana wyjeżdżającym czasowo (wyjazd turystyczny, czasowy pobyt u rodziny, krótką podróż służbową, oddelegowanie do pracy za granicą, praca na własny rachunek) i potwierdza ubezpieczenie w Polsce, prawo do jej otrzymania mają osoby ubezpieczone w Narodowym Funduszu Zdrowia. Jeśli celem wyjazdu jest podjęcie pracy w innym państwie członkowskim, to EKUZ ważna jest tylko do momentu podjęcia pracy. Od pierwszego dnia pracy, osoba powinna być ubezpieczona w kraju, w którym wykonuje pracę. Uprawnienia z EKUZ dotyczą tylko publicznych placówek służby zdrowia a te funkcjonują inaczej w każdym z państw. Punkty informacyjne NFZ (www.nfz.gov.pl) informują o przysługujących świadczeniach w poszczególnych krajach Unii Europejskiej oraz wysokości wnoszonych dopłat przez osoby korzystające z pomocy medycznej. Za leczenie prywatne pacjent musi zapłacić we własnym zakresie.

Czy dyplom i kwalifikacje zawodowe uzyskane w Polsce są uznane w innym państwie członkowskim UE/EOG?

Każdy kraj posiada własne przepisy regulujące uznawanie wykształcenia. Ośrodki NARIC (National Acadmic Recognition and Information Centre) w danym kraju udzielają szczegółowych informacji o uznawalności wykształcenia do celów akademickich. Adresy ośrodków dostępne są na stronie www.enic-naric.net. Natomiast uznawanie kwalifikacji zawodowych zależy od rodzaju zawodu. W przypadku zawodów regulowanych (których wykonywanie zależy od spełnienia wymagań kwalifikacyjnych i warunków określanych w odrębnych przepisach państwowych i korporacyjnych) obowiązują odpowiednie dyrektywy UE. Jeśli zawód nie jest regulowany, to kwalifikacje uznaje pracodawca. W Polsce informacji w tym zakresie udziela Departament Współpracy Międzynarodowej w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Praca w innych krajach

Wykonywanie przez obywateli Polski pracy w krajach poza obszarem UE/EOG i Szwajcarii wymaga uzyskania stosownej wizy oraz zezwolenia na pracę. Szczegółowych informacji nt. zasad podejmowania zatrudnienia w tych krajach udzielają ich ambasady.

Zatrudnienia w krajach poza obszarem UE/EOG i Szwajcarii Polacy mogą szukać za pośrednictwem niepublicznych/prywatnych agencji zatrudnienia.

Agencje zatrudnienia świadczą w Polsce następujące usługi:

pośrednictwo pracy (w tym kierowanie osób do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych) - pomoc osobom poszukującym pracy w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia a pracodawcom w znalezieniu pracowników o odpowiednich kwalifikacjach,
doradztwo personalne - usługi doradcze wykonywane na rzecz pracodawców,
poradnictwo zawodowe - pomoc w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia oraz udzielanie informacji niezbędnych do podejmowania decyzji zawodowych,
pracę tymczasową - polegającą na zatrudnianiu pracowników tymczasowych i kierowaniu tych pracowników do wykonywania pracy tymczasowej na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy użytkownika (art. 18 ust. 1).

Zanim skorzystamy z usług agencji zatrudnienia, należy upewnić się, czy agencja posiada odpowiedni certyfikat do prowadzenia swoich usług. Zgodnie z ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2015 r., poz. 149 z późn. zm.), legalne prowadzenie działalności agencji zatrudnienia wymaga uzyskania wpisu do rejestru agencji zatrudnienia. Wykaz certyfikowanych agencji znajduje się na stronie Krajowego Rejestru Agencji Zatrudnienia www.kraz.praca.gov.pl.

Agencja zatrudnienia kierująca do pracy za granicą ma obowiązek zawarcia z osobą kierowaną do pracy pisemnej umowy (art. 85 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy). Umowa ta nie jest umową o pracę, zawieraną z pracodawcą.

Umowa kierująca do pracy musi zawierać takie informacje jak:

zagranicznego pracodawcę,
okres zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
rodzaj oraz warunki pracy i wynagradzania, a także przysługujące osobie kierowanej do pracy świadczenia socjalne,
warunki ubezpieczenia społecznego oraz od następstw nieszczęśliwych wypadków i chorób tropikalnych,
obowiązki i uprawnienia osoby kierowanej do pracy oraz agencji zatrudnienia,
zakres odpowiedzialności cywilnej stron w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy zawartej między agencją zatrudnienia a obywatelem polskim, w tym stronę pokrywającą koszty dojazdu i powrotu osoby skierowanej do pracy w przypadku niewywiązania się pracodawcy zagranicznego z warunków umowy oraz tryb dochodzenia związanych z tym roszczeń,
kwoty należne agencji zatrudnienia z tytułu faktycznie poniesionych kosztów związanych ze skierowaniem do pracy za granicą poniesione na: dojazd i powrót osoby skierowanej, wydawanie wizy, badania lekarskie i tłumaczenie dokumentów,
informację o trybie i warunkach dopuszczania cudzoziemców do rynku pracy w państwie wykonywania pracy,
inne zobowiązania stron.

Ww. umowa powinna być zawarta w formie pisemnej. Przed podpisaniem umowy dokładnie zapoznaj się z jej treścią. Pomimo tego, że umowa może być długa, należy całą przeczytać bardzo uważnie. Umowa, która nie zawiera wszystkich ww. punktów, jest niezgodna z prawem. Nie podpisuj umowy, której postanowień nie rozumiesz lub umowy zawierającej niekorzystne dla Ciebie zobowiązania (np. nakładane na Ciebie różnego rodzaju kary). Masz prawo negocjować warunki umowy.

Jeżeli warunki pracy lub płacy nie są zgodne z zawartymi w umowie kierującej do pracy za granicą – osoba taka ma prawo wystąpić z roszczeniami do agencji zatrudnienia, za pośrednictwem której została skierowana do pracy. W ten sposób istnieje większa szansa na to, że sprawa zostanie rozpatrzona szybciej. Dodatkowo po powrocie do kraju można od agencji zatrudnienia dochodzić swoich roszczeń przed sądem powszechnym - występując z powództwem cywilnym.

W przypadku kiedy pracodawca nie wywiązuje się z warunków umowy o pracę – fakt ten trzeba zgłosić do agencji zatrudnienia. W niektórych państwach pomocy mogą udzielać związki zawodowe, inspekcje pracy albo urzędy pracy. Gdy ten sposób nie przynosi rezultatu w postaci doprowadzenia do ugody z pracodawcą, istnieje możliwość pozwania pracodawcy do właściwego sądu w danym kraju – jako jedynej instytucji rozstrzygającej spory pomiędzy pracobiorcą i pracodawcą. Najlepiej to zrobić przed powrotem do kraju.

Osoba szukająca pomocy lub informacji za granicą może zgłosić się do polskich placówek dyplomatycznych. Na stronach internetowych polskich placówek dyplomatycznych znajdują się telefony i adresy instytucji, gdzie można uzyskać pomoc oraz zgłosić informację o nieuczciwych pośrednikach pracy lub nieuczciwych pracodawcach. Jak wspomniano, agencja zatrudnienia może od nas pobrać kwoty z tytułu faktycznie poniesionych kosztów związanych ze skierowaniem do pracy za granicą poniesione na: dojazd i powrót osoby skierowanej, wydawanie wizy, badania lekarskie i tłumaczenie dokumentów. (art. 85 ust. 2 pkt 7). Agencja zatrudnienia zobowiązana jest, przed skierowaniem osoby do pracy (albo pracy tymczasowej) za granicą, przekazać tej osobie na piśmie informacje o kosztach, opłatach i innych należnościach (w tym określonych w art. 85 ust. 2 pkt 7 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy) związanych z kierowaniem do pracy oraz podjęciem i wykonywaniem pracy za granicą.

Od osób kierowanych do pracy za granicę zabronione jest pobieranie przedpłat, kaucji oraz opłat z tytułu wyszukiwania i wskazania pracodawcy zagranicznego. Niedozwolone jest pobieranie opłat rekompensujących koszty: eksploatacyjne, wynagrodzenia pracowników, wynajmu lokalu, wyjazdów (delegacji) pracowników agencji zatrudnienia, rekrutacji, usług pocztowo-telekomunikacyjnych, druków, reklamy, ogłoszeń prasowych itp.

Informacje dotyczące nielegalnych agencji zatrudnienia można przekazywać Okręgowym Inspektoratom Pracy oraz wojewódzkim urzędom pracy.

Żeby uniknąć nieuczciwego pośrednika pracy, warto:

sprawdzić, czy agencja zatrudnienia posiada stosowny certyfikat (wykaz agencji zatrudnienia znajduje się na stronie internetowej www.kraz.praca.gov.pl).
sprawdzić opinię o pośredniku pracy w internecie,
nie korzystać z ofert pracy zamieszczanych w prasie zawierających jedynie numer telefonu kontaktowego oraz ze spotkań z pośrednikiem poza biurem firmy (np.: na ulicy, dworcu, w kawiarni).
pamiętać, że agencja zatrudnienia nie ma prawa do pobierania opłat za "załatwienie" pracy. W przypadku skierowania do pracy za granicą dozwolone jest pobieranie opłat z tytułu poniesionych przez agencję zatrudnienia kosztów na: dojazd i powrót osoby skierowanej do pracy za granicę, wydawanie wizy, badania lekarskie i tłumaczenia dokumentów.
nie płacić pośrednikowi "z góry" bez pokwitowania. Dowód wpłaty na konto pośrednika - oszusta - nie daje dużych szans na odzyskanie wpłaconej kwoty.
nie płacić przed wyjazdem za mieszkanie za granicą oferowane przez pośrednika. Zwykle kontakt kończy się na pobraniu opłat za lokal.
nie przepłacać! Zanim zapłacisz pośrednikowi za przejazd lub kurs nauki języka obcego, sprawdź, ile wynoszą ceny w innych firmach.
pamiętać, że pośrednik pracy ma obowiązek zawarcia z osobą kierowaną do pracy za granicą pisemnej umowy, zawierającej m. in.: nazwę pracodawcy, warunki pracy i płacy, należne świadczenia, itp. (art. 85 ust. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy – Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, późn. zm.).
pamiętać również, że pośrednik pracy powinien kierować do pracodawcy a nie do innego zagranicznego pośrednika. Pracodawcą tym może być także zagraniczna agencja pracy tymczasowej.
sprawdzić w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS), czy dany pośrednik ma zgłoszoną działalność gospodarczą i od jak dawna.
zawsze sprawdzać, czy dany pośrednik posiada umowę zawartą z pracodawcą zagranicznym i czy wysyłał już ludzi do pracy za granicę. Informacji o danej agencji zatrudnienia szukać na forach internetowych, zawierających opinie osób korzystających wcześniej z usług takiej agencji.

Na co zwrócić uwagę przed podjęciem decyzji o wyjeździe do pracy za granicę:

należy ocenić umiejętności językowe – porównać je z wymaganiami stawianymi przez pracodawcę (najlepiej znać język co najmniej w stopniu komunikatywnym),
zabrać ze sobą konieczne do wyjazdu i do podjęcia pracy dokumenty (paszport, życiorys - CV), zaświadczenia potwierdzające kwalifikacje – przetłumaczone na język kraju, w którym podejmujemy pracę),
ubezpieczyć się od następstw nieszczęśliwych wypadków i ewentualnych kosztów leczenia, wziąć ze sobą Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), która uprawnia do opieki zdrowotnej na koszt Narodowego Funduszu Zdrowia i jest honorowana w krajach UE/EFTA (informacje znajdują się na stronie: www.nfz.gov.pl) (uwaga: jeśli celem wyjazdu jest podjęcie pracy w innym państwie członkowskim UE/EFTA karta EKUZ jest ważna tylko do momentu podjęcia pracy. Od pierwszego dnia pracy osoba powinna być ubezpieczona w kraju, w którym wykonuje pracę),
zapoznać się z informacjami o życiu oraz warunkach pracy w kraju, do którego wyjeżdżamy, wziąć dane kontaktowe polskiego konsulatu (wykaz na www.msz.gov.pl,www.poradnik.poland.gov.pl ) oraz pieniądze na życie i powrót do Polski,
zostawić domownikom adres, pod którym będziemy przebywać oraz numer telefonu,
przed wyjazdem zrobić kopię paszportu (innego dokumentu tożsamości, prawa jazdy) i zostawić domownikom.

Informacje dla osób powracających do Polski po okresie pracy w państwach UE/EOG i Szwajcarii

Obywatel Polski powracający zza granicy w kraju UE/EOG, gdzie był zatrudniony i stał się bezrobotny ma prawo do transferu przyznanego mu w kraju ostatniego zatrudnienia zasiłku dla bezrobotnych. W tym celu przed wyjazdem z kraju ostatniego zatrudnienia osoby te powinny wystąpić o zasiłek dla bezrobotnych, a następnie - po jego przyznaniu - wydanie dokumentu U2, który uprawnia do pobierania w Polsce zasiłku dla bezrobotnych przyznanego za granicą obywatelowi Polski, który chce wrócić do Polski (lub udać się do innego państwa UE/EOG lub Szwajcarii), aby tam szukać pracy.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl