Zmiana powództwa - wysokość roszczenia

Pytanie klienta:

""Mężczyzna został pobity. Osoba, która tego dokonała została skazana za ten czyn prawomocnym wyrokiem sądu karnego. Poszkodowany mężczyzna wniósł pozew do sądu cywilnego domagając się odszkodowania i zadośćuczynienia (odpowiednio 9000 i 2000 zł). Powód ma jednak pewien problem z dostatecznym udowodnieniem pełnej wysokości szkody jaką poniósł (otrzymał propozycję pracy, której nie mógł podjąć ze względu na stan zdrowia wynikający z faktu pobicia i ma trudności z udowodnieniem tego). Ponadto pozwany powołuje okoliczności świadczące, iż powód swoim agresywnym zachowaniem przyczynił się do odniesienia obrażeń - chociaż tylko pozwany został za to skazany, a powód jako poszkodowany nie poniósł żadnej kary. Czy w tej sytuacji powód na rozprawie z bezpieczeństwa procesowego (z uwagi na trudności z udowodnieniem wysokości zysku utraconego) może zmienić roszczenie i żądać większej kwoty zadośćuczynienia, a mniejszej odszkodowania? Czy pozwany może powoływać okoliczności sprawy karnej dowodząc, że to powód przyczynił się do własnych obrażeń chociaż sprawa została osądzona prawomocnym wyrokiem, który stwierdził tylko winę pozwanego? ""

Odpowiedź prawnika:

Zgodnie z przepisem art. 11 kpc. ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym. Jednakże osoba, która nie była oskarżona, może powoływać się w postępowaniu cywilnym na wszelkie okoliczności wyłączające lub ograniczające jej odpowiedzialność cywilną. Z powyższego przepisu wynika, że dla sądu cywilnego wiążąca jest tylko sentencja wyroku, a więc określenie podmiotu, przedmiotu przestępstwa oraz jego kwalifikacji karnej i wymierzonej kary. Sąd związany jest bowiem ustaleniem, iż dany sprawca popełnił przestępstwo i została za to skazany. Wszelkie inne okoliczności – w tym wpływające na wymiar kary – nie mają znaczenia dla sądu cywilnego.

Z kolei przepis art. 193 § 1 kpc dopuszcza zmianę powództwa w przypadku gdy nie wpływa ona na właściwość sądu. Zmiana ta może polegać na zmniejszeniu wysokości żądanego roszczenia jak i na zwiększeniu tej kwoty. Wobec powyższego, w świetle przedstawionego stanu faktycznego dopuszczalna jest zmiana powództwa w przedstawionej formie. Taka czynność wymaga jednak dokonania pewnych działań przez stronę – wniesienia do sądu pisma procesowego formą odpowiadającego pozwowi wraz z załącznikami. Zmiana uzasadnia wniesienie przez stronę przeciwną odpowiedzi na pismo powoda.

Grzegorz Pawelec - Adwokat

Wpisany na listę adwokatów Krakowskiej Izby Adwokackiej.


Przez wiele lat szef redakcji serwisu e-prawnik.pl, aktualnie prowadzi własną Kancelarię Adwokacką w Krakowie, w ramach której świadczy pomoc prawną na rzecz przedsiębiorców.


Specjalizuje się w szeroko pojętej cywilistyce oraz prawie nowych technologii (e-commerce, prawo internetu). Reprezentuje także klientów indywidualnych w sprawach ubezpieczeniowych i karnych.


Autor licznych artykułów o tematyce prawniczej, publikowanych nie tylko na stronach serwisu e-prawnik.pl