14.3.2013
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Na czym polega warunek ulgi mieszkaniowej zamieszkiwania przez obdarowanego w nabytym tytułem darowizny lub dziedziczenia lokalu przez okres 5 lat?
W art. 16 ust. 2 pkt 1-5 ustawy o podatku od spadków i darowizn ustawodawca wymienił enumeratywnie przesłanki, jakie łącznie musi spełnić nabywca, aby ulga, o której mowa w powołanym przepisie, mogła być zastosowana, a następnie kontynuowana (jej przyznanie ma bowiem charakter warunkowy i podlega kontroli urzędu skarbowego). Jedną z nich jest faktyczne zamieszkiwanie przez obdarowanego w nabytym tytułem darowizny lub dziedziczenia lokalu przez okres 5 lat (może nawet sprzedać lokal, jeśli będzie w nim mieszkał, np. na podstawie umowy najmu). Aby skorzystać z tzw. ulgi mieszkaniowej, obdarowany winien złożyć oświadczenie o spełnieniu warunków koniecznych do uzyskania ulgi wynikającej z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Czy można zachować prawo do ulgi mieszkaniowej sprzedając lokal przed upływem 5 lat?
Zgdonie z art .16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji lub ustalenia zobowiązania podatkowego:
1) zbycie udziału w budynku lub lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość, albo spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych, albo 2) zbycie budynku lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość (udziału w budynku lub lokalu), albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków lub miejsca zamieszkania, a przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego (udziału w budynku lub lokalu) albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), albo budowę innego budynku lub lokalu nastąpiło w całości w okresie dwóch lat od dnia zbycia i łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym budynku lub lokalu, potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały, wynosi 5 lat.Ad. 1. Konieczność zmiany warunków mieszkaniowych uzasadnia nagła, nieoczekiwana sytuacja życiowa, w której znalazł się podatnik (np. zmiana miejsca zatrudnienia na odległe miasto); nie można uznać za spełnienie tej przesłanki chęci polepszenia warunków mieszkaniowych. Naczelny Sąd Administracyjny, dokonując wykładni przepisu art. 16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w wyroku z dnia 26 listopada 1998 r. III SA 1587/97 (ONSA 2000/1 poz. 17), zwrócił uwagę na to, iż w przepisie tym ustawodawca nie określił przyczyn uzasadniających konieczność zmiany warunków lub miejsca zamieszkania. Konieczność taka może być zatem uzasadniona m.in. tym, że dotychczasowe warunki mieszkaniowe nie zaspokajają w należyty sposób potrzeb mieszkaniowych podatnika. Normy zawarte w art. 16 ustawy mają zaś charakter „norm celu społecznego i są nakierowane na realizację polityki państwa w zakresie zagwarantowania obywatelom godziwych warunków mieszkaniowych”. Jedynie „uzasadniona konieczność” zmiany warunków mieszkaniowych pozwala na zachowanie prawa do przewidzianej w art. 16 ust. 1 ulgi. Nie wystarcza zatem dla spełnienia tej przesłanki zwykła potrzeba zamiany warunków mieszkaniowych. Konieczność zmiany warunków mieszkaniowych w rozumieniu art. 16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn powinna mieć charakter imperatywny, wskazujący na sytuację wyjątkową, której ważkość uzasadnia odstępstwo ze strony ustawodawcy od wymogu spełnienia do końca przesłanki z art. 16 ust. 2 pkt 5 pozwalającej na skorzystanie z ulgi podatkowej określonej w art. 16 ust. 1 tej ustawy. „Konieczność zmiany” oznacza zatem w rozumieniu art. 16 ust. 7 powyższej ustawy kwalifikowaną potrzebę dokonania takiej zmiany. Podatnik dokonując sprzedaży budynku lub lokalu objętego tą ulgą musi zdawać sobie sprawę z konieczności wykazania takich okoliczności. Stan zdrowia jest okolicznością uzasadniającą konieczność zamiany warunków mieszkaniowych, jeśli w sposób oczywisty utrudnia lub uniemożliwia realizację potrzeb mieszkaniowych w lokalu nabytym w drodze spadku lub darowizny. Jeśli do sprzedaży odziedziczonego czy darowanego mieszkania zmusza sytuacja materialna lub rodzinna, to spadkobierca zachowuje prawo do ulgi podatkowej, mimo że sprzedaż tego mieszkania następuje przed upływem 5 lat od dnia nabycia.

Potrzebujesz porady prawnej?
W podatku od spadku i darowizn dla ustalenia obowiązującego stanu prawnego w pierwszej kolejności należy ustalić, kiedy nastąpiło nabycie (tj. śmierć osoby, po której nabywamy określone rzeczy). Poniższe wyjaśnienia odnoszą się do nabycia tytułem dziedziczenia, zapisu zwykłego, (...)
Zbycie nieruchomości mieszkalnych a PIT
W niniejszym artykule omówiono zasady opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychodów (dochodów) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT). Chodzi (...)
Dowód na bycie spadkobiercą – opinia prawna
Stan faktyczny Moja babcia wykupiła od Gminy mieszkanie na raty. Przed śmiercią zdążyła spłacić połowę należności. To mieszkanie przeszło w spadku na jej dwóch synów: mojego ojca i mojego wujka, którzy nie spłacali zaległości. W mieszkaniu tym mieszkał i był zameldowany tylko mój (...)
Zwolnienia z podatku od spadków i darowizn
Zasadniczo podatek się należy Co do zasady podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy (w tym nieruchomości) znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych (np. użytkowania wieczystego, służebności gruntowej, (...)
Rozliczenie odpłatnego zbycia nieruchomości w zeznaniu PIT za 2018 r.
Kiedy odpłatne zbycie nieruchomości jest opodatkowane? Podatnik, który w roku podatkowym dokonał odpłatnego zbycia: nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu (...)
Co przewiduje ustawa o zarządzie sukcesyjnym w firmach jednoosobowych? Nowe przepisy wychodzą naprzeciw potrzebom tzw. firm jednoosobowych, które stanowią ogromną większość polskich przedsiębiorstw. Dzięki tym rozwiązaniom, w przypadku śmierci przedsiębiorcy, jego firma będzie mogła (...)
Testament najprostszym sposobem przekazania majątku - opinia prawna
Stan faktyczny: Ciotka mojej Żony (siostra mojego Teścia) jest osobą samotną (wdowa, bezdzietna), posiada własnościowe mieszkanie spółdzielcze, które chce przekazać w formie darowizny mojemu Synowi, (który właśnie ukończył 18 lat) pod warunkiem, że w mieszkaniu tym będzie mógł zamieszkać (...)
Opodatkowanie darowizny przeznaczonej na cele mieszkaniowe - opinia prawna
Stan faktyczny Moi rodzice chcą podarować mojej siostrze (swojej córce) kwotę wystarczająca na zakup działki i budowę niewielkiego domu. Jakie obciążenia podatkowe są związane z darowizną pieniężną? Jaki podatek musiałaby ona zapłacić, gdyby rodzice kupili działkę i wybudowali dom (...)
Generalnie nabywający jakieś przedmioty majątkowe w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu czy polecenia testamentowego musi zapłacić podatek od spadków i darowizn. Art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn (upsd) przewiduje (...)
14 kwietnia 2020 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe z dnia dot. nowej preferencji w podatku dochodowym od osób fizycznych dla młodych osób. Przeczytaj najważniejsze tezy, jakie z nich wynikają. ##baner## Istota ulgi dla młodych Objaśnienia dotyczą stosowania (...)
Zasady stosowania ulgi termomodernizacyjnej i nowego zwolnienia
Podatnicy, którzy są właścicielami lub współwłaścicielami budynku mieszkalnego jednorodzinnego, od początku 2019 r. mogą korzystać z nowej preferencji w PIT, z tzw. ulgi termomodernizacyjnej. Kwota odliczenia może wynieść nawet 53 tys. zł w odniesieniu do wszystkich przedsięwzięć (...)
Jeżeli chcesz, ażeby twoi spadkobiercy mogli płynnie kontynuować działalność firmy, dowiedz się, jak wyznaczyć i zgłosić w CEIDG zarządcę sukcesyjnego - tj. osobę, która będzie prowadzić sprawy firmy do czasu załatwienia formalności spadkowych. ##baner## Na czym polega sukcesja (...)
Podarować tak, żeby nie płacić podatku - opinia prawna
Stan faktycznyMoja mama jest jedynym właścicielem (bez współwłasności małżeńskiej) nieruchomości niezabudowanej o wartości ok. 86.000 PLN, intencją Mamy jest "przekazanie" nieruchomości Synowi (wyłącznie Synowi bez ustawowej współwłasności małżeńskiej), darowizna (...)
Jak zmniejszyć koszty podziału wspólnego majątku - opinia prawna
Stan faktyczny Planujemy złożyć pozew o rozwód bez orzekania o winie stron. W zakresie majątku myślimy o tym, że strony dokonają pomiędzy sobą faktycznego podziału majątku dorobkowego, poza postępowaniem sądowym (chyba, że podział majątku w sądzie przyniesie znaczną minimalizację (...)
Premia gwarancyjna na zakup mieszkania
Co to jest książeczka mieszkaniowa? Nie jest dla nikogo tajemnicą, że zakup mieszkania stanowi olbrzymi wydatek, na który, niestety, zwłaszcza w obecnych czasach, nie każdego stać. Stanowi to niewątpliwie bardzo doniosły problem społeczny, istniejący jednak od zawsze, który (...)
Zmiany w podatku od spadków i darowizn na 2007 rok oraz zwolnienia dla bliskich
Ustawa z 18 października 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wchodzi w życie w zasadzie z dniem 1 stycznia 2007 roku. Jakie spadki i darowizny dla bliskich nie będą już opodatkowane? Zwolnienie dla najbliższych Nowelizacja (...)
Ulga mieszkaniowa w podatku od spadków i darowizn
Na czym polega ulga mieszkaniowa? Tzw. ulga mieszkaniowa została uregulowana w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Polega ona na tym, że w przypadku nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, (...)
Czy najbliższa rodzina nie będzie już płaciła podatku od spadków i darowizn?
Dnia 27 czerwca 2006 r. wpłynął do sejmu rządowy projekt o zmianie ustawy o podatku od spadku i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Projekt przewiduje ochronę interesów majątkowych członków najbliższej rodziny, zgodność przepisów z prawem UE, realizację zasady (...)
Co się bardziej opłaca darowizna czy pożyczka? - opinia prawna
Stan faktyczny Rodzice chcą mi podarować 200 000 zł, które przeznaczę na spłatę kredytu zaciągniętego na zakup swojego pierwszego mieszkania. Jakie grożą mi konsekwencję jeśli nie zgłoszę tej darowizny do urzędu skarbowego? Pracuję od ok. 7 lat i moje zarobki wynoszą ok. 90 tys. rocznie, (...)
Oświadczenia i wnioski mające wpływ na wysokość zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych
Objaśnienia podatkowe Objaśnienia podatkowe MF z 30 grudnia 2022 r. dotyczą oświadczeń i wniosków mających wpływ na wysokość zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (dalej:zaliczka lub zaliczki), które obliczają i pobierają płatnicy tego podatku. Poniżej (...)