Ramy Tożsamości Cyfrowej Unii Europejskiej od 20 maja

Rozporządzenie eIDAS2 już 20 maja 2024 roku

20 maja 2024 roku zacznie obowiązywać opublikowane 30 kwietnia w Dzienniku Urzędowym UE tzw. rozporządzenie eIDAS 2, które wprowadza Europejskie Ramy Tożsamości Cyfrowej.

Akt ten znacząco zmieni przepisy o identyfikacji elektronicznej i usług zaufania, które obowiązywały od 2014 roku.

Co się zmieni?

eIDAS 2 wprowadzi Europejskie Portfele Tożsamości Cyfrowej (ETPC, ang. The EU Digital Wallet, EUDIW). To osobiste portfele cyfrowe, które uznaje się powszechnie w całej Unii Europejskiej. Dzięki nim użytkownicy będą mogli:

• potwierdzać tożsamość, korzystając z publicznych i niektórych komercyjnych usług online i offline,
• wybrać ze swojego portfela dokumenty i dane, aby dzielić się nimi bezpiecznie,
• zdecydować, czy chcą korzystać z portfela.

Rozporządzenie eIDAS2 kładzie duży nacisk na ochronę danych osobowych i prywatności użytkowników portfeli. Kwalifikowane podpisy elektroniczne będą dostępne w portfelach za darmo dla wszystkich, którzy będą ich używać do celów innych niż zawodowe.

Portfele cyfrowe w mObywatelu

Polscy obywatele i rezydenci znają tę ideę i już korzystają z portfeli cyfrowych. mObywatel, z bogatym katalogiem usług publicznych i dokumentów mobilnych, ma już prawie 18 mln pobrań i jest jedną z najbardziej rozwiniętych tego typu aplikacji w Unii Europejskiej. Liczne funkcjonalności, które planuje się wdrożyć w Europejskich Portfelach Tożsamości Cyfrowej, są już teraz dostępne dla użytkowników aplikacji mObywatel  w kraju. Funkcja przekazywania danych, prezentowania dokumentów mobilnych czy wbudowany w aplikację środek identyfikacji, którego można używać w usługach, aby potwierdzić tożsamość– to tylko kilka przykładów. Już niedługo z tych funkcjonalności będą mogli korzystać także użytkownicy Europejskich Portfeli Tożsamości Cyfrowej.

Ile czasu na zmiany?

Choć przepisy rozporządzenia eIDAS 2 zaczną obowiązywać już 20 maja, to ich praktyczne wdrożenie zależy od tego, kiedy Komisja Europejska przyjmie akty wykonawcze do rozporządzenia. Już pod koniec tego roku poznamy niektóre z nich – w tym przepisy dotyczące wymagań technicznych dla portfeli. Od tego czasu państwa członkowskie UE i Ukraina będą miały 2 lata na to, aby zbudować i wdrożyć swoje portfele.

Konsultacje

Wdrożenie i doskonalenie Europejskiego Portfela Tożsamości Cyfrowej to jeden z priorytetów polskiego rządu. Ministerstwo Cyfryzacji, współdziałając z Centralnym Ośrodkiem Informatyki, planuje przeprowadzić wkrótce konsultacje publiczne, które będą dotyczyły tego, jak:

• dostosować mObywatela do wymogów Europejskiego Portfela Tożsamości Cyfrowej,
• wdrożyć pozostałe wymogi z rozporządzenia eIDAS 2.

Informacje o ETPC

Zainteresowani tą tematyką mogą zapoznać się z postępem prac nad specyfikacjami technicznymi dla Europejskich Portfeli Tożsamości Cyfrowej na GitHubie Komisji Europejskiej.

Przyspieszenie rozwoju Europejskiego Portfela Tożsamości Cyfrowej

Parlament Europejski (PE) w marcu zagłosował za tym, aby ustanowić ramy Tożsamości Cyfrowej Unii Europejskiej (UE). To ważny kamień milowy w dążeniu UE do tego, aby współtworzyć bezpieczniejszy i bardziej dostępny cyfrowo świat. Konsorcjum POTENTIAL może teraz przyspieszyć realizację projektu pilotażu Europejskiego Portfela Tożsamości Cyfrowej (EUDIW). W projekcie uczestniczy 19 państw UE i Ukraina. Wszystkie państwa członkowskie zobowiązały się udostępnić swoje portfele UE w ciągu 24 miesięcy od wejścia w życie aktów wykonawczych do rozporządzenia.

- Nowo przyjęte ramy prawne i długo oczekiwana nowa wersja Architecture and Reference Framework Outline (ARF) umożliwią nam przyspieszenie rozwoju technicznego ekosystemu Europejskiego Portfela Tożsamości Cyfrowej i przeprowadzenie prób w krajach uczestniczących. Naszym celem jest zapewnienie uznawanego w całej UE wysoce bezpiecznego, zorientowanego na użytkownika i interoperacyjnego ekosystemu Europejskiego Portfela Tożsamości Cyfrowej, który umożliwi obywatelom UE bezproblemowy dostęp zarówno do usług publicznych, jak i prywatnych. POTENTIAL czeka na pomyślny pilotaż EUDIW i realizację różnych scenariuszy, na poziomie krajowym i transgranicznym, co pozwoli uczestnikom projektu dzielić się swoją wiedzą i propozycjami z Komisją – powiedział Florent Tournois, koordynator projektu POTENTIAL.

W ramach ARF ustanowiono wspólne normy i warunki techniczne dla państw członkowskich, tworząc nowe lub dostosowując te dotychczasowe do portfeli, które już funkcjonują.

Czym jest portfel? Kto i jak z niego skorzysta?

• Portfel służy użytkownikom jako aplikacja na urządzeniach mobilnych. Mogą oni przechowywać tam swoje dane i zarządzać nimi łatwo i bezpiecznie, zachowując pełną kontrolę i chroniąc prywatność swoich danych.
• Portfel ma być tworzony w przejrzysty, innowacyjny i bezpieczny sposób, przy użyciu kodu open-source. Ma to zwiększyć zaufanie i odpowiedzialność związaną z wprowadzaniem portfeli narodowych do użytku.
• Każdy obywatel Europy będzie mógł skorzystać z portfela za darmo.
• Prototyp Europejskiego Portfela Tożsamości Cyfrowej ma zostać wdrożony we wszystkich krajach uczestniczących. Każdy z nich ma inny poziom statusu portfela.

O projekcie

Projekt POTENTIAL prowadzą Francja i Niemcy. To największy z czterech zakrojonych na szeroką skalę projektów pilotażowych, które Komisja Europejska wybrała, aby rozwijać tożsamość cyfrową w całej Europie. W projekcie uczestniczy ponad 140 instytucji z sektora publicznego i prywatnego z całej Europy. Projekt ma zapewnić spójność, tak aby wszystkie krajowe wdrożenia portfela:

• współdziałały ze sobą,
• były interoperacyjne,
• były przetestowane w ramach zdefiniowanych przypadków użycia, online i offline.

POTENTIAL koncentruje się na 6 przypadkach użycia. Są to:

• usługi e-Gov,
• otwieranie kont bankowych,
• rejestracja kart SIM,
• mobilne prawo jazdy,
• kwalifikowany podpis elektroniczny,
• e-Recepta.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl