Zasada odpowiedzialności urzędników za naruszenie prawa

Na czym polega zasada odpowiedzialności urzędników za naruszenie prawa?

Dzięki zasadom ogólnym w Prawie przedsiębiorców wyrażone zostały wartości, naktórych muszą się opierać relacje między biznesem i administracją. Są one dla prawagospodarczego spoiwem, które z rozrzuconych w wielu ustawach przepisów tworzysystem, świadczący o dojrzałości tej dziedziny prawa. Prawo gospodarcze nie miało do tej pory takiego systemu wartości.

Zasada odpowiedzialności urzędników za naruszenie prawa została wyrażona w art. 13 Prawa przedsiębiorców. Zgodnie z tym przepisem: "Funkcjonariusze publiczni ponoszą odpowiedzialność za naruszenie prawa spowodowane ich działaniem lub zaniechaniem na zasadach określonych w odrębnych przepisach".

Pracownicy administracji odpowiadają zatem majątkowo za naruszenie prawa wobec przedsiębiorców. Przedsiębiorca może więc dochodzić odszkodowania w razie naruszenia prawa przez urzędnika. 

Odpowiedzialność wskazana w art. 13 ustawy dotyczy osobistej odpowiedzialności samych funkcjonariuszy publicznych za naruszenie prawa i nie wyklucza równoczesnej majątkowej odpowiedzialności Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego wobec przedsiębiorcy za wyrządzoną mu szkodę. 

Taki rodzaj odpowiedzialności wynika również z ustawy z dnia 20 stycznia 2011 roku o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa.

Czemu przewidziano taką zasadę?

Zasada ponoszenia przez funkcjonariuszy publicznych odpowiedzialności zanaruszenie prawa spowodowane ich zawinionym działaniem lub zaniechaniem ma być czynnikiem dyscyplinującym funkcjonariuszy publicznych.

Ma też sprzyjać dokładaniu przez nich takiej staranności przy wykonywaniu swoich obowiązków służbowych, żeby nie musieli następnie ponosić majątkowej, osobistej odpowiedzialności wobec przedsiębiorców. Wprowadzenie omawianej zasady winno więc skutkować bardziej przemyślaną i rzetelną  pracą pracowników administracji publicznej. 

Wspomniane odesłanie do "zasad określonych w odrębnych przepisach" sprawia jednak, że zasada ta będzie nadal regulacją martwą - w "sferze pobożnych życzeń". W praktyce bowiem, uzyskanie odszkodowania od funkcjonariusza publicznego okazuje się niemożliwe.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2018 r., poz. 646).

A.J.
Zespół e-prawnik.pl