Skutki śmierci pozwanego w toku procesu

Odpowiedź prawnika: Skutki śmierci pozwanego w toku procesu

Art. 355 kodeksu postępowania cywilnego stanowi, że sąd wyda postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. Uznaje się powszechnie, że wydanie wyroku jest niedopuszczalne wówczas, gdy zaistnieją okoliczności powodujące nie dający się usunąć brak jednej z tzw. bezwzględnych przesłanek procesowych. Przesłanką taką jest natomiast posiadanie przez stronę zdolności sądowej (innymi słowy, zdolności do bycia podmiotem prawa, która warunkuje udział strony w postępowaniu). Nie ulega wątpliwości, że śmierć strony pozwanej w toku postępowania sadowego jest przesłanką uniemożliwiającą wydanie przeciwko niej rozstrzygnięcia przez sąd cywilny. Na skutek śmierci ustał bowiem byt tej osoby jako podmiotu prawa. Postępowanie sądowe przeciwko osobie zmarłej winno być zatem umorzone.

Wierzycielowi może nie być znany fakt, iż strona pozwana (dłużnik) zmarł w toku postępowania. Stąd zarzut, o którym mowa powyżej, można podnosić na każdym możliwym etapie postępowania, w tym w postępowaniu klauzulowym. Gdy sąd poweźmie wiadomość o śmierci tej osoby, obowiązany jest on zawiesić postępowanie w sprawie. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby potencjalni spadkobiercy poinformowali pisemnie sąd o tym, iż pozwany zmarł przed uprawomocnieniem się orzeczenia. Ponadto, nie ma prawnie skutecznej możliwości nadania wyrokowi wydanemu przeciwko osobie zmarłej w toku sprawy klauzuli wykonalności przeciwko spadkobiercom.