Testament notarialny a prawo do zachowku
Pytanie:
"Mój ojciec po śmierci swoich rodziców został adoptowany wraz ze swoją siostrą przez osobę, która wcześniej nie należała do jego rodziny. Było to w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku. Osoba ta zmarła w tym roku, zostawiając testament (sporządzony w 2003 roku), w którym cały swój \"dobytek\" (czyt. mieszkanie wraz z wyposażeniem) przenosi na osobę, która do jej rodziny nie należała. Należy wspomnieć, że spadkowca była osobą, która nigdy nie wstąpiła w związek małżeński. Testament przenosi własność owego mieszkania w formie aktu notarialnego (sporządzonego bez obecności mojego ojca) na osobę trzecią. Spadkodawca w chwili podpisywania aktu cierpiał na chorobę wzorkową (zaćma). 5 lat temu zmarła siostra mojego ojca (nie pozostawiła po sobie potomstwa, była po rozwodzie). Czy taki testament jest ważny? Czy spadkobiercą powinien być mój ojciec, który został adoptowany przez spadkodawcę? (czyli adoptowane dziecko spadkodawcy). Przy założeniu, że nie jest wydziedziczony."
Odpowiedź prawnika: Testament notarialny a prawo do zachowku
Ojciec i siostra ojca zostali adoptowani, czyli wobec prawa stali się zstępnymi spadkodawcy (art. 936 paragraf 1 k.c.) Fakt ten decyduje o uprawnieniu ojca do bycia spadkobiercą ustawowym. Siostra ojca zmarła nie pozostawiając po sobie potomstwa, z uwagi na co, ojciec staje się, przy braku małżonka spadkodawcy, jedynym uprawnionym do dziedziczenia z mocy ustawy.
Spadkodawca sporządził testament w formie aktu notarialnego. Testament sporządzony został w sposób prawidłowy, zaćma nie ma wpływu na jego ważność.
Mocą testamentu na spadkobiercę nie będącego członkiem rodziny spadkodawca przeniósł cały swój majatek, czyli własność mieszkania oraz wyposażenia. W takiej sytuacji spadkobierca, który byłby powołany do spadku z mocy ustawy, czyli ojciec pytającego ma uprawnienie do wystąpienia przeciwko spadkobiercy testamentowemu z roszczeniem o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku (art. 991 paragraf 2 k.c.). Zachowek to w tym przypadku połowa wartości udziału, jaki przypadłby ojcu pytającego przy dziedziczeniu ustawowym, czyli połowa wartości mieszkania (jeżeli uprawniony do zachowku jest trwale niezdolny do pracy lub zstępny jest niepełnoletni, w takich przypadkach dwie trzecie wartości udzialu spadkowego). Należy pamiętać o tym, iż na poczet należnego zachowku zalicza się darowizny dokonane przez spadkodawcę uprawnionemu do zachowku oraz poniesione przez spadkodawcę koszty wychowania oraz wykszatałcenia ogólnego i zawodowego, o ile koszty te przekraczają przeciętną miarę przyjętą w danym środowisku.
Roszczenia o zachowek przedawniają się z upływem trzech lat od ogłoszenia testamentu. Ponadto pamiętać należy o tym, iż małżonek i inne osoby bliskie spadkodawcy, czyli ojciec pytającego, mocą art. 923 paragraf 1 k. c., jeżeli zamieszkiwały ze spadkodawcą do dnia jego śmierci są uprawnione do korzystania z mieszkania i urządzeń domowych w zakresie dotychczasowym w ciągu trzech miesięcy od otwarcia spadku.
Zespół prawników
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?