Sądowe nabycie spadku a ujawnienie testamentu

Odpowiedź prawnika: Sądowe nabycie spadku a ujawnienie testamentu

W opisywanym przypadku zakładamy, że bank - wierzyciel uzyskał postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Zgodnie bowiem z art. 1025 § 1 kc sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę.  Zatem bank, aby uzyskać klauzulę wykonalności przeciwko córce, musiał przeprowadzić takie postępowanie.

W przypadku natomiast, gdy ze znalezionego testamentu wynika, że spadkobiercą jest inna osoba niż ta wskazana w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku, zastosowanie będą mieć następujące przepisy.

Zgodnie z art. 646 § 1 kodeksu postępowania cywilnego osoba, u której znajduje się testament jest obowiązana złożyć go w sądzie spadku, gdy dowie się o śmierci spadkodawcy, chyba, że złożyła go u notariusza (w takim wypadku notariusz niezwłocznie zawiadamia sąd spadku, przesyłając odpis sporządzonego protokołu.

Z art. 679 § 1 wynika, że dowód, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku nie jest spadkobiercą lub że jej udział w spadku jest inny niż stwierdzony, może być przeprowadzony tylko w postępowaniu o uchylenie lub zmianę stwierdzenia nabycia spadku. Jednakże ten, kto był uczestnikiem postępowania o stwierdzenie nabycia spadku może tylko wówczas żądać zmiany postanowienia stwierdzającego nabycie spadku, gdy żądanie opiera na podstawie, której nie mógł powołać w tym postępowaniu, a wniosek o zmianę składa przed upływem roku od dnia, w którym uzyskał tę możność.  

Paragraf 3 precyzuje, że w razie przeprowadzenia dowodu, że spadek w całości lub w części nabyła inna osoba niż wskazana w prawomocnym postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku, sąd spadku, zmieniając to postanowienie, stwierdzi nabycie spadku zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. Te same przepisy stosuje się do zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia.

Jak zatem należy postąpić w opisywanej sytuacji? Należałoby złożyć do sądu spadku testament równocześnie z wnioskiem o  zmianę stwierdzenia nabycia spadku. Na podstawie tego wniosku sąd wyda postanowienie, w którym na nowo określi, kto został powołany do spadku.

Na zakończenie przypominamy, że przy dziedziczeniu na podstawie testamentu można również przyjąć spadek wprost, z dobrodziejstwem inwentarza, czy też go odrzucić. Jeżeli spadkobiercą jest osoba małoletnia, przyjmie ona spadek z ograniczeniem odpowiedzialności za długi. Jeżeli natomiast spadkobierca spadek odrzuci, wówczas powołana do spadku będzie ta osoba, która dziedziczyłaby z ustawy.

Jeżeli natomiast chodzi o odpowiedzialność względem banku w czasie prowadzonego postępowania (i po jego zakończeniu), to w przypadku, gdy zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne, należy złożyć powództwo przeciwegzekucyjne, oparte na art. 840 § 1 ust. 1 kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z tym przepisem dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności, gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście.

O tym, czym jest powództwo przeciwegzekucyjne, jakie wymogi musi spełnić pozew i gdzie należy go złożyć, można przeczytać w naszej informacji prawnej:

Jak się bronić przed egzekucją- czyli powództwa przeciwegzekucyjne

Najprawdopodobniej na czas trwania postępowania spadkowego egzekucja zostanie zawieszona, a po wydaniu postanowienia przesądzającego, kto nabył spadek po dziadku, egzekucja względem córki zostanie umorzona.