Ulga na dzieci w rozliczeniu PIT za 2022 rok

Rodziny nadal mogą korzystać z możliwości wsparcia z tytułu ulgi na dzieci

Od 15 lutego br. trwa akcja rozliczenia podatku PIT za 2022 rok, podczas której podatnicy na skali po raz pierwszy obliczają roczny podatek z uwzględnieniem kwoty wolnej od podatku w wysokości 30 tys. zł. Brak podatku lub niższy od tego z lat ubiegłych nie pozbawia rodzin z dziećmi wsparcia z tytułu ulgi na dzieci. Podatnik ma prawo do tej ulgi poprzez dodatkowy zwrot w ramach zapłaconych składek na powszechne ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne.

W przypadku zastosowania w rozliczeniu rocznym ulgi na dzieci podatnik może otrzymać zwrot zarówno do wysokości podatku, jak i w przypadku tzw. dodatkowego zwrotu nieodliczonej kwoty ulgi na dzieci – do wysokości sumy zapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Zatem każdy podatnik, któremu „zabraknie” podatku do odliczenia przysługującej mu kwoty ulgi na dzieci, np. z uwagi na wysoką kwotę wolną od podatku wynoszącą 30 tys. zł, może uzyskać w rozliczeniu rocznym tzw. dodatkowy zwrot ulgi na dzieci w ramach zapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Co więcej, od 2022 r. w przysługującym limicie podatnik uwzględni pełną kwotę zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne (stanowiącą 9% podstawy jej wymiaru), a nie tę, która do końca 2021 r. podlegała odliczeniu od podatku (czyli 7,75%).

Jak rozliczyć?

Wystarczy, że w zeznaniu podatkowym PIT-36 albo PIT-37 podatnik wypełni część zatytułowaną „Dodatkowy zwrot z tytułu ulgi na dzieci”. Jeśli podatnik nie wypełni tej części, to znaczy, że rezygnuje z otrzymania dodatkowego zwrotu (również przy porównywaniu należnego i hipotetycznego podatku podatników, którym przysługiwała uchylona ulga dla klasy średniej).

Uzyskanie tego zwrotu jest również możliwe, gdy podatnik rozlicza się elektronicznie za pomocą usługi Twój e-PIT.

Dla kogo ulga?

Prawo do ulgi przysługuje ci, jeżeli jesteś rodzicem, opiekunem prawnym lub pełnisz funkcję rodziny zastępczej i uzyskałeś dochody opodatkowane według skali podatkowej (zarówno jako rezydent jak i nierezydent podatkowy). Z ulgi nie możesz natomiast skorzystać , jeżeli uzyskujesz wyłącznie dochody:

• opodatkowane 19% podatkiem liniowym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej bądź działów specjalnych produkcji rolnej,
• opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym (ryczałtem ewidencjonowanym, kartą podatkową).

Jeżeli jednak oprócz ww. dochodów (przychodów) uzyskujesz w roku podatkowym także dochody opodatkowane według skali podatkowej (np. wynagrodzenie za pracę, zasiłek chorobowy, dochody z najmu prywatnego), to w zeznaniu podatkowym składanym w celu rozliczenia tych dochodów masz prawo wykazać kwotę przysługującej do odliczenia ulgi.

Kiedy przysługuje ulga?

Prawo do odliczenia od podatku kwoty ulgi prorodzinnej przysługuje, jeżeli:

1. w stosunku do małoletniego dziecka:
   • wykonywałeś władzę rodzicielską (dzieci własne i przysposobione);
   • pełniłeś funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z tobą zamieszkiwało;
   • sprawowałeś opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą;
2. utrzymywałeś pełnoletnie dzieci:
   1. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną;
   2. do ukończenia 25. roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczpospolitej Polskiej oraz w innym państwie, jeżeli dzieci te nie uzyskały:
      
      • dochodów, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 (według skali podatkowej) lub art. 30b (kapitały pieniężne) lub
      • przychodów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 (ulga dla młodych) i 152 (ulga na powrót) w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego. Wysokość renty socjalnej w grudniu 2022 roku wynosiła 1338,44 zł w związku z czym jej dwunastokrotność to kwota 16 061,28 zł.

- w związku z wykonywaniem ciążącego na tobie obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej. Za dochód dziecka rozumie się przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu (bez uwzględnienia zapłaconych w roku podatkowym składek na ubezpieczenie społeczne i straty z lat poprzednich). Ulga przysługuje, jeżeli:

1. do twojego dziecka (dzieci) w roku podatkowym nie stosuje się przepisów:
   1. art. 30c ustawy PIT (podatek liniowy 19%) lub
   2. ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, regulującej opodatkowanie niektórych przychodów (dochodów) osób fizycznych w formie karty podatkowej, ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów osób duchownych - w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń. Warunek ten nie dotyczy dzieci osiągających przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.
2. dziecko (dzieci) to nie podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Natomiast odliczenie nie przysługuje poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym twoje dziecko:

1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych,
2. wstąpiło w związek małżeński.

Limity dochodu

Odliczenie przysługuje, jeżeli wykonywałeś władzę rodzicielską, pełniłeś funkcję opiekuna prawnego lub sprawowałeś opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej wyłącznie w stosunku do jednego małoletniego dziecka i jednocześnie twoje dochody nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty:

• 112 000 zł w przypadku, gdy pozostajesz przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim (sumuje się dochody twoje i twojego małżonka),
• 112 000 zł w przypadku jeśli jesteś osobą samotnie wychowującą dziecko,
• 56 000 zł w przypadku jeśli nie pozostawałeś w związku małżeńskim, w tym również przez część roku;

Jeśli wykonywałeś władzę rodzicielską w stosunku do dwójki lub więcej dzieci – ulga przysługuje bez względu na wysokość uzyskanych przez ciebie dochodów; Powyższe limity dotyczą ciebie również jeżeli utrzymywałeś pełnoletnie dziecko (dzieci) w związku z wykonywaniem ciążącego na tobie obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej Za dochody rodziców dla celów skorzystania z ulgi prorodzinnej rozumie się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym:

• opodatkowane według skali podatkowej,
• z kapitałów pieniężnych opodatkowanych 19% stawką podatku (np. z odpłatnego zbycia papierów wartościowych),
• z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowane 19% stawką podatku,

- pomniejszone o zapłacone przez ciebie składki na ubezpieczenie społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne (podatek liniowy). Za podatnika pozostającego w związku małżeńskim nie uważa się:

• osoby, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów,
• osoby pozostającej w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Jak obliczyć ulgę?

Ulga przysługuje w wysokości:

• na pierwsze dziecko – 92,67 zł miesięcznie (co daje rocznie 1 112,04 zł),
• na drugie dziecko – 92,67 zł miesięcznie (co daje rocznie 1 112,04 zł),
• na trzecie dziecko – 166,67 zł miesięcznie (co daje rocznie 2 000,04 zł),
• na czwarte i każde kolejne dziecko – 225,00zł (co daje rocznie 2 700,00 zł).

Co to oznacza w praktyce? Przypuśćmy, że masz troje dzieci. Wtedy ulga wyniesie:

• 1 112,04 zł na pierwsze dziecko,
• 1 112,04 zł na drugie dziecko,
• 2 000,04 zł na trzecie dziecko

- czyli łącznie przysługuje ulga w wysokości 4 224,12 zł rocznie. Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim.

Kwotę tę zatem możesz odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez was ustalonej. W przypadku braku porozumienia między wami:

• jeżeli zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonujecie władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub
• gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak wasze miejsce zamieszkania - kwotę tę odliczacie w częściach równych,
• w pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje ta osoba, u której dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

Jeżeli dziecko spod opieki rodziców zostaje przekazane w tym samym roku podatkowym do rodziny zastępczej albo do opiekuna prawnego i następuje to w trakcie miesiąca, każdemu z podatników opiekujących się dzieckiem przysługuje w tym miesiącu odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 miesięcznej kwoty odliczenia za każdy dzień sprawowania nad nim pieczy.

Kwota ulgi prorodzinnej:

Uwagi do tabeli:

1. Do liczby dzieci uprawnionych wliczane są tylko te dzieci, na które przysługuje ulga.
2. Przykładowe roczne kwoty odliczeń:
   • jedno dziecko: 1.112,04 zł,
   • dwoje dzieci: 2.224,08 zł (2 x 1.112,04),
   • troje dzieci: 4.224,12 zł (2.224,08 + 2.000,04),
   • czworo dzieci: 6.924,12 zł (2.224,08 + 2.000,04 + 2.700,00).

Informacje o dodatkowym zwrocie

W przypadku gdy zabraknie ci podatku do odliczenia pełnej kwoty przysługującej ulgi, możesz otrzymać różnicę w postaci dodatkowego zwrotu. Kwota jaką możesz otrzymać, jest ograniczona tzn. nie może przekroczyć zapłaconych przez ciebie podlegających odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne pomniejszonych o odliczone od podatku liniowego lub zryczałtowanego podatku dochodowego składki na ubezpieczenie zdrowotne. Do składek tych zaliczyć można również składki na ubezpieczenie społeczne zapłacone od przychodów objętych:

• zwolnieniem PIT dla młodych;
• zwolnieniem dla powracających;
• zwolnieniem dla rodzin 4+;
• zwolnieniem dla pracujących seniorów.

Przy obliczaniu kwoty dodatkowego zwrotu ulgi nie uwzględniasz składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, które:

• odliczyłeś w zeznaniu PIT-28,
• odliczyłeś w zeznaniu PIT-36L,
• zostały przez ciebie wykazane jako odliczone w PIT-16A.

Jak dokumentować prawo do ulgi?

Odliczenia dokonasz w składanym zeznaniu podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych jesteś obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

• odpisu aktu urodzenia dziecka;
• zaświadczenia sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
• odpisu orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
• zaświadczeniu o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Jakie zeznanie złożyć?

W celu rozliczenia ulgi na dzieci musisz złożyć:

• właściwe zeznanie podatkowe tj. PIT-36 lub PIT-37,
• wraz z załącznikiem PIT/O.

W załączniku PIT/O powinieneś podać numery PESEL dzieci, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty ich urodzenia. W przypadku gdy opodatkowujesz dochody łącznie z małżonkiem składacie jeden PIT/O. Jeżeli wam obojgu przysługuje ulga, ale składacie odrębne zeznania podatkowe, każde z was w załączniku PIT/O wpisuje kwotę, którą odlicza od podatku. Jeżeli odliczenia dokonuje tylko z jedno was, drugie nie dołącza PIT/O do swojego zeznania.

Pytania i odpowiedzi

Mam pełnoletnią córkę, która studiuje i nie ukończyła 25 lat. Córka, poza dochodami z pracy wykonywanej w Polsce, dodatkowo uzyskała dochody zwolnione z opodatkowania na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Dochody w Polsce nie przekroczyły 16061,28 zł, ale razem z zagranicznymi dochodami już tak. Czy mogę odliczyć ulgę prorodzinną?

Nie. Zagraniczne dochody córki doliczasz do limitu 16061,28 zł.

Mam pełnoletnie dziecko, które studiuje i pracuje na podstawie umowy o pracę. Wszystkie jego przychody w całości korzystają ze zwolnienia dla osób do 26 roku życia. Dochody dziecka przekroczyły 3089 zł. Czy na takie dziecko przysługuje ulga prorodzinna?

Nie. Zwolnione z opodatkowania przychody z tzw. ulgi dla młodych doliczasz do limitu dochodu dziecka 16061,28 zł.

Dochody moje i męża nie przekraczają łącznie 112 000 zł. Wychowujemy jedno dziecko i nie chcemy rozliczać się wspólnie. Złożymy do urzędu skarbowego odrębne zeznania. Czy do ulgi prorodzinnej przysługuje nam wspólny limit 112 000 zł? Czy też każdy z nas ma limit 56 000 zł, ponieważ nie rozliczamy się wspólnie?

Przysługuje Wam limit 112 000 zł. Nie ma znaczenia w jaki sposób się rozliczycie - indywidualnie czy wspólnie.

Mam dwoje dzieci – starsze 4-letnie i młodsze, które urodziło się w kwietniu 2022 roku. Dochody moje i żony przekroczyły 112 tys. zł. Czy mogę rozliczyć ulgę na starsze dziecko za cały rok podatkowy?

Tak. W 2022 roku przysługuje Ci ulga na dwoje dzieci. Na starsze za cały rok, a na młodsze za miesiące począwszy od miesiąca urodzenia, czyli od kwietnia. Łączna wysokość Waszych dochodów nie ma wpływu na możliwość korzystania z ulgi.

Nasze pełnoletnie dziecko po zdaniu matury nie poszło na studia. Nie miało żadnych dochodów. W listopadzie urodziło się nam kolejne dziecko. Za ile miesięcy przysługuje nam ulga prorodzinna?

Ulga prorodzinna przysługuje Wam:

• na pełnoletnie dziecko - za 8 miesięcy (także za miesiące wakacyjne - rok szkolny trwa do 31 sierpnia),
• na młodsze dziecko za 2 miesiące (od listopada).

Ustalamy limit dochodów rodziców umożliwiający skorzystanie z ulgi, bowiem w żadnym miesiącu roku ulga nie przysługiwała jednocześnie na dwoje dzieci.

Mój małoletni syn otrzymywał w 2022 roku stypendium socjalne. Łączna kwota stypendium przekroczyła 16061,28 zł. Czy mogę skorzystać z ulgi prorodzinnej?

Tak, możesz. Dochody małoletnich dzieci nie wpływają na możliwość skorzystania z ulgi prorodzinnej.

Nie ukończyłam 26 roku życia, korzystam z ulgi dla młodych. W 2022 roku osiągnęłam przychody z pracy w wysokości 50 000 zł, które są zwolnione od podatku. Czy mogę odliczyć ulgę prorodzinną na swoje niepełnoletnie dziecko? Ojciec dziecka, z którym nie jestem w związku małżeńskim, nie będzie korzystał z odliczenia.

Tak, masz prawo do odliczenia ulgi na dzieci - do wysokości składek zapłaconych od przychodów objętych zwolnieniem PIT dla młodych. W PIT-37 wypełnisz część I „Dodatkowy zwrot z tytułu ulgi na dzieci”.

Posiadam troje dzieci: Dziecko 1 – dziecko pełnoletnie, które nie ukończyło 25. roku życia, w czerwcu obroniło pracę magisterską i nie uzyskało w roku podatkowym żadnych dochodów. Dziecko 2 – dziecko małoletnie. Dziecko 3 – dziecko małoletnie. Jak wyliczyć kwotę przysługującej mi ulgi?

Ulga na dzieci rozliczasz w systemie miesięcznym. Kwota odliczenia w danym miesiącu uzależniona jest od liczby dzieci, na które w danym miesiącu przysługuje Ci ulga. Sposób obliczania przez Ciebie ulgi obrazuje poniższa tabela.

- miesiące, za które przysługuje ulga na dane dziecko

Kwota ulgi wynosi:

Za każdy miesiąc od stycznia do czerwca (3 dzieci): 92,67 zł + 92,67 zł + 166,67 zł = 352,01 zł/m‑c

Za każdy miesiąc od lipca do grudnia (2 dzieci): 92,67 zł + 92,67 zł = 185,34 zł/m-c

Łączna kwota ulgi wynosi: 3.224,10 zł.

Mam pięcioro dzieci: Dziecko 1 - dziecko pełnoletnie, które nie ukończyło 25. roku życia i uczy się w szkole wyższej, w roku podatkowym uzyskało dochód w wysokości 5.000 zł - ulga na to dziecko nie przysługuje; Dziecko 2 - dziecko pełnoletnie, które nie ukończyło 25. roku życia i ukończyło studia w czerwcu, w roku podatkowym nie uzyskało dochodów; Dziecko 3 - dziecko pełnoletnie, które nie ukończyło 25. roku życia i uczy się w szkole wyższej, w październiku zawarło związek małżeński; Dziecko 4 - dziecko małoletnie; Dziecko 5 - dziecko, które urodziło się w kwietniu. Jak wyliczyć kwotę przysługującej mi ulgi?

Sposób obliczania przez Ciebie ulgi obrazuje poniższa tabela.

- miesiące, za które przysługuje ulga na dane dziecko

Kwota ulgi wynosi:

Za każdy miesiąc od stycznia do marca (4 dzieci): 92,67 zł + 92,67 zł + 166,67 zł + 225,00 zł = 577,01 zł/m‑c

Za każdy miesiąc od kwietnia do czerwca (5 dzieci): 92,67 zł + 92,67 zł + 166,67 zł + 225,00 zł + 225,00 zł = 802,01 zł/m-c

Za każdy miesiąc od lipca do września (4 dzieci): 92,67 zł + 92,67 zł + 166,67 zł + 225,00 zł = 577,01 zł/m‑c

Za każdy miesiąc od października do grudnia (3 dzieci): 92,67 zł + 92,67 zł + 166,67 zł = 352,01 zł/m-c

Łączna kwota ulgi wynosi 6.924,12 zł.

Podstawa prawna:

• art. 27f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawy PIT).

Na podst. gov.pl

A.J.
Zespół e-prawnik.pl