Linie bezpośrednie to tańszy prąd dla firm

Prezydent podpisał nowelizacją Prawa energetycznego, która wprowadza przygotowane przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii przepisy dotyczące linii bezpośrednich. Dzięki nim przedsiębiorcy będą mogli w prostszy sposób korzystać z pochodzącej z OZE energii, a to oznacza obniżkę bieżących kosztów działalności.

- "Dzięki liniom bezpośrednim wiele zakładów przemysłowych będzie miało łatwiejszy dostęp do taniej i zielonej energii z OZE, a prąd z pobliskiej farmy fotowoltaicznej będzie mógł trafić prosto do odbiorcy. Ma to bardzo duże znaczenie w przypadku przedsiębiorstw energochłonnych, ponieważ będzie można obniżyć koszty bieżącego działania, a co za tym idzie zwiększyć konkurencyjność firm" – poinformował minister rozwoju i technologii Waldemar Buda.

Co przewiduje ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw?

Ustawa ma przede wszystkim na celu implementację szeregu aktów prawa europejskiego z obszaru energetyki, w tym w szczególności dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz zmieniającej dyrektywę 2012/27/UE, zwanej dalej „dyrektywą 2019/944”.

W ustawie wprowadza się zmiany w szczególności następujących obszarach:

1. wprowadza się przepisy umożliwiające od 2026 r. techniczną zmianę sprzedawcy energii elektrycznej w 24 godziny;
2. wprowadza się dostęp dla odbiorców energii elektrycznej w gospodarstwach domowych i mikroprzedsiębiorców o rocznym zużyciu poniżej 100 000 kWh do narzędzia porównywania ofert sprzedaży energii elektrycznej;
3. wprowadza się ramy prawne do funkcjonowania obywatelskich społeczności energetycznych, reguluje ich prawa i obowiązki, w tym prawo odbiorcy do przystąpienia do obywatelskiej społeczności energetycznej przy zachowaniu pełni praw konsumenckich i do opuszczenia społeczności bez sankcji;
4. wprowadza się prawo odbiorcy do zawierania umów z cenami dynamicznymi energii elektrycznej z każdym sprzedawcą, który ma ponad 200 000 odbiorców, oraz prawo do otrzymywania informacji na temat korzyści i ryzyk związanych z takimi umowami;
5. wprowadza się przepisy dotyczące agregatora na rynku energii elektrycznej, jego zadań i uprawnień;
6. wprowadza się przepisy dotyczące odpowiedzi odbioru i odbiorcy aktywnego na rynku energii;
7. wprowadza się nowy model sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej;
8. wzmacnia się obowiązujące prawa odbiorców oraz wprowadza nowe prawa w zakresie sprzedaży energii elektrycznej, a także dostosowuje się przepisy ustawy do postanowień Polityki Energetycznej Polski do 2040 r., m.in. w zakresie obowiązku zawierania z odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym wyłącznie umów kompleksowych (obejmujących zarówno sprzedaż jak i dystrybucję energii);
9. dostosowuje się zadania operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego i operatorów systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych do przepisów dyrektywy 2019/944;
10. dostosowuje się zadania regulatora rynku do przepisów dyrektywy 2019/944, w tym wprowadza się możliwość zgłoszenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki, zwanemu dalej „Prezesem URE”, przez każdego, kogo praw dotyczy wykonywanie obowiązków przez operatora systemu elektroenergetycznego, zawiadomienia dotyczącego podejrzenia naruszenia tych obowiązków;
11. dokonuje się zmian w zakresie działania Koordynatora do spraw negocjacji, m.in. rozszerzając zakres zadań tego podmiotu o nowe rodzaje umów wprowadzane do ustawy – Prawo energetyczne;
12. wdraża się mechanizm nierynkowego ograniczania w wytwarzaniu z odnawialnych źródeł energii oraz ograniczania poboru i wprowadzania energii elektrycznej do sieci przez magazyny energii elektrycznej na polecenie operatorów systemu elektroenergetycznego;
13. przyznaje się Prezesowi URE uprawnienie do udzielenia określonym podmiotom odstępstwa od stosowania wskazanych w decyzji przepisów w ramach realizacji projektu mającego na celu wdrożenie innowacyjnych technologii, usług, produktów, modeli współpracy użytkowników systemu, rozwiązań technologicznych lub teleinformatycznych;
14. doprecyzowuje się przepisy dotyczące znaku towarowego operatora systemu dystrybucyjnego;
15. wprowadza się obowiązek stosowania wzorca umowy o świadczenie usług przesyłania paliw gazowych;
16. dodaje się przepisy mające na celu zapewnienie przedsiębiorstwom energetycznym zajmującym się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej lub paliw gazowych podstawy prawnej do koordynowania działań i wymiany informacji w przypadku wniosków o przyłączenie do sieci gazowej i sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym 110 kV i wyższym, urządzeń, instalacji lub sieci, wykorzystujących do wytwarzania energii elektrycznej paliwo gazowe;
17. rozstrzyga się wątpliwości dotyczące możliwości prowadzenia przez operatora systemu magazynowania działalności w zakresie skraplania lub regazyfikacji gazu ziemnego (ustawa potwierdza, że taka możliwość istnieje);
18. zmienia się definicję sieci gazowej;
19. wprowadza się dodatkową przesłankę udzielenia, zmiany i cofnięcia koncesji w postaci rękojmi prawidłowego wykonywania działalności objętej koncesją;
20. wprowadza się możliwość nakazania przedsiębiorstwu energetycznemu w upadłości dalszego prowadzenia działalności objętej koncesją przez Prezesa URE;
21. wprowadza się zmiany w zakresie funkcjonowania centralnego systemu informacji rynku energii;
22. dokonuje się zmian w zakresie regulacji dotyczących linii bezpośredniej;
23. zmniejsza się obciążenia administracyjne właścicieli źródeł wytwórczych o mocy większej niż 2 MW;
24. wprowadza się przepisy w zakresie partnerskiego handlu energią odnawialną (tzw. peer-to-peer), w celu implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych.

W ustawie, oprócz ustawy – Prawo energetyczne dokonuje się nowelizacji: ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym, ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej, ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o rynku mocy, ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych, ustawy z dnia 4 października 2018 r. o spółdzielniach rolników, ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji, ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o systemie rekompensat dla sektorów i podsektorów energochłonnych, ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych, ustawy z dnia 17 grudnia 2020 r. o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych, ustawy z dnia 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw, ustawy z dnia 2 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz niektórych innych ustaw oraz ustawy z dnia 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku.

Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem wskazanych regulacji wchodzących w życie w innym terminie.

Łatwiej i w efekcie taniej

Linie bezpośrednie mogą łączyć jednostki wytwarzania energii (w tym w szczególności ze źródeł OZE np. farmy wiatrowej czy słonecznej) bezpośrednio z odbiorcą.

Zmiana ustawy zdecydowanie ułatwi przedsiębiorcom budowę linii bezpośrednich. Zamiast jak dotychczas wydawania zgody przez Prezesa URE na budowę linii, obowiązywać będzie jedynie wpis do rejestru prowadzonego przez ten organ. Do zgłoszenia przedsiębiorca powinien dołączyć informacje dotyczące parametrów linii i ekspertyzę jej wpływu na sieć (przepisy wyznaczają też ramy prawne, na podstawie których taka ekspertyza ma zostać przygotowana). Rozwiązanie to wpłynie na utrzymanie bezpieczeństwa funkcjonowania sieci elektroenergetycznej.

W przypadku pracy wyspowej i linii bezpośredniej łączącej jednostkę wytwórczą o mocy do 2 MW również będzie stosowany tryb zgłoszeniowy. W tym przypadku nie będzie konieczne przedkładanie ekspertyzy, a wpis będzie dokonywany na podstawie kompletności i poprawności dokumentacji.

Nie tylko na własne potrzeby

Ustawa, po spełnieniu przesłanek podyktowanych koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa funkcjonowania sieci elektroenergetycznej, daje również możliwość wprowadzenia energii elektrycznej do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego Producent energii powinien podlegać ogólnym zasadom w zakresie wydania nowych lub zmiany istniejących warunków przyłączenia do sieci. Wprowadzone przepisy zawierają także rozwiązania dotyczące opłat za linie bezpośrednie w przypadkach, w których podmioty posiadające je będą wykorzystywać energię sieciową dla celów bilansowania własnych potrzeb. 

Pozwoli to na wykorzystanie linii bezpośredniej przez przemysł energochłonny przy jednoczesnym zapewnieniu jego uczciwego wkładu w dalszy rozwój systemu elektroenergetycznego w Polsce.

Przepisy dotyczące linii bezpośrednich zaczną obowiązywać po upływie 14 dni od ogłoszenia podpisanej przez Prezydenta ustawy w Dzienniku Ustaw.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl