Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Kwestia wymagalności roszczenia o zachowek jest sporna. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia z dnia 24 czerwca 2004 r. III CK 127/2003 stwierdził, że roszczenie o zachowek staje się co do zasady wymagalne w chwili ogłoszenia testamentu, poza pewnymi wyjątkowymi sytuacjami (np. gdy spadkobierca pozostawi kilka testamentów, które zostały otwarte oraz ogłoszone, kiedy konieczne jest wstępne rozstrzygnięcie, który z pozostawionych testamentów jest ważny i skuteczny lub gdy nie jest możliwe ustalenie wartości zachowku ze względu na niemożność stwierdzenia czy spadkodawca doszedł do dziedziczenia po innej osobie, kiedy to termin przedawnienia nie biegnie do czasu wyjaśnienia tej okoliczności, a także jeżeli na rzecz uprawnionego do zachowku został w testamencie ustanowiony zapis, pod warunkiem zawieszającym).
Istnieje jednak inny pogląd, wg którego wymagalność roszczenia o zachowek należy zatem określić na podstawie ogólnego terminu z art. 455 kc, według którego dłużnik jest zobowiązany spełnić świadczenie w terminie wynikającym z właściwości zobowiązania. Uprawniony do zachowku może domagać się od spadkobiercy testamentowego wypłacenia zachowku, jeśli zachodzą ku temu dostateczne podstawy, a więc wyjaśnione zostało przeciwko komu przysługuje roszczenie o zachowek, jaka jest jego wysokość - co wymaga ustalenia treści testamentu - czy upłynął termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku oraz czy powołany do dziedziczenia spadkobierca przyjął spadek, czy też odrzucił go.
Świadczenie powinno zostać spełnione niezwłocznie po nadejściu terminu wymagalności, przy czym „niezwłocznie” nie oznacza „natychmiast”, lecz „bez zbędnej zwłoki”.
Spełniając świadczenie, może Pani żądać pokwitowania od córki. Jeśli córka odmówi go, może Pani powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia albo złożyć sumę do depozytu sądowego.