Znakowanie artykułów rolno-spożywczych

Zgodnie z Rocznym ramowym planem kontroli Inspekcji JHARS na 2008 rok, w I kwartale 2008 roku wszystkie wojewódzkie inspektoraty JHARS przeprowadziły planową kontrolę w zakresie prawidłowości znakowania wybranych artykułów rolno-spożywczych. 

CEL KONTROLI

Celem kontroli było sprawdzenie prawidłowości znakowania wybranych artykułów rolno-spożywczych, tj.:  produktów seropodobnych, produktów mlekopodobnych, zabielaczy do kawy typu „3 w 1", herbatek owocowych, herbaty oraz kawy rozpuszczalnej i mieszanek kawy naturalnej ze zbożową.
Dodatkowo podczas kontroli sprawdzono sposób składowania i transportu ww. artykułów.
W przypadku kontroli kawy rozpuszczalnej, wykonywane były analizy laboratoryjne mające na celu zbadanie jakości handlowej, ze szczególnym uwzględnieniem zafałszowań kawą zbożową.

ZAKRES KONTROLI

Skontrolowano wymienione artykuły rolno-spożywcze pochodzące z 45 podmiotów gospodarczych  (tj. z 32,8 % wszystkich zidentyfikowanych przez WIJHARS, wprowadzających do obrotu artykuły rolno-spożywcze objęte niniejszą kontrolą), w tym od:

• 17 producentów herbatek owocowych,

• 15 producentów produktów seropodobnych,

• 15 producentów herbaty,

• 7 producentów kawy rozpuszczalnej,

• 5  producentów produktów mlekopodobnych,

• 5 producentów zabielaczy do kawy typu „3 w 1",

• 5 producentów mieszanek kawy naturalnej ze zbożową.

Kontrolą objęto:

• w zakresie znakowania:

• 109 partii  herbatek owocowych reprezentujących wielkość 93 t,

• 18 partii produktów seropodobnych reprezentujących wielkość 29 t,

• 79 partii herbaty reprezentujących wielkość 17 t,

• 25 partii kawy rozpuszczalnej reprezentujących wielkość 19 t,

• 5 partii produktów mlekopodobnych reprezentujących wielkość 3 t,

• 20 partii zabielaczy do kawy typu „3 w 1" reprezentujących wielkość 16 t,

• 7 partii mieszanek kawy naturalnej ze zbożową reprezentujących wielkość 6 t.

• w zakresie oznaczania parametrów fizykochemicznych  - 18 partii kawy rozpuszczalnej, o łącznej masie 17 t.

WYNIKI KONTROLI

• parametry fizykochemiczne
  Jakość wszystkich próbek kawy rozpuszczalnej odpowiadała wymaganiom określonym przez producenta w deklaracji. Partie kawy poddane analizom nie były zafałszowane.

• znakowanie
  Nieprawidłowe znakowanie stwierdzono w przypadku:
  - 53 partii herbatek owocowych (48,6 % skontrolowanych wyrobów), o łącznej masie 13 706 kg (14,8 % skontrolowanej masy),
  - 4 partii produktów seropodobnych (22,2 % skontrolowanych), o łącznej masie 308 kg (1,1 % skontrolowanej masy),
  - 34 partii herbaty (43,0 % skontrolowanych wyrobów), o łącznej masie 6 097 kg (35,9 % skontrolowanej masy),
  - 9 partii kawy rozpuszczalnej (34,6 % skontrolowanych wyrobów), o łącznej masie 1 566 kg (8,0 % skontrolowanej masy),
  - 7 partii zabielaczy do kawy typu „3 w 1" (35,0 % skontrolowanych wyrobów) o łącznej masie 3 147  kg (19,6 % skontrolowanej masy),
  - 3 partii mieszanek kawy naturalnej ze zbożową (42,9 % skontrolowanych wyrobów), o łącznej masie 2 784 kg (49,2 % skontrolowanej masy).

W wyniku kontroli nie wniesiono zastrzeżeń w zakresie znakowania produktów mlekopodobnych.

Nieprawidłowości dotyczyły głównie:

• w przypadku herbatek owocowych:

• nie umieszczania nazwy wyrobu, daty minimalnej trwałości i zawartości netto w jednym polu widzenia,

• stosowania określenia „waga", poprzedzającego dane dotyczące ilości nominalnej,

• braku informacji o warunkach przechowywania,

• braku masy netto na opakowaniu jednostkowym zawierającym saszetki,

• braku procentowej zawartości składnika,

• braku zalecanego dziennego spożycia wit. C, która jest deklarowana jako składnik,

• użycia napisu "BIO" sugerującego, że artykuł jest produktem pochodzenia ekologicznego, podczas gdy nie posiadał stosownych certyfikatów,

• podania informacji o szczególnych właściwościach np. odchudzających, bez potwierdzenia tego faktu odpowiednimi badaniami,

• użycia nazwy "herbata poziomkowa", podczas gdy w składzie znajdował się jedynie aromat,

• w przypadku produktów seropodobnych:

• braku określenia ilościowej zawartości sera w wyrobie (t.j. składnika, którego nazwa podkreślona została w nazwie wyrobu),

• braku określenia miejsca na opakowaniu, w którym umieszczona została data minimalnej trwałości,

• w przypadku herbaty:

• niepełnych danych producenta,

• stosowania określenia „waga", poprzedzającego dane dotyczące ilości nominalnej,

• braku oznaczenia partii produkcyjnej,

• braku informacji o warunkach przechowywania,

• użycia napisu "EKO Natura", "BIO", "Ekologiczne plantacje Organic" sugerującego, że artykuł jest produktem pochodzenia ekologicznego, podczas gdy nie posiada stosownych certyfikatów,

• nie umieszczania informacji o warunkach przechowywania obok daty minimalnej trwałości,

• stosowania niewłaściwego sformułowania poprzedzającego datę minimalnej trwałości, tj. „najlepiej spożyć przed" z podaniem miesiąca i roku zamiast „najlepiej spożyć przed końcem",

• podania informacji o szczególnych właściwościach np. "pobudza umysł i ciało", bez potwierdzenia tego faktu odpowiednimi badaniami,

• użycia nazwy "herbata cytrynowa" podczas gdy w składzie znajdował się jedynie aromat,

• w przypadku kawy rozpuszczalnej:

• stosowania określenia waga, poprzedzającego dane dotyczące ilości nominalnej,

• nieaktualnych danych producenta,

• braku wskazania miejsca umieszczenia na opakowaniu daty minimalnej trwałości,

• nie umieszczenia nazwy wyrobu, daty minimalnej trwałości i zawartości netto
  w jednym polu widzenia,

• w przypadku zabielaczy do kawy typu „3 w 1":

• podawania w nazwie wyrobu określenia „light", pomimo że produkt nie różnił się zawartością tłuszczu od innych produkowanych przez zakład,

• braku określenia ilościowej zawartości kawy w wyrobie,

• w przypadku mieszanek kawy naturalnej ze zbożową:

• zastosowania niewłaściwej nawy wyrobu, wprowadzającej w błąd konsumenta co do rodzaju produktu, tj.  zamiast „mieszanka kawy" użyto nazw: "kawa palona mielona" lub "kawa",

• braku procentowej zawartości składników,

• braku wykazu składników,

• zamieszczenia w wykazie składników informacji wprowadzającej w błąd konsumenta co do składu, tj. zastosowanie sformułowania "deserowa kawa zbożowa" zamiast "uprażone ziarno żyta".

Inne ustalenia z kontroli

• Warunki składowania i transportu

• 1 zakład nie prowadził monitoringu temperatury i wilgotności powietrza.

• Wymagania formalno-prawne

• 9 % podmiotów nie dopełniło obowiązku zgłoszenia prowadzenia działalności gospodarczej do właściwych wojewódzkich inspektorów Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.

SANKCJE

W związku z zaistniałymi nieprawidłowościami, wojewódzkie inspektoraty JHARS zastosowały następujące sankcje:

• 24 mandaty karne, na łączną kwotę 4 850 złotych,

• 12 decyzji administracyjnych nakazujących poddanie odpowiednim zabiegom mającym na celu doprowadzenie znakowania do wymogów określonych
  w przepisach (6 dotyczyło herbaty, 5 herbatek owocowych i 1 mieszanki kawy naturalnej ze zbożową).

Ponadto wszczęto 5 postępowań administracyjnych i przekazano 12 spraw  (9 dotyczących herbaty i 3 kawy rozpuszczalnej) do właściwych miejscowo WIJHARS w Poznaniu i Warszawie.

PODSUMOWANIE I WNIOSKI

• Kontrolą w zakresie prawidłowości znakowania objęto 7 grup artykułów rolno-spożywczych (produkty seropodobne, produkty mlekopodobne, zabielacze do kawy typu „3 w 1", herbatki owocowe, herbaty, kawy rozpuszczalne, mieszanki kawy naturalnej ze zbożową).

• Kontrole produktów seropodobnych i mlekopodobnych, zabielaczy do kawy typu „3 w 1", herbatek owocowych oraz mieszanek kawy naturalnej ze zbożową były prowadzone po raz pierwszy.

• Kontrola herbaty była prowadzona po raz drugi (poprzednia odbyła się w IV kwartale 2005 roku); w porównaniu do poprzedniej kontroli stwierdzono pogorszenie jakości herbat w zakresie prawidłowości znakowania o 26 punktów procentowych.

• Kontrole kawy były prowadzone trzykrotnie w latach 2005 - 2007; w latach 2005 i 2006 obejmowały one wszystkie rodzaje kawy, a w 2007 roku jedynie kawę bezkofeinową.

• Wyniki przeprowadzonej kontroli wskazują, że niezgodności w zakresie znakowania, w odniesieniu do poszczególnych asortymentów objętych niniejszą kontrolą, kształtują się na poziomie 22 &pide; 49 % partii.

  
  Najniższy odsetek nieprawidłowości odnotowano w stosunku do produktów seropodobnych (22 %), natomiast najwyższy w stosunku do herbatek owocowych  (49 %) oraz herbaty (43 %) i mieszanek kawy naturalnej ze zbożową (43 %).
  Na podstawie wyników kontroli, można wywnioskować, że producenci kontrolowanych artykułów rolno-spożywczych nie stosują przepisów dotyczących znakowania. Może to wynikać z ich nieznajomości lub może świadczyć o oszczędnościach finansowych producentów związanych z wykorzystaniem starych lub błędnie wydrukowanych etykiet.

Biorąc pod uwagę fakt, że nadal do obrotu wprowadzane są artykuły rolno-spożywcze oznakowane w sposób niezgodny z obowiązującymi przepisami, wydaje się celowe prowadzenia dalszych kontroli w zakresie prawidłowości znakowania, rozszerzając ich zakres na inne artykuły rolno-spożywcze.

Z uwagi na fakt, że etykieta jest podstawowym źródłem informacji, którą otrzymuje konsument, bardzo istotne jest, wyegzekwowanie od przedsiębiorców, poprzez kontynuowanie kontroli, rzetelnego deklarowania jakości swoich wyrobów poprzez właściwe ich oznakowanie.

Źródło: www.ijhar-s.gov.pl

A.J.
Zespół e-prawnik.pl