Odpowiedź prawnika: Ulga dla osób samotnie wychowujących dzieci
Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od osób samotnie wychowujących w roku podatkowym m.in. dzieci małoletnie - podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7; z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.
Jak stanowi art. 6 ust. 5 ustawy, za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.
Przepis stanowi o osobach wychowujących samotnie dzieci „w roku podatkowym”, a nie - „przez rok podatkowy”. Wystarczające jest zatem, aby stan taki zaistniał w ciągu roku, a nie aby trwał przez cały rok (tak również postanowienie Urzędu Skarbowego w Płocku z dnia 7 marca 2005 r., sygn. 1419/UPO-415/10/05/MP/1).
Z przepisu art. 6 ust. 4 ustawy wynika, że prawo preferencyjnego sposobu opodatkowania dochodów przysługuje wyłącznie temu rodzicowi, który samotnie wychowuje dzieci. Za osobę samotnie wychowującą dzieci należy uznać tę osobę, której powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej. W pojęciu tym mieści się wychowanie - całokształt zabiegów mających na celu ukształtowanie człowieka pod względem fizycznym, moralnym i umysłowym (Słownik Języka Polskiego - Wydawnictwo Naukowe PWN VII z 1992 r.). Tak również; Postanowienie Urzędu Skarbowego w Zduńskiej Woli z dnia 8 września 2005 r., sygn. U.S.I-415/16/2005).
Z powyższych przepisów jednoznacznie wynika, iż w przypadku rozwodu za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców. Będzie to ten z małżonków, któremu sąd powierzył sprawowanie opieki nad dzieckiem.
Jak stanowi art. 6 ust. 8 ustawy, powyższy sposób opodatkowania nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c, albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym). Zgodnie z art. 6 ust. 10 ustawy, powyższy sposób opodatkowania nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1 (w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym).
Wiecej na ten temat można przeczytać w poradzie: Jak rozliczyć się z PIT wspólnie z dzieckiem?
