Nowelizacja ustawy o Internetowym Koncie Pacjenta

Nowelizacja ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia wprowadza Internetowe Konto Pacjenta (IKP) – bezpłatną aplikację internetową, która zapewni pacjentom dostęp do informacji o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych. IKP umożliwi pacjentom m.in. dostęp do informacji o udzielonych i planowanych świadczeniach opieki zdrowotnej.

Czego dotyczy nowelizacja ustawy o Internetowym Koncie Pacjenta?

Nowelizacja ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz niektórych innych ustaw wprowadza Internetowe Konto Pacjenta.

Zgodnie z nową ustawą, będzie mogło zacząć działać Internetowe Konto Pacjenta (IKP) oraz Zintegrowany Informator Pacjenta (ZIP). Dzięki nim każdy pacjent będzie miał dostęp on-line do informacji nt. wystawionych mu recept, skierowań, zleceń na wyroby medyczne, udzielonych świadczeń i ich koszcie, wyborów lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej, a także e-zwolnień. IKP pozwoli też upoważnić inną osobę do dostępu do swoich danych medycznych lub informacji o stanie zdrowia. Ustawa wprowadza także jednolite standardy dla systemów informatycznych szpitali i jednostek prowadzących rejestry medyczne.

Dotychczasowe narzędzia informatyczne, które mogłyby pełnić istotną rolę w systemie ochrony zdrowia, umożliwiały to w sposób niepełny i wyrywkowy. Przekładało się to na niewielkie zainteresowanie systemami e-zdrowia. IKP ułatwi pacjentom dostęp do ważnych dla nich informacji.

Dostęp do IKP będzie możliwy za pośrednictwem Profilu Zaufanego, a w przyszłości również poprzez tzw. „węzeł krajowy”, który umożliwi integrację z ponad 10-milionową grupą klientów bankowości elektronicznej. Nowoczesne rozwiązania gwarantują jednocześnie pełne bezpieczeństwo danych, które pozostaną wyłącznie w systemie zarządzanym przez Ministerstwo Zdrowia i Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia. 

Nowe przepisy wprowadzają także możliwość wystawiania recept przez pielęgniarki i położne. Tak jak lekarze, będą mogły to robić za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności.

Co da pacjentowi Internetowe Konto Pacjenta?

Celem ustawy jest przede wszystkim wprowadzenie do ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia regulacji dotyczącej Internetowego Konta Pacjenta.

Internetowe Konto Pacjenta umożliwi pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu dostęp do informacji o:

• udzielonych i planowanych świadczeniach opieki zdrowotnej zgromadzonych w Systemie Informacji Medycznej oraz kwot środków publicznych wydatkowanych na sfinansowanie udzielonych mu świadczeń,
• posiadanym w danym dniu prawie do świadczeń opieki zdrowotnej oraz podstawie tego prawa,
• wystawionych zaświadczeniach lekarskich z ustawy o świadczeniach lekarskich w razie choroby i macierzyństwa,
• wysokości płaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne,
• wysokości kwoty podlegającej refundacji dla poszczególnych produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobów medycznych.

Ponadto za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta pacjent będzie mógł składać oświadczenie o:

• upoważnieniu przez siebie innej osoby do dostępu do dokumentacji medycznej,
• wyrażeniu zgody (lub jej wycofaniu) na udzielanie informacji o stanie swego zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania czy też wynikach leczenia,
• wyrażeniu zgody (lub jej odmowie) na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych.

Ustawa zakłada integrację Internetowego Konta Pacjenta z systemem prowadzonym przez NFZ, tj. Zintegrowanym Informatorem Pacjenta. Pacjent poprzez Zintegrowany Informator Pacjenta będzie miał dostęp do danych zgromadzonych w jego Internetowym Koncie Pacjenta.

Jakie jeszcze zmiany wprowadza ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz niektórych innych ustaw?

Nowelizacja zawiera także uregulowania w sprawie identyfikatorów używanych w systemie informacji o ochronie zdrowia. Obecnie w systemie informacji w ochronie zdrowia funkcjonują cztery unikalne identyfikatory, które częściowo uregulowane są na poziomie ustawy a częściowo powinny być określone w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw zdrowia. Ustawodawca uznał ten dualizm za niecelowy. W związku z powyższym, określono w całości wprost w ustawie identyfikator usługobiorcy, identyfikator usługodawcy, identyfikator miejsca udzielenia świadczenia dla podmiotów wykonujących działalność leczniczą oraz identyfikator pracownika medycznego.

Nowelizacja wprowadza dla usługodawców i podmiotów prowadzących rejestry medyczne obowiązek zapewnienia zgodności ich systemów teleinformatycznych z minimalnymi wymaganiami technicznymi i funkcjonalnymi zamieszczanymi w Biuletynie Informacji Publicznej ministra właściwego do spraw zdrowia, w terminie 9 miesięcy od dnia ich zamieszczenia. Jednocześnie w ustawie wskazano, że termin ten może ulec wydłużeniu przez ministra właściwego do spraw zdrowia, w drodze obwieszczenia. Celem tej regulacji jest ujednolicenie systemów lokalnych usługodawców oraz rejestrów medycznych pod względem technicznym oraz funkcjonalności. Jak wskazano w uzasadnieniu do ustawy, obecnie często systemy teleinformatyczne usługodawców oraz podmiotów prowadzących rejestry medyczne są tworzone pod kątem potrzeb danego podmiotu, co utrudnia wymianę informacji i danych. Ujednolicenie funkcjonalności systemów w znaczący sposób ułatwi także pacjentowi kontakt z systemem ochrony zdrowia.

Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia, poza wskazanymi powyżej zmianami wprowadzonymi do ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia, wprowadza także liczne zmiany w innych ustawach:

1. w ustawie z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty – zmiany dotyczą orzekania o stanie zdrowia oraz przekazywania recept,
2. w ustawie z dnia 6 września 2001 – Prawo farmaceutyczne – zmiany dotyczą dopuszczenia sprzedaży wysyłkowej niektórych produktów leczniczych przez apteki ogólnodostępne i punkty apteczne, uregulowania kwestii realizacji recept w postaci elektronicznej w przypadku awarii systemu Elektronicznej Platformy Gromadzenia, Analiz i Udostępniania Zasobów Cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych, realizacja recept w takiej sytuacji realizowana będzie na podstawie wydruku po okazaniu dokumentu potwierdzającego tożsamość. Ponadto wprowadzono przepis uprawniający Głównego Inspektora Farmaceutycznego do udostępniania Narodowemu Funduszowi Zdrowia danych objętych wpisem do Krajowego Rejestru Zezwoleń na Prowadzenie Aptek Ogólnodostępnych, Punktów Aptecznych oraz Rejestru Udzielonych Zezwoleń na Prowadzenie Aptek Szpitalnych,
3. w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – zmiany obejmują wprowadzenie regulacji dotyczącej zakresu i celu przetwarzania danych przez ministra właściwego do spraw zdrowia oraz Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji. Wprowadzono również zmianę polegającą na dodaniu Narodowemu Funduszowi Zdrowia nowego zadania w postaci organizacji wspólnych postępowań na zakup leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych przysługujących świadczeniobiorcom, w przypadku gdy umowa o udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej będzie przewidywała, że świadczenie zdrowotne rzeczowe będzie dostarczane świadczeniodawcy po przeprowadzeniu wspólnego postępowania,
4. w ustawie z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta – zmiany dotyczą wprowadzenia regulacji, zgodnie z którą w przypadku zabiegu operacyjnego albo zastosowania metody leczenia lub diagnostyki stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta, zgodę na przeprowadzenia badania lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych, w przypadku zgód udzielonych za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta, wyraża się w formie dokumentowej. Ponadto dodano przepis, zgodnie z którym informacja o kwocie środków publicznych należnych podmiotowi udzielającemu świadczeń opieki zdrowotnej za udzielenie tych świadczeń, będzie mogła być zamieszczona także w dokumentacji medycznej, 
5. w ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych – wprowadzono obszerne zmiany dotyczące zaopatrzenia i zlecenia napraw wyrobów medycznych,
6. w ustawie z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej – wprowadzono zmianę dotyczącą wystawiania recept przez pielęgniarki i położne,
7. w ustawie z dnia 7 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy – Prawo farmaceutyczne oraz o zmianie niektórych innych ustaw – wprowadzono zmianę dotyczącą kolejnego przesunięcia terminu z 30 września 2018 r. na 1 kwietnia 2019 r. obowiązku raportowania danych przez podmioty za pośrednictwem Zintegrowanego Systemu Monitorowania Obrotu Produktami Leczniczymi.  

Od kiedy nowe przepisy obowiązują?

Ustawa weszła w życie zasadniczo po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, tzn. 23 sierpnia 2018 r., z wyjątkiem niektórych regulacji. 

Zob. też: On-line informacje o zdrowiu?

A.J.
Zespół e-prawnik.pl