Jak wyjechać na leczenie do uzdrowiska?

Dowiedz się, jak pacjent może załatwić sobie wyjazd na leczenie do uzdrowiska.

Najważniejsze skierowanie

Skierowanie na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową wystawia lekarz ubezpieczenia zdrowotnego. Jest ono konieczne. 

Dzieci w wieku od 3 do 6 lat mogą być kierowane na leczenie uzdrowiskowe pod nadzorem opiekuna prawnego. 

Zob. wzór skierowania 

Kto może skorzystać z leczenia uzdrowiskowego?

Można zatem skorzystać z leczenia uzdrowiskowego, jeśli otrzyma się skierowanie od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.

Lekarz, który kwalifikuje pacjenta do leczenia uzdrowiskowego lub na rehabilitację uzdrowiskową, bierze pod uwagę:

• jego stan zdrowia,
• możliwość leczenia uzdrowiskowego przy wykorzystaniu właściwości naturalnych surowców leczniczych,
• przebieg choroby, która jest wskazaniem do leczenia uzdrowiskowego lub rehabilitacji uzdrowiskowej, w ramach kierunków leczniczych uzdrowisk,
• efekty przebytego w przeszłości leczenia uzdrowiskowego lub rehabilitacji uzdrowiskowej (jeżeli pacjent korzystał z tej formy leczenia lub rehabilitacji),
• jego zdolność do samoobsługi i samodzielnego poruszania się lub zdolność do samoobsługi i samodzielnego przemieszczania się na wózku inwalidzkim.

Przeciwwskazania do leczenia uzdrowiskowego lub rehabilitacji uzdrowiskowej:

• stan, w którym leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitacja uzdrowiskowa przy wykorzystaniu właściwości naturalnych surowców leczniczych mogłyby spowodować pogorszenie twojego stanu zdrowia;
• choroba zakaźna w fazie ostrej;
• ciąża i połóg;
• czynna choroba nowotworowa oraz okres przed upływem:
  • 5 lat w przypadku: czerniaka złośliwego, białaczki, ziarnicy złośliwej, chłoniaków złośliwych, nowotworów nerki,
  • 12 miesięcy w przypadku innych nowotworów złośliwych od zakończenia leczenia operacyjnego, chemioterapii lub radioterapii – z wyłączeniem leczenia hormonalnego.

Opis stanu pacjenta

Wystawiając skierowanie, lekarz kierujący pacjenta na leczenie zobowiązany jest dokładnie opisać stan zdrowia pacjenta, w szczególności wyraźnie określić stopień samodzielności i samoobsługi oraz wypełnić (zaznaczając odpowiednią rubrykę) pole „Przeciwwskazania do zabiegów z udziałem naturalnych surowców leczniczych”.

Kopie dokumentów

Pacjent powinien zapytać lekarza, czy musi dołączyć do skierowania kopie dokumentów, ponieważ jeżeli lekarz wystawiający skierowanie w punkcie III obowiązującego druku skierowania wpisze wymagane wyniki badań (morfologii, ob, moczu, EKG, zdjęć rtg), to do wypełnionych druków nie należy dodatkowo załączać wyników badań, które zostały już ujęte w skierowaniu. W przypadku składania wraz ze skierowaniem kart informacyjnych z pobytów szpitalnych trzeba dołączać kserokopie tychże dokumentów. 

Dostarczenie skierowania do NFZ

Skierowanie na leczenie uzdrowiskowe może być przesłane do oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia przez lekarza kierującego lub przez zainteresowanego świadczeniobiorcę. Wniosek należy złożyć w oddziale wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia, który jest właściwy dla miejsca zamieszkania pacjenta. Skierowanie można wysłać pocztą lub przynieść do NFZ osobiście. 

Rejestracja

Skierowanie, które wpływa do oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia, jest rejestrowane i otrzymuje indywidualny numer. W przypadku stwierdzenia braków formalnych (np. brak pieczątki przychodni), Fundusz poprosi o ich uzupełnienie.

Przekazanie skierowania

Zarejestrowane skierowanie przekazywane jest lekarzowi specjaliście w dziedzinie balneologii i medycyny fizykalnej lub rehabilitacji medycznej, który dokonuje oceny skierowania pod względem celowości leczenia uzdrowiskowego albo rehabilitacji uzdrowiskowej.

Listowne powiadomienie

O zakwalifikowaniu do leczenia uzdrowiskowego lub odmowie NFZ powiadomi zainteresowanego listownie. 

Jeśli bowiem NFZ nie potwierdzi skierowania, zwraca je lekarzowi, który wystawił skierowanie. Dołącza do niego uzasadnienie odmowy. Oddział wojewódzki NFZ zawiadomi zainteresowanego o tym, że skierowanie nie zostało potwierdzone. Od negatywnej decyzji Narodowego Funduszu Zdrowia nie można się odwołać. 

Powiadomienie o terminie wyjazdu

Po otrzymaniu pisemnej informacji o zakwalifikowaniu do leczenia uzdrowiskowego, należy czekać na pisemne powiadomienie o terminie wyjazdu. 

O terminie wyjazdu zainteresowany zostanie powiadomiony listownie na minimum 14 dni przed turnusem.

Ile trzeba czekać?

NFZ ma 30 dni na rozpatrzenie skierowania – od jego wpłynięcia do oddziału. Ten termin może się przedłużyć o 14 dni ze względów proceduralnych.

Jeżeli NFZ nie potwierdzi skierowania ze względu na brak miejsc w uzdrowiskach, to umieści je w dokumentacji, a pacjent zostaniesz wpisany na listę oczekujących. Obecnie średni czas oczekiwania to ok. 2 lata.

Jeśli pacjent jest dorosły, to może skorzystać z leczenia uzdrowiskowego albo rehabilitacji uzdrowiskowej nie częściej niż raz na 18 miesięcy.

Jak sprawdzić, na jakim etapie jest realizacja skierowania?

To, na jakim etapie jest realizacja skierowania, można sprawdzić używając indywidualnego numeru w bezpłatnej wyszukiwarce: kliknij tutaj

Lecznictwo uzdrowiskowe

Lecznictwo uzdrowiskowe to kontynuacja leczenia szpitalnego lub ambulatoryjnego, która ma pomóc pacjentowi odzyskać sprawność po chorobie lub wypadku. Wykorzystuje lecznicze właściwości:

• naturalnych surowców leczniczych,
• klimatu oraz mikroklimatu.

Leczeniu towarzyszą także zabiegi fizjoterapeutyczne.

Pacjent, który przebywa na leczeniu uzdrowiskowym, może bezpłatnie korzystać z badań diagnostycznych, leków i wyrobów medycznych, które są konieczne do tego leczenia.

Gdzie można prowadzić lecznictwo uzdrowiskowe?

Lecznictwo uzdrowiskowe prowadzone jest:

• w uzdrowiskach przez zakłady lecznictwa uzdrowiskowego,
• poza uzdrowiskiem w szpitalach i sanatoriach w podziemnych wyrobiskach górniczych (np. Kopalnia Soli „Wieliczka”).

Zakłady lecznictwa uzdrowiskowego

Zakłady lecznictwa uzdrowiskowego to podmioty lecznicze, które działają na terenie uzdrowiska. Pacjenci mogą się w nich leczyć bądź odbywać rehabilitację. Zakłady wykorzystują wyjątkowe warunki naturalne uzdrowiska, na terenie którego działają.

Do zakładów lecznictwa uzdrowiskowego zaliczają się m.in.:

• szpitale uzdrowiskowe,
• sanatoria uzdrowiskowe,
• szpitale uzdrowiskowe dla dzieci i sanatoria uzdrowiskowe dla dzieci,
• przychodnie uzdrowiskowe,
• zakłady przyrodolecznicze,
• szpitale w urządzonych podziemnych wyrobiskach górniczych sanatoria w urządzonych podziemnych wyrobiskach górniczych.

Ile trzeba zapłacić?

We własnym zakresie pokrywa się:

• koszty przejazdu do zakładu, w którym odbywa się leczenie;
• częściowe koszty wyżywienia i zakwaterowania w sanatorium uzdrowiskowym;
• opłatę uzdrowiskową – w 2018 r. maksymalnie 4,33 zł za dzień (wysokość maksymalnej opłaty zmienia się na dany rok, a ostateczną stawkę uchwala właściwa rada gminy);
• koszty pobytu opiekuna.

Kosztów wyżywienia i zakwaterowania w szpitalu uzdrowiskowym dla dzieci, sanatorium uzdrowiskowym dla dzieci i sanatorium uzdrowiskowym nie ponoszą:

• dzieci i młodzież do ukończenia 18 lat, a jeżeli kształcą się dalej – do ukończenia 26 lat;
• dzieci niepełnosprawne w znacznym stopniu – bez ograniczenia wieku;
• dzieci uprawnione do renty rodzinnej.

Warunki zakwaterowania w sanatorium uzdrowiskowym, różnią się w zależności od standardu pokoju. 

POZIOM I:

• pokój jednoosobowy z pełnym węzłem higieniczno-sanitarnym,
• pokój jednoosobowy w studiu;

POZIOM II:

• pokój jednoosobowy bez pełnego węzła higieniczno-sanitarnego;

POZIOM III:

• pokój dwuosobowy z pełnym węzłem higieniczno-sanitarnym,
• pokój dwuosobowy w studiu;

POZIOM IV:

• pokój dwuosobowy bez pełnego węzła higieniczno-sanitarnego;

POZIOM V:

• pokój wieloosobowy z pełnym węzłem higieniczno-sanitarnym,
• pokój wieloosobowy w studiu;

POZIOM VI:

• pokój wieloosobowy bez pełnego węzła higieniczno-sanitarnego.

Co jeszcze warto wiedzieć?

Jeśli pacjent przebywa na leczeniu uzdrowiskowym, to ma dostęp do bezpłatnych badań diagnostycznych oraz leków i wyrobów medycznych, które są konieczne do wykonania świadczenia gwarantowanego z zakresu lecznictwa uzdrowiskowego.

Na terenie uzdrowiska znajdują się:

• pijalnie uzdrowiskowe,
• tężnie,
• parki,
• ścieżki ruchowe,
• urządzone odcinki wybrzeża morskiego,
• lecznicze i rehabilitacyjne baseny uzdrowiskowe,
• urządzone podziemne wyrobiska górnicze.

Ile czasu trwa leczenie uzdrowiskowe?

• 27 dni trwa uzdrowiskowe leczenie szpitalne dzieci w wieku od 3 do 18 lat;
• 21 dni trwa:
  • uzdrowiskowe leczenie sanatoryjne dzieci w wieku od 7 do 18 lat,
  • uzdrowiskowe leczenie sanatoryjne dzieci w wieku od 3 do 6 lat pod opieką dorosłych,
  • uzdrowiskowe leczenie szpitalne dorosłych,
  • uzdrowiskowe leczenie sanatoryjne dla dorosłych;
• 28 dni trwa uzdrowiskowa rehabilitacja dla dorosłych w szpitalu uzdrowiskowym i sanatorium uzdrowiskowym;
• od 6 do 18 dni trwa uzdrowiskowe leczenie ambulatoryjne dzieci i dorosłych.

Naczelni lekarze uzdrowisk

Nadzór nad lecznictwem uzdrowiskowym sprawują minister zdrowia i wojewoda.

Wojewoda nadzoruje lecznictwo uzdrowiskowe prowadzone przez zakłady lecznictwa uzdrowiskowego na obszarze województwa przy pomocy naczelnego lekarza uzdrowiska.

Naczelny lekarz uzdrowiska prowadzi dokumentację związaną z nadzorem nad lecznictwem uzdrowiskowym oraz listę zakładów i urządzeń lecznictwa uzdrowiskowego znajdujących się na terenie uzdrowiska.

Do jego zadań należy również m.in.:

• współpraca z samorządami, podmiotami prowadzącymi zakłady lecznictwa uzdrowiskowego oraz zakładami górniczymi,
• prowadzenie kontroli urządzeń lecznictwa uzdrowiskowego,
• zgłaszanie wniosków dotyczących:
  • działania urządzeń lecznictwa uzdrowiskowego,
  • warunków naturalnych i właściwego kształtowania czynników środowiskowych w uzdrowisku lub na obszarze ochrony uzdrowiskowej.

Status uzdrowiska lub obszaru ochrony uzdrowiskowej

Uzdrowiskiem może zostać obszar, który:

• ma złoża naturalnych surowców leczniczych oraz klimat o potwierdzonych właściwościach leczniczych;
• spełnia wymagania w stosunku do środowiska określone w przepisach o ochronie środowiska;
• ma infrastrukturę techniczną w zakresie:
  • gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej;
  • transportu zbiorowego i prowadzi gospodarkę odpadami;
• ma zakłady lecznictwa uzdrowiskowego i urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego przygotowane do prowadzenia lecznictwa.

Jeśli dany obszar spełnia powyższe warunki, lecz nie ma na zakładów oraz urządzeń lecznictwa uzdrowiskowego, gmina może starać się o uzyskanie dla niego statusu obszaru ochrony uzdrowiskowej.

Jak uzyskać status uzdrowiska albo obszaru ochrony uzdrowiskowej?

O nadanie statusu uzdrowiska albo obszaru ochrony uzdrowiskowej występuje urząd gminy.

I. Potwierdzenie leczniczych właściwości surowców i klimatu

1. Gmina musi potwierdzić lecznicze właściwości naturalnych surowców i klimatu.
2. Gmina składa wniosek o wydanie odpowiedniego świadectwa do jednostki uprawnionej przez ministra zdrowia.
3. Właściwości lecznicze potwierdzić muszą udokumentowane badania, które wykluczają przy tym negatywne oddziaływanie na zdrowie człowieka.

II. Operat uzdrowiskowy

1. Gmina musi następnie sporządzić operat uzdrowiskowy, który określa możliwość prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego na danym terenie.
2. Operat uzdrowiskowy dzieli się na:

• część opisową, która określa m.in. opis właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu;
• część graficzną, na której widnieją planowane strefy ochrony uzdrowiskowej. Nie może ona być mniejsza niż:
  • 1:5000 dla projektowanej strefy „A” ochrony uzdrowiskowej,
  • 1:10 000 wspólnie dla stref „A” i „B”,
  • 1:25 000 wspólnie dla stref „A”, „B” i „C”.

1. Gmina uzgadnia operat z komisją uzdrowiskową rady gminy. Operat musi też podpisać prezydent, burmistrz lub wójt.
2. Gmina przesyła operat uzdrowiskowy ministrowi zdrowia, aby potwierdzić możliwość prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego.

III. Decyzja ministra zdrowia

• świadectwa, które potwierdza lecznicze właściwości naturalnych surowców i klimatu;
• opinii konsultanta krajowego do spraw balneologii i medycyny fizykalnej;
• informacji o:
  • kwalifikacjach pracowników, udzielających świadczeń zdrowotnych;
  • rodzajach zakładów lecznictwa uzdrowiskowego w danym uzdrowisku.

IV. Po uzyskaniu pozytywnej decyzji ministra

1. Gmina musi co najmniej raz na 10 lat przedstawić ministrowi zdrowia operat uzdrowiskowy, który potwierdzi, że obszar spełnia wymagania określone w ustawie.
2. Jeśli na podstawie złożonego operatu uzdrowiskowego minister zdrowia stwierdzi nieprawidłowości, wyznaczy czas na ich usunięcie (maksymalnie 5 lat).
3. Jeśli gmina nie usunie nieprawidłowości, minister wystąpi do Rady Ministrów opozbawienie danego obszaru statusu uzdrowiska lub obszaru ochrony uzdrowiskowej.
4. Gmina, która uzyska zgodę na prowadzenie lecznictwa uzdrowiskowego, sporządza i uchwala miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla strefy „A” ochrony uzdrowiskowej. Gmina ma na to 2 lata od otrzymania decyzji od ministra zdrowia.

Strefy ochrony uzdrowiskowej

Na obszarze uzdrowiska lub ochrony uzdrowiskowej wydzielone są trzy rodzaje stref ochrony uzdrowiskowej:

• strefa „A” – udział terenów zieleni wynosi co najmniej 65%. Jest to obszar, na którym znajdują się zakłady i urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego.
• strefa „B”– udział terenów biologicznie czynnych wynosi tu co najmniej 50%. Jest to obszar przeznaczony m.in. dla obiektów usługowych, turystycznych (w tym hoteli) czy budownictwa mieszkaniowego.
• strefa „C” – udział terenów biologicznie czynnych wynosi tu co najmniej 45%. Jest to obszar, który wpływa na zachowanie walorów krajobrazowych, klimatycznych i ochronę złóż naturalnych surowców leczniczych.

Zob. Wykaz jednostek uprawnionych

Pamiętaj, że:

Zob. też: 

• Rehabilitacja lecznicza z ZUS
• Turnusy rehabilitacyjne dla niepełnosprawnych - jak skorzystać?
• Nowe uprawnienia niepełnosprawnych
• Wykaz uzdrowisk wraz z kierunkami leczniczymi

• Projekt rekomendacji i rozwiązań w obszarach związanych z lecznictwem uzdrowiskowym

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz gminach uzdrowiskowych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 879, ze zm.);
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie sposobu kierowania i kwalifikowania pacjentów do zakładów lecznictwa uzdrowiskowego (Dz.U. poz. 14);
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia wymagań, jakim powinny odpowiadać zakłady i urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego (Dz.U. poz. 452);
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 sierpnia 2004 r. w sprawie leczenia uzdrowiskowego osób zatrudnionych przy produkcji wyrobów zawierających azbest (Dz.U. Nr 185, poz. 1920 z późn. zm.);
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 marca 2006 r. w sprawie szczegółowego sposobu i trybu przeprowadzania kontroli w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego (Dz.U. Nr 47, poz. 346);
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 czerwca 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego sposobu i trybu przeprowadzania kontroli w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego (Dz.U. Nr 130, poz. 760);
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 lipca 2011 r. w sprawie naczelnego lekarza uzdrowiska (Dz.U. Nr 161, poz. 976);
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 kwietnia 2006 r. w sprawie zakresu badań niezbędnych do ustalenia właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu, kryteriów ich oceny oraz wzoru świadectwa potwierdzającego te właściwości (Dz.U. Nr 80, poz. 565);
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 września 2006 r. w sprawie trybu przeprowadzania kontroli jednostek uprawnionych do potwierdzania właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu (Dz.U. Nr 178, poz. 1321);
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 czerwca 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie trybu przeprowadzania kontroli jednostek uprawnionych do potwierdzania właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu (Dz.U. Nr 130, poz. 761);
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 listopada 2006 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakie powinna spełniać jednostka uprawniona do wydawania świadectw potwierdzających właściwości lecznicze naturalnych surowców leczniczych oraz właściwości lecznicze klimatu (Dz.U. Nr 236, poz. 1708);
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 lipca 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu lecznictwa uzdrowiskowego (Dz.U. poz. 931);
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 grudnia 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu lecznictwa uzdrowiskowego (Dz.U. poz. 1963);
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 lipca 2011 r. w sprawie kierowania na leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitację uzdrowiskową (Dz.U. Nr 142, poz. 835);
• rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 9 czerwca 2006 r. w sprawie trybu i terminów ustalenia oraz przekazania dotacji z budżetu państwa gminie uzdrowiskowej  (Dz.U. Nr 103, poz. 705).

Na podst. www.nfz.gov.pl i www.gov.pl/zdrowie

A.J.
Zespół e-prawnik.pl