Edukacja w Unii Europejskiej. Jakie wyzwania stoją przed Polską?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Ewa Dudek wzięła udział w posiedzeniu Rady Unii Europejskiej ds. Edukacji, Młodzieży, Kultury i Sportu w Brukseli. W trakcie spotkania europejscy ministrowie ds. edukacji przyjęli między innymi konkluzje na temat skutecznego i innowacyjnego kształcenia i szkolenia na rzecz inwestowania w umiejętności.

Podkreślono, że systemy kształcenia i szkolenia mają szczególną rolę do odegrania we wspieraniu ożywienia gospodarczego. Jednym z problemów, z którym muszą zmierzyć się społeczeństwa, jest niedopasowanie umiejętności i kompetencji do potrzeb rynku pracy. Działania z zakresu kształcenia i szkolenia powinny w większym stopniu wspierać semestr europejski, w szczególności poprzez:

1. inwestowanie w ulepszanie i unowocześnianie edukacji i umiejętności na szczeblu krajowym i europejskim; dotyczy to między innymi pomocy w przechodzeniu z etapu edukacji do etapu pracy;
2. wyposażanie osób ze wszystkich grup wiekowych w lepsze umiejętności;
3. dalsze unowocześnianie i ulepszanie metod edukacyjnych oraz pełne wykorzystywanie szans oferowanych przez nowe technologie.

Semestr Europejski to zainicjowany w 2011 r. proces wzmocnionej koordynacji polityk gospodarczych państw członkowskich UE, którego zasadniczym celem jest lepsze uwzględnienie wymiaru europejskiego w planowaniu krajowych strategii gospodarczych oraz zapewnienie środków na realizację celów strategii Europa 2020 w budżetach państw członkowskich.

Głównym elementem posiedzenia była debata dotycząca rezultatów badań PIAAC oraz PISA w kontekście rozwijania umiejętności i kompetencji oraz zwiększania szans na zatrudnienie.
Wyniki badań PIAAC i PISA w Polsce przedstawiają złożony obraz umiejętności polskich gimnazjalistów i osób dorosłych, wskazujące na dużą rozbieżność pomiędzy edukacją młodzieży i dorosłych. Z jednej strony, młodzież w Polsce należy do najbardziej aktywnej młodzieży w państwach UE w zakresie uczestnictwa w edukacji formalnej, z drugiej dorośli od 25. roku życia - w tym zwłaszcza starsi - należą do najmniej aktywnych w państwach UE w kształceniu i szkoleniu. Ponadto, nie poprawiają już poziomu wykształcenia.

- Wyzwanie dla Polski jest dwojakie: utrzymać wysiłek reform na wszystkich poziomach systemu edukacji, które już doprowadziły do znacznej poprawy kompetencji młodzieży, przy jednoczesnym zwiększeniu udziału dorosłych w różnych formach uczenia się przez całe życie, które pozwolą im doskonalić umiejętności - powiedziała w trakcie posiedzenia wiceminister edukacji Ewa Dudek.

We wrześniu 2013 r. polski rząd przyjął dokument Perspektywa uczenia się przez całe życie, który wyznacza główne kierunki działań w zakresie uczenia się przez całe życie. Realizacja działań zapisanych w tym dokumencie pozwoli na sprostanie przez Polskę wskazanym powyżej wyzwaniom.

W celu realizacji tych wyzwań Polska wprowadziła w ostatnich latach reformy kształcenia ogólnego oraz kształcenia zawodowego. W obu z nich nacisk został położony na oparcie podstaw programowych o efekty uczenia się. W ramach reformy kształcenia zawodowego wprowadzono także możliwość prowadzenia przez szkoły zawodowe kursów na zamówienie pracodawców oraz wprowadzono krótkie formy kształcenia zawodowego - kwalifikacyjne kursy zawodowe. Formy te są skierowane dla osób dorosłych chcących podnosić swoje kompetencje.

- Na poziomie Unii Europejskiej potrzebne jest większe zrównoważenie akcentów polityki uczenia się przez całe życie, w tym szczególnie więcej uwagi wymaga kwestia utrzymania umiejętności. Obecnie w UE, podobnie jak w Polsce, dominuje kwestia edukacji młodzieży i młodszych osób dorosłych. Nie wystarczy inwestować tylko w edukację dzieci, młodzieży i młodszych osób dorosłych. Potrzebne jest szersze zainteresowanie publiczne utratą umiejętności zdobytych w młodości oraz sposobami na utrzymanie i rozwijanie tych umiejętności możliwie najdłużej w życiu każdego obywatela - powiedziała Ewa Dudek.

Warto przypomnieć, że w najnowszych badaniach PISA odnotowano znacząca poprawę wyników polskich gimnazjalistów we wszystkich trzech obszarach objętych badaniem: umiejętności matematycznych, rozumowania w naukach przyrodniczych oraz czytania i interpretacji. Polska znalazła się w czołówce krajów Unii Europejskiej. Jak zauważyli autorzy badania, znaczny wzrost wyniku w latach 2009-2012 jest niewątpliwie efektem pracy polskich gimnazjów.

Zespół
e-prawnik.pl