Miejsce złożenia testamentu

Pytanie klienta:

""Brat sporządził testament u notariusza, u siebie zachował 1 egzemplarz. Jak dotrzeć do testamentu w razie śmierci brata (o ile posiadany uległ zniszczeniu)? Jak dowiedzieć się, u którego notariusza leży drugi egzemplarz testamentu? Gdzie jest przechowywany testament notarialny - czy w sądzie właściwym dla stałego miejsca zamieszkania zmarłego? Jak wyglądają te problemy, gdy testament jest sporządzony własnoręcznie? Kto jest najbardziej zalecanym do przechowywania testamentu i jak mają do niego spadkobiercy dotrzeć?""

Odpowiedź prawnika:

Zgodnie z art. 646 kodeksu postępowania cywilnego, osoba, u której znajduje się testament, obowiązana jest złożyć go w sądzie spadku, gdy dowie się o śmierci spadkodawcy. Kto bezzasadnie uchyla się od wykonania powyższego obowiązku, ponosi odpowiedzialność za wynikłą stąd szkodę. Ponadto sąd spadku może nałożyć na uchylającego się grzywnę.

Obowiązek powyższy ma charakter powszechny i dotyczy wszystkich osób fizycznych i prawnych, jak i organów państwowych i samorządowych, będących w posiadaniu testamentu. Dzierżyciel testamentu z chwilą powzięcia wiadomości o śmierci testatora ma obowiązek złożenia niniejszego dokumentu w sądzie, dotyczy to również testamentów nieważnych i odwołanych.

W celu stwierdzenia, czy istnieje testament i gdzie się znajduje, sąd spadku może nakazać złożenie oświadczenia w tym przedmiocie, stosując odpowiednio tryb przewidziany do wyjawienia przedmiotów spadkowych. Sąd obowiązany jest do przeprowadzenia rozprawy z udziałem wszystkich zainteresowanych oraz osób co do których zachodzi przypuszczenie, że mają testament w swoim władaniu lub wiedzą o miejscu jego przechowywania. Po przeprowadzeniu rozprawy sąd postanowieniem nakazuje określonej osobie złożyć oświadczenie do testamentu. Jeżeli określona osoba odmawia złożenie w/w oświadczania, wówczas po upływie określonego (przez sąd) terminu sąd stosuje środki przymusu według przepisów o egzekucji świadczeń niepieniężnych.

Na podstawie art. 648 kpc sąd po wysłuchaniu osoby, u której według uzyskanych wiadomości testament się znajduje, wyda z urzędu postanowienie nakazujące jej złożenie testamentu w wyznaczonym terminie. Na niniejsze postanowienie są przysługuje zażalenie.

Wysłuchanie w/w osoby odbywa się na posiedzeniu sądowym lub w formie pisemnego oświadczenia składanego przez tą osobę.

Powyższe przepisy mają zastosowanie do każdej formy testamentu. Testament sporządzony własnoręcznie może być złożony w miejscu wybranym zgodne z wolą spadkodawcy.

W kwestii miejsca przechowania testamentu notarialnego odsyłamy Pana do odpowiedzi zatytułowanej Testament notarialny.