Prawa do filmow reklamowych

Odpowiedź prawnika: Prawa do filmow reklamowych

Regulacja dotycząca powyższego stanu faktycznego znajduje się w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r. (dalej: prawo autorskie). Prawo autorskie rozróżnia dwa rodzaje praw: osobiste (art. 16) i majątkowe (art. 17 - 22).

Zgodnie z art. 70 prawa autorskiego, domniemywa się, że producent utworu audiowizualnego (np. filmu reklamowego) nabywa na mocy umowy o stworzenie utworu albo umowy o wykorzystanie już istniejącego utworu wyłączne prawa majątkowe do eksploatacji tych utworów w ramach utworu audiowizualnego jako całości. Nie wyklucza to oczywiście, iż autorskie prawa majątkowe mogą przejść na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy (np. twórca reklamy przenosi autorskie prawa majątkowe na zleceniodawce - najczęściej regulacje te znajdują się w umowie o stworzenie filmu reklamowego). Prawa te wiążą się z materialną eksploatacją konkretnego utworu (w tym przypadku - filmu reklamowego).

Natomiast autorskie prawa osobiste wiążą się z niematerialnym aspektem praw autorskich. Prawa te należą do twórcy (współtwórców) utworu. Prawa te chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem. Tak więc nie podlegają one dziedziczeniu i nie mogą one przejść na osobę trzecią w żadnym wypadku. Prawa osobiste przejawiają się m.in. w prawie twórcy do:

1) autorstwa utworu;

2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo;

3) nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania;

4) decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności;

5) nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.

Oczywiście, nie wykluczona jest również sytuacja, w której autorskie prawa osobiste i autorskie prawa majątkowe należą do tej samej osoby. Jako przykład podać tutaj można np. autora książki, który nie przenosi swoich autorskich praw majątkowych (pierwotnie prawa te należą do twórcy utworu) na osobę trzecią.

Reasumując, eksploatacja filmów reklamowych zależy wyłącznie od właściciela autorskich praw majątkowych do tego utworu, przy zachowaniu prawa osobistych twórcy (np. zakaz przypisywania sobie autorstwa). Korzystanie z tych utworów bez odpowiedniej zgody (licencji, umowy) osoby dysponującej autorskimi prawami majątkowymi, stanowi naruszenie prawa autorskiego. Skutkować to może odpowiedzialnością zarówno cywilną, jak i karną na podstawie powyższej ustawy.