Polityka energetyczna Polski do 2030 roku

Z tych powodów nie można zweryfikować, czy i w jakim stopniu działania przyczynią się do realizacji tych celów, ani czy można osiągnąć te cele przy pomocy innych - mniej kosztownych działań. Brak precyzji w formułowaniu celów przejawia się w takich stwierdzeniach jak np.: „ustalenie narodowego celu wzrostu efektywności energetycznej" czy: „przewidywane jest bardzo istotne zmniejszenie energochłonności polskiej gospodarki". Założenia do aktów wykonawczych, od których wdrożenia zależeć będzie realizacja polityki, zarysowane są jedynie hasłowo, brakuje jasnych uwarunkowań prawnych każdego z kierunków.

3. Polityka jest sporządzona (podobnie do poprzednich) przy założeniu, że Państwo pozostaje właścicielem i jednocześnie podmiotem działającym w branży energetycznej - uczestnikiem rynku. Przyjęcie tego założenia powoduje, że w Polityce zawarto szereg zobowiązań typu: "budowa nowych mocy wytwórczych przy wykorzystaniu dostępnych paliw..." czy "budowa infrastruktury logistycznej..". Takie bezpośrednie zaangażowanie Państwa jest sprzeczne z deklaracjami na temat prywatyzacji kolejnych grup energetycznych, czyli wycofywaniem się Państwa z bezpośredniego udziału w działalności energetycznej. Należałoby w tym miejscu oczekiwać sformułowań o tworzeniu systemu bodźców skłaniających inwestorów do oczekiwanych zachowań (nawet jeżeli - przejściowo - są to podmioty kontrolowane przez Państwo). Państwo powinno zadeklarować wsparcie w tworzeniu spójnych ram prawnych rynku energii i paliw, uwzględniających wytyczne i przepisy Unii Europejskiej (obecne i te, nad którymi trwają zaawansowane prace).

4. Polityka energetyczna Polski powinna w pełni odzwierciedlać cele i zasady Polityki energetycznej Unii Europejskiej, a w szczególności uwzględniać nowe dyrektywy, uzgodnione na przełomie 2008 i 2009 roku, w tym:

· tzw. 3. pakiet liberalizacyjny;

· dyrektywę reformującą Europejski System Handlu Emisjami;

· nową dyrektywę o promocji energii ze źródłach odnawialnych;

· dyrektywę o geologicznym składowaniu CO2.

· inne, obecnie już znane i będące przedmiotem dyskusji na forum UE projekty, a przede wszystkim nową dyrektywę IPPC (dyrektywę o emisjach przemysłowych), której kształt i termin wejścia w życie będą determinować możliwości rozwoju energetyki polskiej w okresie do 2030r.

5. Ocena realizacji dotychczasowej Polityki powinna być bardziej krytyczna. Rzetelne podsumowanie realizacji dotychczasowych działań jest niezbędnym punktem wyjścia do planowania kolejnej Polityki energetycznej Polski do 2030 roku. W Ocenie realizacji Polityki energetycznej od 2005 roku wskazano wiele popełnionych błędów i niezrealizowanych planów, jednak nie przedstawiono wniosków ani wytycznych wynikających z podsumowania realizacji poprzedniej Polityki. Konkluzje Oceny realizacji powinny znaleźć odzwierciedlenie w obecnie przygotowywanej Polityce energetycznej do 2030r. Rzetelna analiza stanu obecnego i działań prowadzonych do tej pory pozwoli na jej właściwe zaplanowanie. Przedstawiona Ocena realizacji stanowi jedynie inwentaryzację niektórych działań, które zostały przeprowadzone lub miały zostać przeprowadzone. Nie wskazuje się przyczyn zaniechań ani koniecznych działań naprawczych. Szczegółowe uwagi do Oceny przedstawione są w Załączniku 1.

6. Przyjęte w „Prognozie zapotrzebowania na paliwa i energię do 2030 roku" założenie dot. stałego wysokiego wzrostu gospodarczego na poziomie około 5% od 2011 r. wydaje się być mocno optymistycznym. Co prawda w analizie uwzględniony jest spadek tempa rozwoju gospodarki polskiej spowodowany obecnym kryzysem finansowym, ale jego skala i czas trwania mogą okazać się niedoszacowane. Poza tym, sytuacja szybkiego rozwoju gospodarczego w pierwszych latach po przystąpieniu do UE nie może być podstawą do prognozowania wzrostu PKB na kolejne 20 lat, gdyż w przyszłości zarówno wsparcie finansowe ze strony Wspólnoty, jak i przewaga konkurencyjna polskiej gospodarki będą maleć. Celowe wydaje się przyjęcie bardziej wyważonych założeń albo opracowanie strategii wariantowej, uzależniającej podjęcie określonych działań od aktualnego stanu polskiej gospodarki. Uwagi do prognozy zawiera Załącznik 2.

7. Polityka, z wyjątkiem opisu programu energetyki jądrowej, prezentuje perspektywę krótkookresową. W przypadku pozostałych zagadnień brakuje szerszego spojrzenia na problem i próby odpowiedzi na pytanie co będzie z polską energetyką nie za 5, lecz za 10 czy 20 lat. Pod względem merytorycznym nie wykracza więc ona poza informacje zawarte w załączniku „Program działań wykonawczych na lata 2010-2012", który należy uznać za zasadniczą i najbardziej wartościową część Polityki. Uwagi do Programu zawarte są w Załączniku 3.

8. Części Polityki poświęcone ochronie środowiska wydają się nie dostrzegać istoty problemu. W okresie po 2013 r. zajdą istotne zmiany w warunkach funkcjonowania firm energetycznych, wynikające z częściowego aukcjoningu pozwoleń do emisji CO2. Ponadto, wejście wżycie nowej dyrektywy IPPC (o emisjach przemysłowych) w roku 2016 wywoła dramatycznie negatywne skutki dla możliwości wytwórczych polskiej energetyki. Szczególnie ogólnikowa jest Prognoza oddziaływania polityki energetycznej na środowisko, która w ogóle nie analizuje wpływu na środowisko poszczególnych działań zawartych w Polityce. Brakuje choćby szacunkowych liczb, które by przedstawiały efekty Polityki w odniesieniu do emisji substancji do atmosfery. Wskazuje to niestety na brak odpowiedniej koordynacji między resortami właściwymi w sprawach energetyki i ochrony środowiska. Uwagi do prognozy oddziaływania na środowisko zawiera załącznik 4.

9. Ponadto, Polityka energetyczna Polski do 2030 r. powinna przewidywać koszty jej wdrożenia, wskazywać sposoby finansowania inwestycji oraz przedstawić ocenę jej wpływu na gospodarkę kraju. Bez tych elementów, dokument nie będzie kompleksowo obrazował faktycznych efektów, które mają być osiągnięte do roku 2030. Warto dodać, że zgodnie z podkreślanym postulatem przewidywalności i stabilności regulacji, Polityka energetyczna powinna stworzyć gwarantowane ramy, które pozwolą zaplanować rozwój infrastruktury energetycznej, a także rozwój rynku, polepszenie sytuacji odbiorców końcowych, a przede wszystkim pozwolić na zidentyfikowanie i uniknięcie niepotrzebnych ryzyk.


Szczegóły w załączniku

Źródło: PKPP Lewiatan - www.pkpplewiatan.pl