25 mld złotych na rewitalizacje. Kto ma szansę?

"Wsparcie projektów rewitalizacyjnych z funduszy UE przewidziane jest głównie w ramach regionalnych programów operacyjnych, natomiast dodatkowym, komplementarnym źródłem ich finansowania są krajowe programy operacyjne" - podkreślił resort.

Wymogi dotyczące uzyskania dofinansowania unijnego dla projektów rewitalizacyjnych są określone w wytycznych. "Wymogi te mają na celu zagwarantowanie, że powstające programy będą odpowiedniej jakości. Wytyczne dopuszczają różne sposoby ich weryfikacji, tak aby instytucje zarządzające elastycznie dopasowywały je do swoich potrzeb i możliwości" - zaznaczyło ministerstwo.

W nowej perspektywie UE przewidziano na projekty rewitalizacyjne w sumie 25 mld zł. Z tego 7 mld zł w krajowych programach operacyjnych, 15 mld zł w regionalnych programach operacyjnych, a 3 mld zł w budżecie państwa i samorządów.

W ubiegłym tygodniu rząd przyjął projekt ustawy o rewitalizacji. Jego celem jest skuteczne ożywienie obszarów zdegradowanych pod względem infrastrukturalnym, środowiskowym i społecznym.

Jak podkreślało Centrum Informacyjne Rządu (CIR), w Polsce "na terenie wielu dużych i małych miast, a także w gminach wiejskich, znajdują się obszary zdegradowane, charakteryzujące się wieloma problemami społecznymi, zniszczoną, zaniedbaną infrastrukturą mieszkaniową, gorszą jakością przestrzeni publicznej, zapaścią gospodarczą".

Są to najczęściej tereny śródmiejskie, na których obserwuje się występowanie skumulowanych negatywnych zjawisk, takich jak np.: bezrobocie, ubóstwo, przestępczość, problemy edukacyjne, brak uczestnictwa w życiu publicznym i kulturze, zniszczenie środowiska naturalnego, niski poziom obsługi komunikacyjnej, czy brak terenów publicznych.

Projekt ustawy o rewitalizacji - autorstwa MIR - zawiera propozycje kompleksowych rozwiązań, które będą służyć ożywieniu obszarów zdegradowanych i przywróceniu im użyteczności, tj. np. odtworzeniu lub zmianie ich funkcji.

Według projektu rewitalizacja to "kompleksowy proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych". Jego istotę mają stanowić "zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy na podstawie gminnego programu rewitalizacji".

Efektem tych działań ma być "znacząca poprawa jakości życia" osób zamieszkujących te tereny. Ważnym elementem rewitalizacji będzie - w opinii rządu - włączenie społeczności lokalnej w procesy rewitalizacyjne przez udział we wszystkich etapach odnowy - począwszy od planowania, przez realizację aż po ocenę działań.

Istotnym elementem procesu ma być też prowadzenie szerokich i różnorodnych konsultacji społecznych (ankiety, wywiady, debaty, warsztaty) obejmujących wszystkich interesariuszy. Wyniki konsultacji muszą być upublicznione.

Interesariuszem procesów rewitalizacyjnych będzie - zgodnie z projektem - każdy podmiot zainteresowany przebiegiem rewitalizacji, a przede wszystkim: mieszkańcy i władze gminy, organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy. "Rewitalizacja, zgodnie z ideą przewodnią projektowanej ustawy, nie jest bowiem jedynie remontem, modernizacją, odbudową czy rekultywacją. To kompleksowe, wielowymiarowe działania, które w sposób trwały zmienią dany obszar, przywracając mu społeczną użyteczność i jakość" - podkreślił CIR.