Wystawianie faktur po 1 maja 2004 r.
Od 1 maja 2004 r. obowiązuje nowa ustawa o podatku od towarów i usług, która zastąpiła poprzednio obowiązującą ustawę o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym. Wraz z wejściem w życie nowej ustawy wchodzą w życie również nowe przepisy wykonawcze, w tym przepisy dotyczące zasad wystawiania faktur.
Kto obecnie może wystawiać faktury?
Przepisy określające podmioty obowiązane do wystawiania faktur nie uległy większym zmianom - obowiązani do ich wystawiania są podatnicy VAT czynni, a więc podatnicy niebędący podatnikami zwolnionymi podmiotowo lub wykonującymi wyłącznie czynności zwolnione od podatku. Te dwie grupy podatników (ustawa nazywa ich podatnikami VAT zwolnionymi) wystawiają, podobnie jak poprzednio, swoim klientom rachunki (które uznawane są za fakturę).
Uwaga!
Szczególny przypadek wystawienia faktury wiąże się z wewnątrzwspólnotową dostawą nowych środków transportu. Czynność tą należy zawsze dokumentować wystawieniem faktury, niezależnie od tego kto jest dokonującym wewnątrzwspólnotowej dostawy nowego środka transportu (czy jest to podatnik VAT czynny, podatnik VAT zwolniony czy też osoba niebędąca w ogóle podatnikiem VAT).
Jakie czynności należy dokumentować fakturą?
Fakturę należy wystawić w każdym przypadku, gdy podatnik obowiązany do wystawiania faktur dokonuje na rzecz innego podatnika:
- odpłatnej dostawy towarów,
- odpłatnego świadczenia usług,
- eksportu towarów,
- wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.
Ponadto, następujące czynności dokumentowane są przez wystawienie faktury wewnętrznej:
- nieodpłatne przekazanie towarów na potrzeby niezwiązane z prowadzonym przedsiębiorstwem,
- nieodpłatne świadczenie usług na cele niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwem,
- dostawa towarów, dla której podatnikiem jest nabywca,
- import usług,
- zwrot kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze.
Czy nadal na żądanie osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej podatnik ma obowiązek wystawić fakturę?
Tak. Podobnie jak poprzednio co do zasady podatnicy nie mają obowiązku wystawiania faktur w przypadku czynności wykonywanych na rzecz osób fizycznych niebędących podatnikami (lub niewystępujących jako podatnicy). W przypadku jednak żądania wystawienia faktury (w ciągu 7 dni od powstania obowiązku podatkowego) przez taką osobę, podatnik ma obowiązek wystawić fakturę.
Czy zmieniły się elementy, które powinna zawierać faktura?
W zasadzie nie. Większość przepisów dotyczących elementów, które powinna zawierać faktura stanowi odpowiednik poprzednich przepisów (zmiany mają głównie charakter precyzujący). Wyjątek dotyczy wymogu podpisywania faktur istniejącego na gruncie poprzednich przepisów. Obecnie przepisy nie wymagają podpisywania faktur (dotyczy to zarówno podpisu sprzedawcy, jak i nabywcy).
Nowym, szczególnym rodzajem faktury są faktury VAT marża wystawiane przez korzystających ze szczególnych zasad opodatkowania podatników świadczących usługi turystyki oraz podatników dokonujących dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich oraz antyków.
Czy nastąpiły jeszcze jakieś inne istotne zmiany w przepisach dotyczących faktur?
Tak, bardzo ważną zmianą jest wprowadzenie możliwości wystawiania faktur przez nabywców towarów i usług (a więc kupujących). Dla korzystania z powyższej możliwości konieczne jest zawarcie między stronami stosownej umowy oraz zarejestrowanie jej w urzędzie skarbowym. Spełnienie powyższych warunków powoduje, że wszystkie faktury wystawiane między stronami umowy wystawia nabywca (przez okres obowiązywania umowy, który to okres nie może być jednak dłuższy niż rok).
Możliwość wystawiania faktur przez nabywcę towarów i usług dotyczy również podatników dokonujących wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (faktury są w takim przypadku wystawiane przez unijnego kontrahenta polskiego dostawcy towarów).
W jaki sposób należy wystawiać faktury dokumentujące transakcje wewnątrzwspólnotowe?
Faktury dokumentujące transakcje wewnątrzwspólnotowe nie różnią się wiele od zwykłych faktur. W przypadku faktur dokumentujących wewnątrzwspólnotową dostawę towarów faktura taka powinna zawierać numer VAT UE stron transakcji (z pewnymi wyjątkami, gdy numer nie jest wymagany).
